Phương pháp ôn thi tốt nghiệp THPT môn Địa Lí hiệu quả dành cho sĩ tử

Không có phương pháp nào ôn thi tốt nghiệp THPT môn Địa Lí hiệu quả hơn việc bám sát chương trình sách giáo khoa, thành thạo kỹ năng sử dụng Atlat, làm bài tập về biểu đồ, tính toán… Bên cạnh đó, hãy lập đề cương ôn tập thật kỹ càng, rèn luyện cách trình bày rõ ràng và dễ hiểu. Môn Địa lí sẽ thi dưới hình thức trắc nghiệm, có thể dễ dàng ăn điểm ở một mức độ nào đó song để đạt điểm cao lại rất khó. Vì vây, các sĩ tử hãy lắng nghe những chia sẻ dưới đây về phương pháp ôn thi tốt nghiệp THPT môn Địa lí hiệu quả nhé.

Bước 1: Hệ thống kiến thức theo đề thi tham khảo của Bộ GD&ĐT

Với kỳ thi THPT quốc gia năm 2019 này, trước khi kỳ thi diễn ra tầm 1 tháng, Bộ GD&ĐT đã công bố đề thi tham khảo môn Địa lí bao gồm: 60% câu hỏi ở mức độ nhận biết và thông hiểu và 40% ở mức độ vận dụng và vận dụng cao nhằm phân loại thí sinh. Chương trình thi sẽ có cả hai phần kiến thức lớp 11 và 12, trong đó phần lớp 12 có 19 câu hỏi, lớp 11 có 6 câu. Cụ thể:

• Atlat địa lí Việt Nam 10 câu (Tự nhiên – dân cư 5 câu; các ngành kinh tế 3 câu; các vùng kinh tế 2 câu).
• Bảng số liệu thống kê: 2 câu (Lớp 11 1 câu; Lớp 12 1 câu).
• Kĩ năng biểu đồ 3 câu (nhận xét biểu đồ 2 câu, nhận dạng biểu đồ 1 câu).

Như vậy kể từ khi Bộ GD&ĐT công bố đề thi tham khảo, các bạn hãy dựa vào đề thi đó để hệ thống lại kiến thức, củng cố, hoàn thiện lại các phần kiến thức, kỹ năng, ôn tập theo các chủ đề như tự nhiên Việt Nam, dân cư xã hội, các ngành kinh tế và các vùng kinh tế,…

Việc dạy học địa lý ở các trường phổ thông hiện nay đồng thời thực hiện cả 2 chương trình cơ bản và nâng cao nhưng phần lớn đề thi THPT quốc gia đều theo hướng nội dung cơ bản. Vì vậy các bạn học sinh học chương trình nâng cao cần chú ý đến nội dung chương trình cơ bản và các vấn đề được “giảm tải” mà Bộ GD-ĐT đã công bố.

Các bạn cũng nên tham khảo đề thi những năm trước và đề thi học kỳ của trường THPT để nhận ra xu hướng ra đề thi của từng năm. Nếu bạn cảm thấy toàn bộ kiến thức trong 3 năm THPT là quá nhiều, thì rõ ràng đây là một gợi ý hay để khoanh vùng những kiến thức cơ bản và quan trọng nhất cần ôn tập.

Bước 2: “Check” lại toàn bộ kiến thức Địa Lí của mình

Mục đích của việc ôn tập là hệ thống, củng cố, hoàn thiện kiến thức, kỹ năng, giúp người học đạt kết quả cao trong thi cử. Vì vậy, để đạt kết quả cao môn Địa Lí trong kỳ thi THPT quốc gia, các bạn nên dành thời gian đọc đi đọc lại các nội dung tài liệu, đánh dấu các nội dung cơ bản, số liệu cần chú ý.

