Thiếu máu là căn bệnh thường gặp, nó gây ảnh hưởng ít nhiều đến sức khỏe cũng như tâm lý của người bệnh. Một trong những biện pháp điều trị và phòng ngừa mà các bác sĩ khuyến cáo là chú ý vào các bữa ăn. Vậy bạn có biết người bị thiếu máu nên ăn gì và kiêng ăn gì không?
Bệnh thiếu máu là gì?
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), bệnh thiếu máu là tình trạng máu có số lượng hồng cầu thấp hơn so với bình thường.
Bệnh thiếu máu cũng có thể xảy ra nếu các hồng cầu không chứa đủ hemoglobin. Hemoglobin là một protein giàu chất sắt làm máu có màu đỏ. Protein này giúp các hồng cầu mang oxy từ phổi đến các phần còn lại của cơ thể.
Thiếu máu khi nồng độ Hemoglobin thấp hơn:
- 13 g/dl (130 g/l) ở nam giới
- 12 g/dl (120 g/l) ở nữ giới
- 11 g/dl (110 g/l) ở người lớn tuổi
Dấu hiệu thiếu máu
Khi bạn bị thiếu máu, cơ thể bạn không nhận được đủ máu giàu oxy. Từ đó, xuất hiện các triệu chứng:
- Choáng váng khi đứng dậy
- Da và niêm mạc xanh xao, nhợt nhạt
- Ù tai, hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu
- Chán ăn, rối loạn tiêu hóa
- Mệt mỏi, hồi hộp, nhịp tim nhanh
- Nếu là phụ nữ sẽ có thể gặp tình trạng rối loạn kinh nguyệt hoặc vô kinh.
- Tâm trạng cảm thấy gắt gỏng, hay suy nghĩ
- Móng tay dễ gãy
- Rụng tóc
Người bị thiếu máu nên ăn gì?
Thực phẩm giàu chất sắt
Sắt là thành phần trong quá trình hình thành hồng cầu, chịu trách nhiệm mang oxy đến các cơ quan, tế bào.
Một trong những nguyên nhân của bệnh thiếu máu là do thiếu sắt. Do đó, bổ sung chất sắt từ thực phẩm làm giảm khả năng thiếu máu, nuôi dưỡng tế bào tốt hơn. Vậy bạn ăn gì để bổ sung sắt?
Những loại hải sản có vỏ như hàu, sò, trai là một nguồn thực phẩm rất giàu sắt. Những loại động vật này chứa heme-iron một loại sắt dễ được hấp thu bởi cơ thể không giống như non-heme iron (nguồn sắt trong thực vật) khó hấp thu hơn. Chúng cũng được biết là giúp làm tăng hàm lượng cholesterol tốt làm cho sức khỏe tim mạch tốt hơn.
Những loại thịt đỏ như heo, bò và một số bộ phận như gan, óc, cật, tim của heo bò, đều chứa nhiều sắt. Đồng thời, chúng cũng giàu protein, đồng, selen, vitamin B và choline đây là những dinh dưỡng mà cơ thể con người không nhận được thường xuyên từ các nguồn thực phẩm tự nhiên.
Ngoài ra trong các thực phẩm chứa nhiều sắt còn có:
- Các loại hạt: hạt bí đỏ, hạnh nhân, óc chó, hạt điều…
- Các loại đậu: đậu xanh, đậu lăng, đậu Hà Lan, đậu nành…
- Các loại rau xanh: đặc biệt là những loại màu xanh đậm như rau chân vịt, cải xoăn, cải cầu vồng… là một trong những nguồn cung cấp sắt nonheme tốt nhất.
Nhóm thực phẩm giàu vitamin B
Nhóm vitamin bào gồm vitamin B, B6, B9 (folate), B12… là một trong những thành phần cần thiết trong quá trình tạo hồng cầu và biệt hóa nguyên bào hồng cầu.
Thực phẩm giàu vitamin B9 (folate) bao gồm:
- Các loại rau màu xanh đậm
- Các loại hạt
- Các loại đậu
- Măng tây
- Đậu bắp
- Lòng đỏ trứng
Thực phẩm giàu vitamin B12 bao gồm:
- Trứng
- Phô mai, sữa, bơ sữa, sữa chua
- Thịt đỏ, thịt trắng và động vật có vỏ
- Cá hồi, cá ngừ…
Thực phẩm giàu vitamin B6 bao gồm:
- Cá loại rau củ: khoai tây, rau cải mâm xôi, ớt chuông đỏ, đậu hà lan, bông cải xanh, măng tây
- Các loại trái cây
- Các loại hạt: hướng dương, hạt vừng, hạt điều…
- Các loại đậu, ngũ cốc nguyên cám
Tìm hiểu thêm: Thiếu máu não ăn gì?
Thực phẩm giàu vitamin C
Ăn thực phẩm giàu vitamin C giúp phòng ngừa các bệnh nhiễm trùng, viêm, chống ung thư, hình thành collagen… nó còn là một trong những loại vitamin giúp phòng ngừa bệnh thiếu máu.
Những thực phẩm giàu vitamin C bao gồm:
- Ớt chuông
- Dâu tây
- Đu đủ
- Ổi
- Cải xanh
- Cải xoăn
- Thơm (dứa)
- Xoài
Nếu bạn chưa biết phụ nữ bị thiếu máu do thiếu sắt nên bổ sung sắt như thế nào cho đúng, thì hãy xem thêm bài viết “Bổ sung sắt cho phụ nữ thiếu máu thiếu sắt thế nào?” nhé.
Người bị thiếu máu nên kiêng ăn gì?
Thức ăn nhiều canxi
Canxi là chất có lợi cho cơ thể, hạn chế các tình trạng loãng xương, thoái hóa. Có 98% canxi trong xương và răng, 2% còn lại tồn tại trong máu để thực hiện các chức năng thần kinh cơ và đông máu. Tuy nhiên, đối với người thiếu máu canxi có thể gây trở ngại cho sự hấp thu sắt. Vì vậy, không nên ăn thực phẩm chứa hai loại chất này cùng một lúc.
Người bị thiếu máu nếu ăn quá nhiều canxi dễ dẫn đến nguy cơ đông máu dễ dẫn đến tử vong.
Một số thực phẩm có nhiều canxi bạn nên lưu ý khi thiếu máu:
- Các loại rau: cải ngọt, rau dền…
- Hải sản: tôm, mực, cua biển…
- Sữa, sữa chua, phô mai
Thực phẩm, đồ uống có nhiều tanin
Tanin (tannin hay tannoit) là hợp chất polyphenol có khả năng tạo liên kết bền vững với các protein. Đối với những người mắc bệnh thiếu máu khi đưa thực phẩm, đồ uống chứa tanin vào cơ thể có thể gây ra phản ứng hóa học với sắt tạo thành muối khó hòa tan, gây ức chế quá trình hấp thụ sắt.
Tanin có nhiều trong trà xanh, trà đen, cà phê, nho, rượu vang, ngô… Vì vậy, những người thiếu máu nên hạn chế những thực phẩm có chứa tanin.
Thực phẩm giàu axit oxalic
Axit oxalic là một hợp chất hóa học với công thức tổng quát H₂C₂O₄. Nó là một axit hữu cơ tương đối mạnh, nó mạnh gấp khoảng 10.000 lần so với axit axetic và có thể phản ứng với canxi trong máu hay trong mô thành kết tủa oxalat canxi CaC2O4.
Do tính phản ứng và kết tủa của nó, những thực phẩm: rau dền, khế, tiêu, củ cải đường, cacao… không được khuyên dùng cho những người bị bệnh thiếu máu cơ tim.
Thực phẩm chứa gluten
Gluten được xem là kẻ thù của những người bị celiac (còn gọi là bệnh không dung nạp gluten), còn đối với những người bị thiếu máu, gluten gây tổn thương cho thành ruột, ngăn cản hấp thu sắt và axit folic – hai chất cần thiết trong quá trình sản sinh tế bào hồng cầu.
Những thực phẩm người bị thiếu máu nên kiêng chứa gluten bao gồm: lúa mì, mì ống, lúa mạch, bánh mì… để tránh những mối nguy tiềm ẩn.
Thiếu máu có nhiều nguyên nhân gây ra, nhưng nếu bạn bổ sung đầy đủ chất sắt, vitamin B6, B9, B12… có thể phòng ngừa được căn bệnh này. Khi bị thiếu máu bạn cũng nên lưu ý các thực phẩm không nên ăn để tránh nguy hiểm cho bản thân.
Xem thêm:
Hướng dẫn sử dụng thuốc bổ sung sắt cho phụ nữ mang thai
Rong kinh kéo dài ở tuổi dậy thì có liên quan bệnh thiếu máu, vô sinh
Tác dụng của sắt và 10 dấu hiệu cho thấy bạn bị thiếu sắt
Nguồn tham khảo:
What to Eat to Prevent Anemia – https://www.docwirenews.com/docwire-pick/cardio-blog/what-to-eat-to-prevent-anemia/
Người bị thiếu máu thiếu sắt nên ăn gì? – http://soyte.namdinh.gov.vn/home/hoat-dong-nganh/giao-duc-suc-khoe/nguoi-bi-thieu-mau-thieu-sat-nen-an-gi-1173
Tôi là Nguyễn Văn Sỹ có 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công đồ nội thất; với niềm đam mê và yêu nghề tôi đã tạo ra những thiết kếtuyệt vời trong phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, sân vườn… Ngoài ra với khả năng nghiên cứu, tìm tòi học hỏi các kiến thức đời sống xã hội và sự kiện, tôi đã đưa ra những kiến thức bổ ích tại website nhaxinhplaza.vn. Hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ này sẽ giúp ích cho bạn!