Ngủ là một hoạt động sinh lý quan trọng trong nhịp sinh học của cơ thể con người. Trong giấc ngủ sâu, cơ thể hoàn toàn không ngủ mà vẫn tiếp tục thực hiện các hoạt động sống theo đúng quy trình. Có bao nhiêu giai đoạn của giấc ngủ? Làm thế nào để biết một người đang ngủ say? Tìm hiểu thêm cùng nhà thuốc Long Châu!
Các giai đoạn của giấc ngủ
Trong khi ngủ, sự tái tạo của cơ thể diễn ra qua 5 quá trình bao gồm: ngủ yên, ngủ nông, ngủ sâu, ngủ cực sâu và ngủ mơ (REM). Quá trình tuần tự tạo thành một vòng luân hồi và lặp đi lặp lại. Chu kỳ này tiếp tục từ khi bạn nhắm mắt ngủ vào đêm hôm trước cho đến khi bạn thức dậy vào buổi sáng.
5 quá trình của giấc ngủ được chia thành 2 nhóm: giấc ngủ REM (mắt chuyển động nhanh) và giấc ngủ NREM/Non-REM (ngủ không cử động mắt nhanh).
Cụ thể, giấc ngủ NREM bao gồm các quá trình ngủ gật, ngủ chập chờn, ngủ sâu và ngủ rất sâu. Giấc ngủ REM chỉ bao gồm những giấc mơ.
Giai đoạn ngủ yên
Giai đoạn làm dịu thường chỉ kéo dài 3 – 15 phút. Ở giai đoạn này, đã đến lúc nhắm mắt và bắt đầu ngủ. Trong thời gian nghỉ ngơi, cơ thể dần đi vào giấc ngủ nhẹ và thức dậy dễ dàng hơn.
Những người thức dậy trong quá trình này thường có hình ảnh mơ hồ, một số bị co giật đột ngột, phản ứng cảm xúc như thể họ đã bị ngã trước đó. Hiện tượng co giật này, được gọi là rung giật cơ thôi miên, tương tự như những gì xảy ra khi ai đó bất ngờ vỗ vào vai bạn và bạn giật mình khi đang tập trung tinh thần sâu sắc.
Giai đoạn ngủ nông
Giai đoạn này thường kéo dài khoảng 50% thời gian nghỉ ngơi của đêm và làm chậm chuyển động của mắt và hoạt động của não.
Giai đoạn ngủ sâu
Các nghiên cứu chỉ ra rằng giấc ngủ sâu chỉ kéo dài khoảng 10% thời gian ngủ của bạn. Lúc này sóng não chậm và thưa nhưng thỉnh thoảng lại có những đợt nhanh. Trong giai đoạn này của giấc ngủ sâu, các cơ xương của bạn được thư giãn mặc dù nhịp thở, nhịp tim hoặc nhiệt độ cơ thể của bạn đang giảm xuống.
Giai đoạn ngủ cực sâu
Là một trong những phần quan trọng nhất, giai đoạn ngủ cực sâu chiếm khoảng 20% cả giấc ngủ, cũng là thời điểm cơ thể được hoàn toàn nghỉ ngơi. Vì thế, những yếu tố như nhịp tim, nhịp hô hấp cũng như thân nhiệt sẽ giảm xuống ở mức độ thấp nhất, mắt không cử động và các cơ chân tay cũng được dãn ra tối đa.
Nếu tình cờ bạn bị đánh thức trong giai đoạn trên thì sẽ cảm thấy rất chóng mặt, mất thăng bằng rồi trở lại bình thường chỉ một vài phút sau đó. Khi bạn quan sát được các dấu hiệu trên thì cũng có nghĩa là đã học được cách nhận diện người đang ngủ ngon.
Giai đoạn ngủ mơ
Giai đoạn ngủ mơ này được gọi là REM (rapid eye movement) chiếm khoảng 20% tổng thời gian ngủ. Ở giai đoạn này tuy đang ngủ nhưng nhiệt độ cơ thể, nhịp tim, nhịp hô hấp và huyết áp lại tăng lên. Trong khi nhãn cầu – đôi mặt di chuyển nhanh lên thì cơ tay chân lại không hoạt động.
Những giấc mơ thường xảy ra ở giai đoạn này. Những người thức dậy đột ngột trong giai đoạn REM thường nhớ lại những câu chuyện có vẻ ngớ ngẩn trong những giấc mơ. Vào cuối giai đoạn REM, cơ thể thường thức giấc ngắn trong vài phút, sau đó nhanh chóng lặp lại chu kỳ giấc ngủ cho đến sáng.
Cách nhận biết người ngủ say như thế nào?
Bạn đã bao giờ tự hỏi làm thế nào để biết ai đó đang ngủ ngon chưa, bởi vì lúc này bộ phận kiểm soát cả hoạt động và ý thức đều bước vào giai đoạn ngủ đông. Nói mớ trong giấc ngủ của bạn.
Một cách để biết bạn có ngủ ngon hay không là lắng nghe bạn nói khi bạn đang ngủ. Theo những báo cáo chính xác gần đây thì có khoảng 5% người trưởng thành mắc phải tình trạng này, thường xảy ra sau khi chìm vào giấc ngủ khoảng 1 – 2 tiếng.
Ngã trong giấc mơ
Nhiều người nằm mơ thấy mình bị ngã. Cảm giác thật đến nỗi nó đánh thức bạn ngay lập tức. Hiện tượng nằm mơ thấy mình bị ngã hay còn gọi là hiện tượng co thắt trong m. Tình trạng này xảy ra ở hầu hết mọi người, kể cả những người khỏe mạnh.
Đặc biệt là khi bị mộng tinh tấn công, người ta có cảm giác như mình từ trên trời rơi xuống hoặc vấp phải vách đá, gây chấn động khiến bạn tỉnh giấc. Các nhà nghiên cứu vẫn chưa chắc chắn có câu trả lời chính xác để giải thích hiện tượng này. Nhưng trong hầu hết các trường hợp, hiện tượng này xảy ra khi cơ thể quá mệt mỏi, không ngủ được hoặc căng thẳng quá mức.
Khi đó, bộ não đi vào chu kỳ giấc ngủ một cách tự nhiên còn cơ thể thì không theo kịp, nên có những đợt co cơ đột ngột không đều, gây cảm giác mất thăng bằng rồi sau đó là ảo giác bị vấp ngã.
Chân tay khua khoắng
Theo các chuyên gia, việc chân tay co quắp lại khi ngủ cũng được xem là biểu hiện của hội chứng rối loạn vận động chi theo chu kỳ luân hồi (Periodic limb movement disorder – PLMD). Hội chứng này xảy ra trong 4 % người trưởng thành và hay gặp hơn ở người già và trẻ em.
PLMD xảy ra trong nửa đầu của giấc ngủ và trước giấc ngủ REM (Rapid Eye Movement) . Người bị hội chứng này sẽ hoạt động cơ bắp chân tay một cách tự nhiên trong lúc ngủ với chu kỳ luân hồi 20 – 40 giây, vì vậy đôi lúc gây ra các hiện tượng rất khó hiểu khi ngủ.
Sau đó, họ cũng sẽ không nhớ gì nữa. Nguyên nhân tạo nên hội chứng đến nay vẫn chưa được giải thích rõ ràng.
Trên thực tế, nhà thuốc Long Châu đã chỉ bạn cách nhận biết người ngủ say rất đơn giản và hay thấy nhất đó là quan sát các hoạt động cơ thể của họ trong khi ngủ. Trong khi ngủ dậy, một số cơ quan của cơ thể sẽ thực hiện các chức năng nhất định. Đó là lý do mà các chuyên gia đã khuyên chúng ta nên ngủ ngon để bảo vệ sức khoẻ của bản thân mình.
Cẩm Thơ
Nguồn tham khảo: Tổng hợp
Tôi là Nguyễn Văn Sỹ có 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công đồ nội thất; với niềm đam mê và yêu nghề tôi đã tạo ra những thiết kếtuyệt vời trong phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, sân vườn… Ngoài ra với khả năng nghiên cứu, tìm tòi học hỏi các kiến thức đời sống xã hội và sự kiện, tôi đã đưa ra những kiến thức bổ ích tại website nhaxinhplaza.vn. Hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ này sẽ giúp ích cho bạn!