Cố gắng lập các bảng biểu tổng kết ngắn gọn để dễ ôn tập, nắm vững các nội dung cốt lõi cũng như các vấn đề cần giải quyết của mỗi chủ đề. Sau đó thử trình bày, viết lại các vấn đề đó ra giấy rồi so sánh với tài liệu để xem mình nhớ được bao nhiêu phần, cái gì chưa nhớ. Lưu ý đánh dấu lại phần chưa nhớ để một lần nữa khắc sâu kiến thức.

Bước 3: Trình bày lại phần lý thuyết dưới dạng bản đồ tư duy

Hãy trình bày các nội dung ôn tập dưới dạng bản đồ tư duy (mindmap) cô đọng nhưng chứa đựng đủ các kiến thức cốt lõi cần ôn tập. Chẳng hạn lý thuyết môn trong chương trình học Địa lý lớp 12 sẽ có 2 phần chính là Địa lý tự nhiên và Địa lý xã hội. Phần đầu của chương trình học lớp 12 môn Địa phân tích các yếu tố tự nhiên – xã hội ở Việt Nam, đặc biệt là các ngành kinh tế trọng điểm của nông nghiệp, công nghiệp và ngư nghiệp.

Còn phần sau đi vào phân tích các thành phần tự nhiên, xã hội, mạnh yếu của 7 vùng lãnh thổ khác nhau. Sau đó hãy dán bản đồ tư duy ở chỗ dễ quan sát nhất của góc học tập, mỗi lần nhìn nó là người học lại “chụp ảnh” và lưu nó trong trí nhớ của mình.

Các bạn cũng có thể thực hành việc trao đổi, hỏi – đáp với bạn của mình để kiểm tra độ nhớ và bổ sung cho nhau kiến thức cần thiết. Chú ý khi ôn tập nên tập trung học dứt điểm một vấn đề, một giai đoạn, không nên học theo kiểu nhảy cóc tùy tiện. Chú trọng ôn tập các dạng biểu đồ, vì bài tập vẽ biểu đồ chắc chắn có trong đề thi địa lý.

Bước 4: Học cách khai thác triệt để công cụ Atlat

Atlat được coi là quyển “sách giáo khoa thứ hai”, cũng là tài liệu quan trọng nhất được sử dụng trong phòng thi đối với môn Địa lí. Nếu như trước đây, kỳ thi tốt nghiệp THPT, học sinh được sử dụng Atlat, thi ĐH thì không được sử dụng, thì hiện nay trong kỳ thi “2 trong 1” này, tất cả các thí sinh đều được sử dụng Atlat.

Vì vậy cần chú ý khai thác triệt để lợi thế này bằng việc thành thạo cách sử dụng Atlat địa lý như một công cụ hữu hiệu trong quá trình học – ôn tập – làm bài, giảm ghi nhớ máy móc. Các địa danh, cách thể hiện biểu đồ, số liệu, biểu hiện các đối tượng địa lí, mối quan hệ giữa các đối tượng…. đều có thể bám theo Atlat. Điều quan trọng là biết phân tích số liệu để tìm ra kiến thức, lý giải vấn đề.

Bước 5: Thành thạo việc nhận diện và vẽ từng loại biểu đồ

Trong đề thi môn Địa Lí THPT quốc gia chắc chắn sẽ có một câu hỏi lập biểu đồ, do đó bạn cần rèn luyện kỹ năng nhận dạng các loại biểu đồ, loại câu hỏi nào sẽ tương ứng với loại biểu đồ nào cũng như tập vẽ thật thành thạo các dạng biểu đồ: tròn, cột, đường, miền và kết hợp… Cụ thể như sau:

– Biểu đồ tròn: Thể hiện quy mô và cơ cấu của đối tượng (theo tỷ lệ % tương đối) – Biểu đồ cột chồng: Thể hiện tốt nhất quy mô và cơ cấu của đối tượng (theo tỷ lệ % tuyệt đối) – Biểu đồ cột đơn: Thể hiện sự biến động của một đối tượng qua nhiều năm – Biểu đồ cột kép: Thể hiện sự so sánh các đối tượng khi có cùng đơn vị quan một số năm – Biểu đồ đường: Thể hiện sự diễn biến của các đối tượng khác nhau về đơn vị qua nhiều năm – Biểu đồ đường kết hợp với cột: các đối tượng khác nhau về đơn vị nhưng có mối quan hệ với nhau. Hoặc so sánh các đối tượng với cùng một đối tượng chung – Biểu đồ miền kết hợp với đường: Thường dùng biểu đồ này trong trường hợp đặc biệt: ví dụ tỷ lệ xuất và nhập, cán cân xuất nhập khẩu, tỷ lệ sinh tử…

Bước 6: Thành thạo việc đọc và nhận xét bảng số liệu

Mỗi bảng số liệu ngoài yêu cầu vẽ biểu đồ sẽ có phần nhận xét. Các bạn cần rèn luyện cả kỹ năng nhận xét bảng số liệu: có thể nhận xét khái quát trước rồi đi vào chi tiết sau, chú ý các mốc cao nhất – thấp nhất, sự thay đổi đột ngột và nhận xét phải đi đôi với số liệu chứng minh.

Trong việc phân tích biểu đồ nhiều khi phải đổi số liệu tuyệt đối sang số liệu tương đối. Bước này tuy rất đơn giản nhưng lại dễ nhầm lẫn. Vì thế, nên kiểm tra lại sau khi viết kết quả vào bài thi.

Bước 7: Chuẩn bị thật kỹ càng cho phần thi trắc nghiệm

Hãy tập làm thử nhiều đề thi trắc nghiệm để đúc rút được kinh nghiệm quý báu cho bản thân (nên dành bao nhiêu thời gian, cách xử lý nhanh…), đó là cách tốt nhất để bạn đạt điểm tuyệt đối phần thi này.

– Thời gian làm bài trắc nghiệm môn Địa lí là 50 phút với tổng số 40 câu hỏi, như vậy hời gian trung bình cho một câu hỏi là khoảng 1phút 15 giây – 1 phút 25 giây.

– Nếu quá khoảng thời gian đã định này mà các bạn vẫn chưa tìm ra đáp án, thì hãy bỏ qua câu này để làm sang câu khác dễ hơn, tạo cơ hội “quay vòng” để làm lại các câu hỏi khó khác lần thứ hai.

– Khi làm bài thi môn trắc nghiệm, các bạn hãy đọc kỹ một lượt các câu hỏi, cảm thấy câu nào dễ thì nhanh chóng làm ngay, càng làm được nhiều câu dễ “tâm lý” làm bài của các bạn sẽ càng thoải mái hơn.

– Đối với những câu hỏi khó, trong trường hợp không tìm ra được đáp án đúng hãy sử dụng kỹ năng phỏng đoán – loại trừ đi một số phương án gây nhiễu để tìm cho mình được đáp án đúng nhất.

– Tuyệt đối không được bỏ trống bất kì câu hỏi nào, bởi trong bài thi trắc nghiệm phần nào vẫn sẽ có những yếu tố may mắn.

Từ trước tới nay, Địa Lí luôn được đánh giá là môn thi “dễ ăn điểm” trong tổ hợp Khoa học xã hội, tuy nhiên các bạn cũng không được chủ quan. Qua bài viết https://giasuviet.com.vn/ xin chúc các em chuẩn bị thật kỹ càng về kiến thức, học cách trình bày rõ ràng, mạch lạc và tạo cho mình tinh thần thật thoải mái khi bước vào phòng thi để có thể “ẵm trọn” điểm 10 cho môn học này trong kỳ thi quan trọng sắp tới nhé.

Tham khảo thêm

♦ Bí quyết ôn thi tốt nghiệp THPT môn Lịch sử cực hay dành cho sĩ tử

♦ Phương pháp ôn thi tốt nghiệp THPT môn Văn hiệu quả dành cho sĩ tử