XE ĐÒ là xe gì ? Tại sao lại gọi là xe ĐÒ

Bạn đã từ nghe về xe đò . Nhưng xe đò là gì ? Nó chạy ở đâu ? Xe đò chở cái gì ? Bây giờ còn xe đò không ? Thì không phải ai cũng rành . Vậy hãy cùng chúng tôi tìm hiểu xem loại xe đò kỳ lạ này ở đâu và nó có chức năng gì nhé.

Xe đò là gì ?

Xe đò thực chất chính là xe khách , xe chạy tuyến cố định . Thuật ngữ xe đò được sử dụng nhiều ở miền Nam Việt Nam nhất là khu vực miền tây . Nếu ở miền bắc và miền trung bạn nói xe khách và sử dụng thuật ngữ xe khách thường xuyên thì hầu như ở miền tây người ta chủ yếu dùng thuật ngữ xe đò để nói loại xe vận chuyển hành khách tuyến cố định. Nếu bạn nghe ai đó nói tôi đi xe đò đến đây hoặc tôi vừa xuống xe đò thì chắc chắn đó là người ở khu vực miền tây hoặc miền nam nhé.

Tuy nhiên , hiện nay xe đò chỉ được sử dụng để gọi xe khách đường dài ở Miền Tây còn xe bus thì ở đây vẫn gọi là xe bus hoặc xe buýt như các vùng miền khác của Việt Nam ta nhé.

Tại sao gọi là “Xe Đò”?

Nhiều người nhiều khi “sốc” nếu lần đầu nghe về xe đò , nhất là ở vùng miền tây sông nước . Vậy tại sao xe chạy trên đất liền mà lại gọi là xe đò?

Nguồn gốc “xe đò”

Thời kỳ đầu xe đò do người Pháp làm chủ toàn là loại xe nhỏ chở khách chừng hơn hai mươi người. Nhưng chỉ một thập niên sau, người Việt giàu có tham gia mở công ty lập hãng, nhập cảng máy, khung gầm từ châu Âu châu Mỹ, đóng thùng thành xe đò loại lớn chở hơn năm chục hành khách, cạnh tranh ác liệt trong giai đoạn đường bộ được mở rộng và phát triển ở các tỉnh miền Tây và Ðông Nam Bộ. Giao thông kết nối khắp nơi, nhu cầu đi lại của người dân càng nhiều, tạo thành thời vàng son của xe đò.

Nhà văn cũng là nhà Nam Bộ học mà ai cũng biết chính là Sơn Nam đã giải thích về hai tiếng “xe đò” như sau: “Đồng bằng Nam bộ sông nước chằng chịt, ngày xưa phương tiện đi lại chủ yếu bằng đò ghe, cho đến thập niên ba mươi, người Pháp thành lập vài hãng xe chở khách đi miền Tây. Thời ấy đường bộ chưa phát triển, xe đến bến khách phải chuyển tiếp bằng đò ghe nên người ta gọi là xe đò cho tiện. Người miền Bắc gọi xe đò là xe khách hoặc xe ca, còn người Trung lại gọi xe đò giống như người miền Nam. Một số người giải thích vì hầu hết các chủ nhà xe đi miền Trung là người Sài Gòn nên “xe đò” trở thành phương ngữ chung cho tiện”.

Theo sự suy luận của chúng tôi thì hơi khác hơn. Trước hết, con đò thì đò là con thuyền có nhiệm vụ đưa khách từ bờ sông bên này sang bờ sông bên kia. Tương tự xe đò cũng có nhiệm vụ đưa khách từ nơi này đến nơi khác. Từ “xe đò” được gọi phổ biến ở miền Nam trước năm 1975. Hiện nay thì từ này còn rất ít người gọi đến. Tuy nhiên đối với những người lớn tuổi thì họ vẫn có thói quen sử dụng từ “xe đò” này. Tóm lại một câu: “xe đò” là xe chở hành khách đi từ nơi này đến một nơi khác.

Nếu không kể đến loại xe dù bắt khách dọc đường, thì xe đò là phương tiện đi đường xa tương đối rẻ tiền. Thời trước 1975, chỉ có xe thư tức là xe đò làm nhiệm vụ giao nhận thư từ bưu phẩm chuyển cho bưu điện tỉnh mới được ưu tiên, không phải lụy phà hay bị cảnh sát xét hỏi. Hãng xe đò Đồng Hiệp chạy Sài Gòn – Thủ Dầu Một quá quen thuộc với chúng tôi từ thuở bé thơ cho đến năm 1975.

Bây giờ còn “xe đò ” không ?

Bây giờ xe đò (chính là xe khách) tiến bộ hơn nhiều, xe có máy lạnh, ghế nằm thoải mái cho khách đường xa. Duy chỉ không có phòng vệ sinh trong xe, lại còn tặng thêm nước uống, khăn ướt lau mặt. Xe chạy nhanh nhờ có cầu qua hai con sông Tiền và sông Hậu, xe Mai Linh chạy một lèo về tới chợ Cà Mau chỉ mất sáu tiếng đồng hồ.

Tuy nhiên, những người thuộc độ tuổi U60, U70 như chúng tôi có bết bao kỷ niệm đi xe đò. Mỗi chuyến xe chuyên chở nỗi niềm hoài niệm. Thuở còn nhỏ, mỗi lần đi xe đò là chúng tôi không bao giờ ngồi, luôn đứng kề bên cửa hông để nhìn đường sá, phố phường, xe cộ… Mỗi lần đi về quê, chúng tôi lại nghe lòng phơi phới khi nhìn thấy phong cảnh đồng lúa xanh tươi chạy dài bên quốc lộ. Cũng có lần nhớ mùi mồ hôi, mùi xăng dầu giữa nắng gió miền Trung. Nhớ bến bãi ồn ào í ới ngày xưa. Và cũng có người tuổi đời chồng chất, nhớ cảnh xuống xe qua phà Mỹ Thuận mới thuở nào đây…

Nếu một lần về miền tây hoặc từ Sài Gòn đi miền tây hãy thử đi xe đò về miền Tây xem thế nào . Hãy thử cảm giác gọi tên xe khách hay lớ ngớ hỏi xe đò đi miền tây xem phảm ứng của mọi người ra sao . Hãy cho mình biết trải nghiệm của bạn nhé. Xin cảm ơn.