Khu mấn là gì? Trốc tru là gì? Độc lạ phương ngữ miền Trung

Tại các vùng miền khác nhau trên đất nước hình chữ S, mỗi nơi đều có những phương ngữ riêng mà có thể khách du lịch không hiểu được. Nếu có dịp đến miền Trung mà đặc biệt là vùng Nghệ – Tĩnh, bạn sẽ được nghe những từ khá lạ như “khu mấn”, “trốc tru”. Vậy khu mấn là gì? Trốc tru là gì? Cùng giải mã ý nghĩa những từ ngữ này nhé.

1. Khu mấn là gì?

Khu mấn là phương ngữ (từ ngữ địa phương) của người Nghệ An. Khi đến Nghệ An du lịch, có thể bạn sẽ bắt gặp người địa phương sử dụng từ ngữ này và không hiểu nó có nghĩa là gì. Thực tế, để giải thích ý nghĩa của “khu mấn”, chúng ta sẽ cần quay ngược dòng lịch sử một chút.

Trong những năm 60s đến 70s thế kỷ 20, ở vùng Nghệ Tĩnh (Nghệ An – Hà Tĩnh ngày nay), người ta thường nói về phần mông mặc váy đen vải thô của chị em lao động bằng cụm từ “từ khu mấn”. Sau giờ làm việc vất vả trong ngày, các chị, các cô, các bà, các mẹ thường ngồi trò chuyện vui vẻ với nhau, không để ý đến việc mình ngồi trên vệ cỏ, bãi đất hay bãi cát, dẫn đến phần mông bị dính bẩn.

Đây là hành động thường ngày của những người nông dân bởi sau khi làm việc ngoài đồng áng, ai ai cũng dính bẩn và mệt mỏi, nên họ ngồi ở đâu cũng được, không quan tâm đến chỗ ngồi hay thậm chí là bạ đâu ngồi đấy.

Theo tiếng địa phương thì “khu” nghĩa là mông, “mấn” nghĩa là váy. Kết hợp cùng đời sống lao động trước đây hình thành nên ý nghĩa như sau:

Cụm từ “khu mấn” dùng để chỉ phần mông quần vừa xấu vừa bẩn và còn được sử dụng với nghĩa bóng để miêu tả giá trị việc làm và thái độ không tốt với đối tượng mà người nói không thích.

Để hiểu rõ hơn, ta hãy xem 2 ví dụ sau:

• Trường hợp 1:

Bạn A nói: Cậu nhìn cái khăn tớ thêu xem có đẹp không?

Bạn B đáp: Nhìn cứ như cái khu mấn ấy.

Trong trường hợp này bạn B đang chê bạn A thêu khăn không đẹp

• Trường hợp 2:

Bạn C nói: Có vẻ nhà câu rất giàu phải không?

Bạn D đáp: Có cái khu mấn ấy.

Trong trường hợp này, “khu mấn” biểu thị ý nghĩa là “nghèo”, “nhà nghèo”, “chẳng có gì”.

Qua những gì đã phân tích, có thể thấy phương ngữ “khu mấn” trong mỗi tình huống và ngữ cảnh khác nhau sẽ cho ra ý nghĩa không giống nhau. Vì vậy, với khách du lịch hay nếu bạn có bạn bè là người miền Trung, Nghệ Tĩnh thì nên chú ý khi sử dụng cụm từ này nhé.

2. Trốc tru là gì?

Trốc tru cũng là một từ ngữ địa phương của vùng Nghệ An. Đây là từ lóng mà người dân trong vùng hay dùng, bao gồm 2 thành phần là 2 từ đơn ghép lại để thành 1 từ mang ý nghĩa ẩn dụ.

Trong tiếng địa phương Nghệ An:

• Trốc nghĩa là “cái đầu”
• Tru nghĩa là “con trâu”

Nếu ghép lại thì đơn giản “trốc tru” là “đầu trâu”. Tuy nhiên, cụm từ này thường được dùng trong đời sống hàng ngày để chỉ những người bướng bỉnh, cứng đầu, không chịu tiếp thu lời người khác nói. Nghe thì có vẻ đây là một từ tiêu cực nhưng nó lại không sắc thái nặng nề hay gay gắt. Người địa phương ít khi dùng từ này để chỉ trích nhau mà thường dùng với thái độ và hàm ý nhẹ nhàng. “Trốc tru” thường xuất hiện trong các câu trêu đùa nhau giữa bạn bè.

Trong một số trường hợp khác, “trốc” không nhất thiết phải là “cái đầu” mà còn có thể chỉ phần đầu của một vật gì đó. Chẳng hạn ta có “trốc cúi” để chỉ đầu gối.

3. Một số phương ngữ miền Trung phổ biến thường gặp

Ngoài “khu mấn”, “trốc tru”, vùng Nghệ Tĩnh nói riêng và các tỉnh thành miền Trung nói chung vẫn còn rất nhiều từ địa phương khác mà bạn sẽ cảm thấy lạ lẫm khi lần đầu được nghe. Nếu bạn thích đi du lịch miền Trung hoặc có nhiều bạn bè là người miền Trung thì có thể học một số phương ngữ sau để giúp ích trong việc giao tiếp.

Đây là những từ ngữ đời thường, dân dã gắn liền với người dân miền Trung đặc biệt là người ở vùng Nghệ – Tĩnh. Ngày nay, nhiều phương ngữ dần ít xuất hiện và chỉ thường được sử dụng tại các miền quê hay được những người trung niên biết đến. Do vậy, nhiều bạn trẻ không biết khu mấn là gì, trốc tru là gì và rất ngạc nhiên khi hiểu được ý nghĩa.

4. Lời kết

Việt Nam có 63 tỉnh thành, 54 dân tộc anh em tạo nên sự đa dạng trong ngôn ngữ và văn hóa, tập tục của từng vùng miền. Nếu tình cờ bạn nghe ai đó sử dụng từ “khu mấn”, “trốc tru” thì khả năng cao đó là một người quê ở miền Trung, đặc biệt là khu vực Nghệ An – Hà Tĩnh.

Đã biết khu mấn là gì, trốc tru là gì rồi, vậy bạn có muốn biết những phương ngữ cực “độc lạ” khác của nhiều vùng miền khác nhau trên cả nước hay không? Nếu quan tâm, bạn đừng bỏ qua chuyên mục chia sẻ kiến thức, thường thức đời sống của kênh Dchannel nhé.

Ngoài ra đừng quên slogan “MUA ĐIỆN THOẠI ĐẾN DI ĐỘNG VIỆT” để mua sắm thiết bị công nghệ chính hãng với mức giá cực ưu đãi.

Xem thêm:

• Ăn nói xà lơ là gì? Câu nói này xuất phát từ đâu?
• Khái niệm Fashionista là gì? Trở thành 1 Fashionista có khó không?
• Mỹ Diệu là ai? Vì sao Mỹ Diệu tướng ngồi bầy hầy lại phát sốt trên TikTok và thành hệ tư tưởng?
• Tại sao hay nói “độc lạ Bình Dương”? Giải mã meme thú vị đang gây sốt trên Tiktok

Di Động Việt