Lưỡi bị rộp rát là bệnh gì ? Cách chữa ra sao ? – Docosan

Rộp lưỡi hay đau rát lưỡi là một tình trạng khó chịu, đau đớn và gây lo lắng cho người bệnh. Lưỡi bị rộp rát có thể gặp ở cả người lớn và trẻ em, và gần như ai cũng sẽ ít nhất một lần mắc phải trong đời. Vậy, nguyên nhân gây ra rộp lưỡi là gì ? Nó chỉ là tổn thương đơn giản do bỏng, hay có tiềm ẩn một vấn đề sức khỏe nào khác không ? Cách chữa trị như thế nào ? Xin mời bạn đọc cùng tìm hiểu với Docosan qua bài viết sau đây.

Rộp lưỡi là gì ?

Lưỡi bị rộp rát là tình trạng tổn thương bề mặt trên của lưỡi, có thể dạng loét, hoặc sưng tấy đỏ, thường kèm theo cảm giác đau, khô lưỡi. Người bệnh sẽ cảm thấy mặt trên lưỡi hơi sần, khô và đau đớn khi chạm vào, khi ăn uống hoặc nói chuyện.

Rộp lưỡi có thể xuất hiện ở cả người lớn và trẻ em, đột ngột sau một chấn thương, như cắn trúng lưỡi, hoặc ăn uống khi đồ ăn còn nóng,… hoặc kèm theo một số triệu chứng khác gợi ý một bệnh lý vùng miệng lưỡi hoặc toàn thân.

Vậy nguyên nhân khiến lưỡi bị rộp rát là gì ?

Viêm loét miệng lưỡi

Các vết loét thường xuất hiện ở niêm mạc má hai bên, vòm họng, nướu răng và mặt trên của lưỡi. Vết loét có màu trắng đến hơi ngả vàng. Rìa xung quanh các vết thương sẽ sưng tấy đỏ và đau nhiều. Vết loét ở mặt trên của lưỡi sẽ gây cảm giác rộp, rát và đau tăng lên khi ăn uống hoặc nói chuyện.

Đây là loại tổn thương miệng lưỡi phổ biến nhất, ảnh hưởng đến 25% dân số nói chung.

Nguyên nhân chính xác của bệnh viêm loét miệng lưỡi vẫn chưa được biết tường tận, tuy nhiên các nhà khoa học cũng đang ghi nhận một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh, có thể kể đến như: vệ sinh răng miệng kém, căng thẳng, stress, thay đổi nội tiết tố…

Bệnh thường gây đau đớn, khó chịu và ảnh hưởng nhiều đến các sinh hoạt hằng ngày, tuy nhiên các vết loét rộp thường sẽ biến mất sau khoảng vài ngày mà không cần điều trị. Nếu cơn đau dữ dội, một số loại thuốc giảm đau không kê đơn có thể giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn.

Viêm u nhú lưỡi thoáng qua

Các vết sưng, rộp trên bề mặt lưỡi được gọi là các u nhú, thường có hình tròn, bề mặt nhô cao, hoặc có dạng mụn nước tiến triển thành loét.

Trong một số trường hợp, u nhú to hoặc vết loét, mụn nước lớn có thể gây đau đớn và khó chịu cho người bệnh.

Nguyên nhân của bệnh viêm u nhú lưỡi hiện vẫn chưa được sáng tỏ. Bệnh thường không cần điều trị đặc hiệu, và sẽ tự lui bệnh theo thời gian.

Viêm lưỡi bản đồ

Đây là một trong nguyên nhân thường gặp khiến lưỡi bị rộp rát ở trẻ em. Bệnh lành tính, thường xuất hiện ở trẻ nhỏ với biểu hiện chính là có các đốm, khoảng màu đỏ, trắng ở mặt trên của lưỡi, thường có viền bao quanh tạo hình dạng giống như bản đồ. Bệnh còn có tên gọi khác là viêm lưỡi di trú lành tính.

Một số nghiên cứu ghi nhận sự liên quan giữa bệnh viêm lưỡi bản đồ với bệnh vảy nến, tuy nhiên, nguyên nhân chính xác gây viêm lưỡi bản đồ hiện vẫn chưa được xác định.

Bệnh thường không cần điều trị và sẽ tồn tại trong vài ngày đến vài tuần và biến mất. Nếu trẻ quấy khóc, đau nhiều, biếng ăn, các bác sĩ sẽ chỉ định một số loại thuốc giảm đau hoặc chống viêm để cải thiện tình trạng của trẻ.

Bệnh nấm miệng

Đây là một bệnh nhiễm trùng, do nấm Candida albicans gây nên. Bệnh thường gây các tổn thương dạng mảng trắng ở mặt trên của lưỡi, chúng ta thường gọi với các tên thân quen hơn đó là bệnh tưa lưỡi, bệnh này cũng khiến lưỡi bị rộp rát.

Các mảng trắng này thường khó bong, khó rửa đi bằng nước và dễ chảy máu, gây đau khi chạm vào.

Bệnh nấm miệng cũng là một nguyên nhân thường gây rộp rát lưỡi ở các trẻ nhỏ. Cha mẹ cần sớm nhận diện và đưa trẻ đến khám bác sĩ để điều trị phù hợp.

Các chấn thương cơ học ở lưỡi

Ngoài các nguyên nhân kể trên, một số lí do thường gặp trong sinh hoạt hằng ngày gây rộp lưỡi đó là cắn vào lưỡi, ăn thức ăn quá nóng, quá cay… khiến lưỡi bị rộp rát

Thường các tổn thương này sẽ giảm dần và biến mất.

Lichen phẳng ở lưỡi

Lichen phẳng là nguyên nhân ít gặp có thể khiến lưỡi bị rộp rát. Biểu hiện của bệnh tại lưỡi là các tổn thương rộp, phồng, có màu trắng, xuất hiện ở mặt trên của lưỡi, niêm mạc má, ngoài ra còn có cơ quan khác trên cơ thể, như ngoài da, da đầu, móng tay…

Các triệu chứng này có thể xuất hiện và biến mất, gián đoạn trong nhiều năm và tiến triển thành lichen phẳng mạn tính.

Nếu người bệnh cảm thấy đau rát, hoặc có vết loét, hoặc bệnh ở giai đoạn mạn tính, cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa da liễu để được thăm khám và có kế hoạch điều trị phù hợp.

Một số hội chứng ít gặp

Hội chứng Sjogen là một tình trạng rối loạn miễn dịch hiếm gặp, tỉ lệ mắc bệnh là 0.5-1% dân số nói chung. Bệnh gây viêm tuyến nước bọt, từ đó dẫn đến cảm giác khô miệng, xuất hiện tình trạng lưỡi bị rộp rát, nóng rát bên trong khoang miệng và ngoài ra còn có các triệu chứng ở các hệ cơ quan khác, ví dụ như khô mắt, thay đổi màu da, đau nhức khớp…

Hội chứng Behçet là bệnh lý gây viêm mạch máu và triệu chứng đầu tiên thường là xuất hiện các vết loét gây đau, bên trong miệng, lưỡi. Viêm khớp, viêm kết mạc, rối loạn tiêu hoá, loét sinh dục, loét da… là một số biểu hiện khác của hội chứng này.

Ung thư miệng

Ung thư miệng gây ra các thay đổi khác nhau trong khoang miệng. Người bệnh thường cảm thấy đau ở mặt trên lưỡi, xuất hiện tình trạng lưỡi bị rộp rát, niêm mạc má, hoặc nướu răng kéo dài.

Một số dấu hiệu khác gợi ý bệnh ung thư miệng: xuất hiện mảng trắng hoặc đỏ hoặc dạng u bên trong miệng, tê bì da vùng mặt hoặc cổ, răng lung lay, khó khăn trong nhai và nuốt thức ăn…

Ung thư miệng nếu được phát hiện và chẩn đoán sớm sẽ có tiên lượng tốt.

Khi nào thì bạn cần đến gặp bác sĩ ?

Đa số các nguyên nhân khiến lưỡi bị rộp rát là các bệnh lý lành tính, không cần điều trị và sẽ từ từ lui bệnh. Tuy nhiên, một số bệnh ít gặp, hoặc ác tính như ung thư miệng, cần được phát hiện sớm và điều trị phù hợp để có kết quả tốt nhất cho người bệnh. Nếu bạn hoặc người thân có các dấu hiệu sau, hãy đến gặp bác sĩ để được thăm khám và tư vấn về tình trạng sức khỏe của mình.

Các dấu hiệu bạn cần lưu ý gồm có:

• Các triệu chứng đau, rộp, nóng rát… miệng lưỡi kéo dài hơn một tuần.
• Thay đổi về màu sắc, bề mặt hoặc hình dạng của lưỡi.
• Sốt, mệt mỏi, ớn lạnh… là các triệu chứng của nhiễm trùng, bạn cần được thăm khám và điều trị triệt để.
• Khó nuốt dai dẳng.
• Bạn cảm thấy bất an, lo lắng về tình trạng sức khoẻ của mình.

Cách chữa rộp lưỡi

Các biện pháp bạn có thể thực hiện tại nhà:

Các biện pháp này tuy đơn giản, nhưng cũng góp phần giúp giảm triệu chứng của bệnh, cải thiện tình trạng lưỡi bị rộp rát, đồng thời thúc đẩy hồi phục và ngăn ngừa hình thành mụn nước, vết loét trong tương lai:

• Thường xuyên súc miệng họng với nước muối ấm pha loãng, hoặc nước muối sinh lý (Natriclorua 0.9%).
• Chải răng đúng cách, súc miệng, sử dụng chỉ nha khoa để vệ sinh răng miệng sau mỗi bữa ăn.
• Có chế độ ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, đặc biệt là bổ sung vitamin C, các vitamin nhóm B thường có nhiều trong rau củ quả.
• Có lối sống lành mạnh, tránh căng thẳng, stress.
• Tập luyện thể thao mức độ phù hợp và thường xuyên.

Điều trị đặc hiệu

Tuỳ theo từng nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp điều trị phù hợp cho tình trạng lưỡi bị rộp rát, trong đó, có thể bao gồm:

• Thuốc kháng sinh, kháng nấm để kiểm soát tình trạng nhiễm trùng và sự phát triển của vi trùng, nấm gây bệnh.
• Thuốc súc miệng kháng khuẩn.
• Thuốc kháng viêm.
• Thuốc kích thích tiết nước bọt.
• Thuốc corticosteroid.
• Và một số phương pháp điều trị đặc hiệu khác…

Những phòng khám chuyên chữa các vấn đề về tai mũi họng.

• Phòng khám Tai Mũi Họng Thành Đông – Q. Tân Bình
• Golden Healthcare International Clinic – Q. Tân Bình
• Phòng khám đa khoa Singapore Indochina Group – Q.7

Tổng kết

Lưỡi bị rộp rát chủ yếu gây đau đớn và khó chịu cho người bệnh. Nguyên nhân gây nên tình trạng này thường là bệnh lý lành tính, đơn giản và tự khỏi. Tuy nhiên, đôi khi, rộp lưỡi là triệu chứng của một bệnh nhiễm trùng hoặc bệnh ác tính, người bệnh cần đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị chuyên biệt.

Cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc và tìm hiểu chứng lưỡi bị rộp rát tại Docosan. Chúng tôi rất vinh hạnh chào đón và nhận được sự tín nhiệm từ các bạn.

Bài viết được tham khảo bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn tại Docosan để điều trị.

Tài liệu tham khảo

Blisters on the tongue: Identification and when to see a doctor: https://www.medicalnewstoday.com/articles/blisters-on-the-tongue#causes-and-types

Blister: First Aid: https://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-blisters/basics/art-20056691