Vai trò của lòng tha thứ trong cuộc sống

Tha thứ là gì?

Từ gốc Hy Lạp của từ “tha thứ” có nghĩa đen là “buông ra”, giống như khi một người không đòi lại số tiền mình đã cho mượn. Chúng ta tha thứ cho người khác khi buông sự thù oán ra và không đòi hỏi bất cứ bồi thường nào cho những mất mát và tổn thương mà mình đã gánh chịu.

Tha thứ là hành động bỏ qua lỗi lầm của người khác. Tha thứ không phải là xóa đi, chối bỏ đi những điều xấu mà người khác gây ra cho mình, mà là khuyến khích bản thân mình “đóng khung” lại những vết thương cũ và bình tâm quan sát chúng lành lại.

Sự tha thứ cho phép quá khứ trôi qua, dù không có nghĩa là xóa hết những gì đã xảy ra, nhưng nó giúp chúng ta giảm bớt và thậm chí loại bỏ quá khứ khổ đau để những bất hạnh trong quá khứ không còn ảnh hưởng đến cuộc sống trong hiện tại tương lai của chúng ta.

Tha thứ là một là một hành động rất quan trọng đem lại bình an và an lạc cho mọi người và cho bản thân mình. Hành động tha thứ được nhấn mạnh và nhắc đi nhắc lại trong mọi tôn giáo.

Sư làm sai, sao không từ bi, tha thứ cho sư?

Phật dạy về sự tha thứ

Những lời giảng của Đức Phật đã nhấn mạnh tầm quan trọng của sự an lạc trong tâm mỗi người cũng như trong cả cuộc sống. Theo Phật giáo, tha thứ là một bước hết sức quan trọng nhằm đạt được trạng thái an lạc này.

Đức Phật dạy việc cố chấp, không tha thứ sẽ làm bản thân chúng ta đau khổ. Ai không thể buông bỏ những điều (sai trái) mà người khác gây ra cho mình thì cũng không thể buông bỏ được sự hận thù, đau khổ khỏi bản thân.

Hận thù kéo theo đau khổ và càng nhiều đau khổ thì ta lại càng dày vò quá khứ, càng nung nấu hận thù. Tha thứ cho người khác cũng như tha thứ cho bản thân mình là một bước quan trọng trong việc đạt tới sự an lạc và giác ngộ. Buông bỏ hận thù và tha thứ cho những người đã làm tổn hại mình sẽ giúp chúng ta tinh tiến trong việc tu tập. Do vậy, tha thứ còn được coi là một phương pháp tu tập, cũng giống như thiền định.

Có đau khổ thì mới có được an lạc. Để đạt được sự an lạc, chúng ta cần phát triển trí tuệ và từ bi. Cần phải có những hoàn cảnh dẫn đến sự đau khổ thì chúng ta mới có cơ hội tăng trưởng trí tuệ và từ bi. Do vậy, những hoàn cảnh bất lợi, gây tổn thương cho chúng ta cũng đồng thời là nguồn chất liệu để chúng ta tu tập. Chúng ta không nên thù hằn những người đã gây ra hoàn cảnh bất lợi đó.

Tha thứ – điều giúp bạn sống không lo âu

Cũng như rác rưởi và hoa màu, mới nhìn thì không thấy có sự liên quan gì với nhau và ai cũng thích hoa mà ghét rác, nhưng một người làm vườn thì lại không ghét, không xua đuổi rác bởi ông ta có thể dùng rác để ủ thành phân hữu cơ bón cho cây trồng, cây sẽ nở hoa đẹp. Thực hành tha thứ chính là thực hành tăng trưởng trí tuệ và lòng từ bi.

Thực tập lòng tha thứ

Trong đạo Phật, tha thứ được coi là một bài thực tập nhằm ngăn ngừa những ý niệm có hại cho bản thân mình. Đạo Phật chỉ rõ rằng những suy nghĩ tiêu cực như: thù ghét, giận dữ có ảnh hưởng lớn và lâu dài đến nghiệp ý (trong thân – khẩu – ý). Do vậy, mỗi người đều cần tu dưỡng, nuôi dưỡng những ý niệm tốt đẹp, từ bi.

Tha thứ còn là một biểu hiện của lòng từ bi. Khi một người làm chúng ta tổn thương, làm chúng ta phải chịu những nỗi đau, nhưng cuối cùng thì chúng ta lại không trách họ mà bỏ qua hết những chuyện đáng tiếc. Đó là một thể hiện của lòng từ bi. Chúng ta nhận thức và trải qua nỗi đau bị tổn thương nhưng vẫn sẵn lòng cho qua, tìm cách để thấu hiểu những hành động trước đây người khác đã gây ra cho mình. Đó là sự thể hiện lòng từ bi ở một mức độ cao nhất – từ bi đối với cả những người đã làm tổn thương mình.

Tha thứ để hạnh phúc đến gần ta hơn

Ví dụ:

Một đứa bé lớn lên trong hoàn cảnh nghèo túng, gia đình ly tán, chưa bao giờ được đến trường, phải sống cùng với đám người lỗ mãng để nương tựa và tìm kế sinh nhai, thì khó mà mong đứa bé ấy luôn ngoan hiền hay thành thật.

Tha thứ cho người cũng là tha thứ cho mình. Mọi người cũng như bản thân chúng ta đều chỉ là con người bình thường, sẽ có những lúc sai lầm, sẽ có những lúc vô tình làm tổn thương người khác. Chúng ta không nên oán trách, ghét bỏ hay cô lập họ. Hiểu được như vậy thì chúng ta cần có cách nhìn “đồng bệnh tương lân”, thông cảm, tha thứ cho những lúc người khác sai lầm để có thể tự tha thứ cho bản thân mình những khi mình cũng sai lầm.

Tha thứ nghĩa là đồng cảm và bình yên tiến về phía trước với điều tốt, và hướng tới điều tốt đẹp hơn. Tha thứ cũng giúp chúng ta buông bỏ được quá khứ và thực sự sống trọn vẹn trong phút giây hiện tại.

Mời quý Phật tử xem thêm video “Khắc phục lòng sân hận”: