Có thể chúng ta là tín đồ cà phê. Chúng ta uống cà phê hằng ngày. Tuy nhiên, đôi khi chúng ta cũng chưa biết trên thế giới có những dòng cà phê nào? Loại cafe nào ngon? Tính chất của từng dòng cà phê như thế nào? Bài viết sau đây, Bonjour Coffee sẽ trình bày thông tin về các loại cà phê. Hiểu hơn về cafe giúp bạn thưởng thức chúng ngon hơn.
Bạn là người yêu thích cafe, bên cạnh thông tin về các loại cafe nổi tiếng bạn hãy tham khảo bài viết tổng quan kiến thức cà phê của Bonjour Coffee nhé. Bài viết này giúp bạn có cài nhìn tổng quan ban đầu, là cơ sở để bạn hiểu sâu hơn về cà phê đấy.
Các loại cà phê – Các giống cafe ngon trên thế giới
Hiện nay, trên thế giới có tới hơn 50 quốc gia trồng cà phê. Các loại cà phê dần dần đã dạng hơn nhờ sự phát triển của khoa học. Bên cạnh các cây cà phê thuần chủng còn có các giống cafe lai tạo. Chúng mang đến chất lượng tuyệt hảo và năng suất cao hơn. Tuy nhiều và đa dạng nhưng cà phê có thể được phân chia theo chi như bên dưới.
Trong các chi phổ biến nhất là dòng cafe Arabica và Robusta. Liberica cũng được chia thành chi riêng nhưng chỉ chiếm phần nhỏ.
Dòng cà phê Arabica – Coffea Arabica
Bạn có thể đã quen thuộc với tên gọi của loại hạt cà phê này, bởi nó chiếm gần 70% sản lượng cà phê trên thế giới. Hạt cà phê Arabica được trồng ở độ cao hơn 900m. Thích hợp ở những khu vực nhận được lượng mưa ổn định. Cây Arabica thường thấp hơn 6m. Với tầm vóc nhỏ bé của chúng giúp cho việc thu hoạch đơn giản hơn.
Dòng cà phê Arabica được cho là “mỏng manh” trong 4 loại cây cafe chính. Nó dễ bị ảnh hưởng bởi môi trường và dễ bị bệnh. Cây cà phê phải được nuôi với sự chăm sóc đặc biệt.
Hạt Arabica có chất lượng cao và mùi hương hoàn hảo. Vị cà phê Arabica dễ nhận thấy ở đầu lưỡi, nơi có thể phân biệt được vị mặn và chua.
Chi Arabica rất đa dạng và nhiều giống cà phê:
Cà phê Typica
Cà phê Typica là loại cà phê nổi tiếng trên thế giới. Các loại cà phê Arabica khác đều được tạo thành từ giống cà phê Typica, thông qua quá trình biến đổi gen, hay các phương pháp chọn lọc tự nhiên.
Cây cà phê này có những đặc điểm khác biệt so với những giống cây cà phê khác. Thân cây cao từ 3,5m cho tới 4m. Cành của cây mọc dạng hình nón. Mỗi nhánh con lại nghiêng một góc khoảng 50-70 độ so với cây chính. Lá cây cà phê Typica có màu vàng đồng khá đẹp mắt. Hạt Typica có hình bầu dục, nhỏ. Hương vị mà loại cà phê này rất đa dạng, kích thích vị giác của người thưởng thức. Gồm có hương vị chua, đắng dịu và ngọt nhẹ nơi đầu lưỡi. Tuy chất lượng tuyệt vời nhưng sản lượng cafe Typica lại khá thấp.
Cà phê Bourbon
Đây là một trong những loại cà phê thuộc nhóm C. Arabica. Loại cây cà phê này phát triển trên độ cao 1.100 – 2.000m so với mực nước biển. Sản lượng mà giống cà phê Bourbon mang lại là vô cùng cao.
Cây có đặc điểm với phần lá non màu xanh, hoặc vàng đồng. Lá cafe Bourbon sẽ to dần lên khi trưởng thành và thường lớn hơn nhiều so với lá cây cà phê Typica. Cũng giống như Typica, các nhánh cành con cũng móc dạng nghiêng giống như hình nón. Hạt cà phê khá nhỏ có vị ngọt và chất lượng hoàn hảo.
Cà phê Caturra
Caturra được phát hiện tại Brazil. Đây là giống cafe đột biến từ cà phê Bourbon. Cũng chính vì được thừa hưởng từ giống cà phê này, mà Caturra cũng hội tụ đầy đủ những ưu điểm nổi bật về sản lượng, cũng như chất lượng.
Loại cây này có đặc điểm lá lớn, với nhiều nhánh phát triển từ thân cây. Nếu quan sát có thể thấy nó khá giống với cây cà phê Bourbon. Cây cafe này có thể sống trong nhiều điều kiện khác nhau. Tuy nhiên, môi trường sống thích hợp nhất cho giống Caturra là ở độ cao hơn 1000m so với mực nước biển, lượng mưa hàng năm nằm trong khoảng từ 2500-3500mm. Ở điều kiện này, với sự chăm sóc chu đáo, cây sẽ sinh trưởng và phát triển tốt và cho sản lượng lớn.
Cà phê Catuai
Catuai được hình thành thông qua phép lai tạo giữa các giống cafe Mundo Novo và Caturra. Điều này đã cho ra một loại cây cà phê có sự giao thoa giữa hai chủng cà phê thượng hạng trên thế giới. Cây có kích thước nhỏ, thấp, thuận tiện trong quá trình chăm sóc.
Các nhánh cây phát triển từ thân cây chính sẽ tạo thành các góc gần hơn với các nhánh chính. Loại cây này đặc biệt thích hợp nếu trồng tại các vùng đất thường xuyên xuất hiện mưa, hay gió lớn. Bởi quả cà phê bám rất chắc trên cây, cây cũng gần với mặt đất. Nên sẽ không chịu ảnh hưởng nhiều của các yếu tố này. Cây cho năng suất tốt, đồng thời chất lượng cũng được đánh giá rất cao.
Cà phê Pache Comum
Giống cà phê này chính là một biến thể khác của giống cà phê Typica. Các nhà nghiên cứu đã tìm ra Pache comum tại một trang trại ở Guatemala.
Cây cà phê này được trồng ở độ cao 1000-1500m so với mực nước biển. Với điều kiện này, cùng với sự chăm sóc chu đáo sẽ cho ra năng suất cao. Hương vị cafe thì tuyệt hảo với vị ngọt thanh vô cùng ấn tượng.
Cà phê Pache Colis
Đây là giống cây cà phê cho ra quả to với năng suất cao. Giống cây này sống chung cùng với các loại cà phê: Pace Comum, Caturra trong một trang trại tại Guatemala. Đặc điểm dễ dàng nhận biết loại cây này là thân cây khá cao từ 0.8-1.25m, lá cây sần sùi với nhiều nhánh.
Người trồng sẽ được bội thu nếu trồng giống cây này ở độ cao từ 1000-2000m so với mực nước biển. Nhiệt độ thích hợp để cây phát triển tốt, không bị sâu bệnh là 20-21 độ C.
Cà phê Catimor
Catimor là giống cà phê là sự pha trộn giữa giống cà phê Timor và Caturra. Được các nhà khoa học ở Bồ Đào Nha phát hiện vào năm 1959. Giống cây Catimor T-8667 khá thấp, nhìn bên ngoài như cây chè. Nhưng lại là một trong số những cây cà phê cho giá trị kinh tế lớn nhất.
Loại T-5269 thích hợp trồng ở độ cao 600-900m, lượng mưa trung bình ở mức 3000mm. Nếu trồng ở vị trí thấp thì chất lượng không quá khác biệt so với các loại cà phê khác. Tuy nhiên, khi trồng ở địa điểm cao hơn thì chất lượng lại đạt mức hoàn hảo.
Cà phê Kent
Kent là giống cà phê được đánh giá rất cao về năng suất cũng như khả năng chống được bệnh rỉ sắt. Chính vì thế, giống cà phê này đã được rất nhiều nước trồng.
Cà phê Mundo Novo
Mundo Novo được tìm thấy tại đất nước Brazil xinh đẹp. Được lai tạo từ giống Typica và Bourbon. Loại cây này có khả năng kháng bệnh nhờ thể trạng khỏe. Tuy nhiên, có một nhược điểm đó là loại cây này cần phải được trồng lâu hơn mới cho được năng suất đạt chuẩn. Giống cây này rất thích hợp khi trồng ở độ cao 1.000-1.600m. Đặc biệt là khu vực có lượng mưa đạt từ 1200-1800mm.
Cà phê Maragogype
Giống cây này rất cao lớn, thân cây còn cao hơn cả cây cà phê Bourbon, Typica. Tuy hạt to, nhưng sản lượng lại thấp. Độ cao thích hợp để cây cafe phát triển tốt nhất là từ 600 -750m. Maragogype hiện nay rất phổ biến ở một số các quốc gia.
Cà phê Amarello
Amarello là loại cây cà phê quả vàng. Chỉ được trồng ở một số vùng nhất định. Không phải là giống cây phổ biến.
Cà phê Blue Mountain
Cà phê Blue Mountain là một trong số các loại cà phê nổi tiếng được đánh giá rất cao ở khả năng chống bệnh nấm quả (Coffee Berry Disease). Trước đây, giống cây này được tìm thấy ở Jamaica. Nhưng hiện nay lại được tìm thấy nhiều ở Kono, Hawaii. Tuy nhiên, giống cây này chỉ thích hợp ở những vùng có độ cao lớn. Bất kỳ sự thay đổi khí hậu nào cũng sẽ khiến cho hương vị của cà phê Blue Mountain bị thay đổi đáng kể.
Dòng cà phê Robusta – Coffea Canephora
Đừng thứ 2 sau cà phê Arabica, cà phê Robusta cũng nằm trong các loại cà phê nổi tiếng. Đây là cà phê được sản xuất nhiều thế giới phải kể đến.
Tên của nó không phải là ngẫu nhiên. Robusta theo tiếng Ý có nghĩa là mạnh. Đây là giống cây cà phê rất thân thiện với môi trường và có khả năng miễn dịch với bệnh tật. Cà phê Robusta có thể sống được độ cao khác nhau, có thể phát triển nơi có khí hậu nóng, lượng mưa ít. Hạt cà phê Robusta có lượng cafein gần gấp đôi so với hạt cà phê Arabica.
Khi uống, chúng ta có thể cảm nhận vị đậm Robusta rõ ràng nhất ở khoang miệng.
Hạt cà phê Robusta có độ axit thấp và thường có vị đắng giống như Chocolate. Đây là một loại cà phê hoàn hảo cho cách pha phin, cà phê sữa đá của Việt Nam.
Giống cà phê Robusta có 2 dòng là:
- Robusta Sẻ là dòng Robusta thuần chủng, chất lượng đậm đà hơn các sản phẩm Robusta cao sản nhưng năng suất thấp hơn.
- Robusta Cao Sản: Dòng Robusta cao sản mang đến sản lượng cao nhờ vào khả năng chống chịu tốt sâu bệnh. Tuy nhiên chất lượng hạt không ngon bằng Robusta sẻ.
Xem thêm: Cà phê Arabica và Robusta – 11 Điểm khác biệt giữa hai dòng cafe
Dòng Liberica – Coffea Liberica
Liberica ngày nay có thể ít được nhắc tới trên thị trường cafe. Tuy nhiên loại cà phê này có một vị trí quan trọng trong lịch sử cà phê thế giới.
Vào năm 1890, bệnh gỉ sắt trên cây cà phê đã làm giảm hơn 90% sản lượng của cà phê Arabica trên thế giới. Để khắc phục, nông dân đã chuyển sang trồng cây Liberica. Quốc gia đầu tiên thử điều này là Philippines. Quyết định này đã giúp ích rất nhiều cho nền kinh tế Philippines khi họ là nhà cung cấp cà phê duy nhất trong một thời gian.
Do những vấn đề lịch sử, dòng cà phê này không còn phổ biến trên thế giới. Cho đến năm 1995, Liberica lại xuất hiện trong thế giới cà phê. Tuy nhiên việc làm này đã muộn màng khi Arabica đã khẳng định vị trí của mình cho đến hôm nay.
Hạt Liberica lớn hơn các hạt cafe khác, thường không đối xứng. Đây là loại cà phê duy nhất trên thế giới có hình dạng bất thường như vậy. Cafe Liberica có mùi thơm độc đáo, bao gồm các mùi hương hoa và trái cây, có thể như khói. Những người đã uống cà phê Liberica nói rằng nó không giống bất kỳ loại cà phê nào họ từng nếm thử. Nhiều người nói rằng nó thậm chí không có vị giống như cà phê, nó có vị giống mùi gỗ.
Dòng Excelsa (Coffea Excelsa hoặc Coffea Liberica var. Dewevrei)
Mặc dù Excelsa khá tương tự như cà phê Liberica. Tuy nhiên nhiều người vẫn nghĩ về nó như một loại riêng biệt. Nó là một chi của Liberica sống ở độ cao tương tự như cây cà phê Liberica và có hình dạng giống như quả hạnh.
Excelsa phát triển chủ yếu ở Đông Nam Á và chỉ chiếm 7% sản lượng cà phê thế giới. Nó chủ yếu được sử dụng trong các hỗn hợp để làm cho cà phê tăng thêm hương vị.
Các loại cafe ngon nổi tiếng
Cà phê chồn – Kopi Luwak
Nguồn gốc cà phê chồn
Cà phê chồn nổi tiếng trên thế giới với tên gọi Kopi Luwak, theo tiếng địa phương thì Kopi nghĩa là “Cà phê” còn Luwak là tên một vùng đảo thuộc Indonesia, nơi loài cầy hương sinh sống rất phổ biến.
Sau khi thực dân châu Âu mang hạt cà phê đến canh tác tại những thuộc địa Đông Nam Á, vì có điều kiện khí hậu phù hợp nên loại cây này phát triển rất mạnh mẽ. Sau một thời gian, người dân ở đảo Luwak đã phát hiện loại thức uống được làm từ hạt cà phê do loài cầy ở đây thải ra có mùi vị rất đặc trưng.
Từ đó họ phổ biến thức uống này đến nhiều nơi, trong đó có cả Philippin, Trung Quốc và Việt Nam. Đến nay, đây được xem là cái tên dẫn đầu trong các loại cà phê ngon và đắt đỏ nhất thế giới.
Quá trình tạo ra cà phê chồn
Người ta sẽ cho những con cầy hương ăn quả cà phê đã chín đỏ. Trong quá trình tiêu hóa, ở dạ dày của chúng sẽ tiết ra những enzym làm bẻ gãy các phân tử tạo nên mùi vị đặc trưng của cà phê. Chính các enzim này đã khiến cho cà phê chồn trở thành một trong các loại cafe ngon nhất thế giới.
Sau khi chồn đã tiêu hóa xong quả cà phê, chúng sẽ thải ra những hạt chỉ còn lại lớp nhân bên trong. Người ta sẽ tiến hành rửa sạch toàn bộ các chất cặn bã rồi mang đi rang và xay như bình thường.
Bên cạnh đó, vì chồn là một loại thú hoang dã nên nhà sản xuất còn rốn rất nhiều công đoạn để loại bỏ các tác nhân gây bệnh. Nếu không làm được điều này, sản phẩm ra đời sẽ không được đánh giá cao về chất lượng và mất giá khá nhiều.
Mùi vị đặc trưng
Theo như nhiều người đã từng thưởng thức các loại cà phê nổi tiếng trên thế giới thì cà phê chồn được xem là có một không hai. Chúng sở hữu mùi vị hơi bùi bùi của đất, ngai ngái đặc trưng của chồn, cái đậm đà của rừng già và vị ngọt của chocolate.
Bên cạnh đó, quá trình tiêu hóa của chồn cũng không tác động quá mạnh đến hương vị của cà phê mà chủ yếu chỉ là phần vỏ bên ngoài. Do đó chúng vẫn chứa rất nhiều vị giống nguyên bản nên bạn hoàn toàn thưởng thức được trọn vẹn thức uống của mình.
Giá cả thị trường của cà phê chồn
Quá trình tạo nên hạt cafe chồn thường dựa rất nhiều vào công suất của loài sinh vật này. Vì vậy để có thể tạo ra một kg thành phẩm cần rất nhiều công sức nên giá thành của loại thức uống này là rất đắt đỏ.
Hiện nay cà phê chồn có xuất xứ từ Luwak có giá bán khoảng 600 USD cho mỗi kg. Trong khi đó, cà phê Trung Nguyên của Việt Nam đã chế tạo ra loại thức uống này với giá thành lên đến 3000 USD, cao hơn rất nhiều so với quê hương chính thức của cà phê chồn.
Cà phê voi – Loại cafe nổi tiếng
Nguồn gốc
Nếu như trước đây, cà phê chồn được biết đến là thức uống đắt đỏ nhất trong các loại cà phê ngon thì đến ngày nay, cà phê voi mới thực sự là điều các đại gia tìm kiếm.
Loại cafe này có nguồn gốc từ Chiang Rai, một tỉnh phía Bắc của Thái Lan. Cafe voi xuất phát từ ý tưởng của một doanh nhân có tên Blake Dinkin. Trong quá trình chăn dắt đàn voi của mình, ông đã phát hiện chúng rất thích ăn trái của cây cafe. Sau đó ông lấy hạt từ chất thải của chúng đem đi chế biến.
Thử nghiệm này của Blake tưởng chừng như chỉ là một ý tưởng điên rồ nhưng lại vô tình khiến cà phê voi trở thành một trong những loại thức uống đắt đỏ nhất hành tinh.
Quá trình tạo ra cà phê voi
Khi nghe đến tên loại cafe, chúng ta cũng có thể đoán được rằng cà phê voi được tạo ra như thế nào. Chúng được trộn chung với cám, rau, chuối và mía sau đó cho voi ăn vào bụng. Sau khoảng 15 – 30 tiếng sau thì chúng mới bắt đầu cho ra “thành phẩm”.
Do lực nhai và co thắt của bao tử voi khá lớn nên hầu hết hạt đều bị nghiền nát, chỉ có một phần nhỏ là còn nguyên vẹn để đi chế biến. Theo như Blake cho biết thì từ 33kg hạt mới cho khoảng 1kg thành phẩm.
Mùi vị đặc trưng của cà phê voi
Trong quá trình tiêu hóa của voi, các thành phần protein có trong hạt sẽ bị loại bỏ. Điều này khiến cho mùi vị đắng đặc trưng của cà phê mất đi. Bên cạnh đó, khi thưởng thức cà phê voi, bạn cũng sẽ cảm nhận được vị ngọt và thơm của trái cây. Bởi trong trong quá trình sản xuất người ta sẽ cho voi ăn hạt cà phê chung với mía, chuối và rau.
Giá cả thị trường
Tuy chỉ mới ra đời cách đây không lâu nhưng cà phê voi đã trở thành cái tên đắt đỏ nhất trong các loại cà phê. Để có thể sở hữu 1kg cà phê này, bạn sẽ phải bỏ ra khoảng 1100 USD. Cao gần gấp đôi so với giá 600 USD của cà phê chồn.
Mức giá trên được áp dụng khi bạn mua trực tiếp từ Chiang Rai. Còn ở những nơi khác như Đài Loan hay Trung Quốc, những đại lý phân phối chính sẽ bán với giá trung bình khoảng 1500 USD cho 1kg cà phê voi.
Bài viết trên của Bonjour Coffee đã điểm qua các dòng cà phê, các giống cây cà phê và các loại cafe ngon. Bài viết giúp bạn phần nào hiểu hơn về cafe và có thế tìm cho mình loại cafe ngon để thưởng thức. Chúc bạn thành công.
Kevin Tran
Xem thêm:
- Cà phê Moka là gì – Tại sao gọi là Hoàng hậu cafe?
- Bã cà phê là gì? 10 Công dụng bất ngờ của bã cafe
Tham khảo:
- https://en.wikipedia.org
- www.coffeeresearch.org
- https://club.atlascoffeeclub.com
Chia sẻ bài viết:
Tôi là Nguyễn Văn Sỹ có 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công đồ nội thất; với niềm đam mê và yêu nghề tôi đã tạo ra những thiết kếtuyệt vời trong phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, sân vườn… Ngoài ra với khả năng nghiên cứu, tìm tòi học hỏi các kiến thức đời sống xã hội và sự kiện, tôi đã đưa ra những kiến thức bổ ích tại website nhaxinhplaza.vn. Hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ này sẽ giúp ích cho bạn!