GIẢI MÃ BÍ MẬT cách tạo lan đột biến chưa ai tiết lộ

Không cần biết là đột biến hồng hay 5 cánh trắng, chỉ cần ra được mặt hoa độc lạ, mỗi cen lan (1cm) nhà bạn có thể sẵn sàng được trả vài trăm triệu đồng.

Hiện nay trên mạng xã hội chia sẻ rất nhiều chiêu thức để biến lan thường thành lan biến dị độc lạ. Xong thực hư câu truyện ra sao?

Hãy cùng Embargenting tìm hiểu sự thật về các phương pháp làm đột biến gen lan tại bài viết này.

THỊ TRƯỜNG LAN ĐỘT BIẾN

Dòng lan đột biến có thể di truyền nhân giống các tính trạng quý hiếm, khiến nó bỗng nhiên trở thành “những con gà đẻ trứng vàng 9999” trong thời gian gần đây.

Người người tìm đến lan. Sự giàu có lên trông thấy trong một thời gian ngắn thực tế đã khiến không ít anh em ngoài cuộc nhột trong lòng.

Cho dù thị trường lan gần đây có vẻ không còn nhộn nhịp bằng những thời điểm năm 2019, bắt đầu xuất hiện sự bão hoà xuống giá của một vài dòng đột biến lâu đời như Phú Thọ, Ho, …

Nhưng phải khẳng định cơn “sốt” với những mặt hoa độc lạ, mới mẻ chưa bao giờ hạ nhiệt. Hoa lan vẫn giữ nguyên cái danh “hoa tiền tỷ” của nó.

Lấy ví dụ cụ thể ở dòng Tiên Sa năm cánh trắng – một giống đột biến xuất hiện về sau, nhưng lại đang ngự trị top đầu danh sách những mặt lan đột biến có giá trị nhất thị trường lan Việt.

Mỗi cen (1cm) Tiên Sa đang được giao dịch cứng với giá trên 200 triệu đủ để biết mức độ “hiếm nóng” của giống đột biến này.

CÁCH LÀM CHO LAN ĐỘT BIẾN

1. Phương pháp Lai tạo giống

“Để cho ra được một giò lan mang mặt hoa độc lạ thì người chơi lan phải chấp nhận đánh đổi từ hằng trăm đến hàng triệu gốc lan cũ quý hiếm”. Đây là câu nói rất quen thuộc khi bạn đọc về lan đột biến và thực tế nó thể hiện cho việc người trồng sử dụng phương pháp lai tạo giống trên hoa lan.

Phương pháp này có thể hiểu đơn giản là chọn ra những cây lan có kiểu hình, mặt hoa đẹp để làm giống. Cây con sinh ra từ lan bố mẹ xịn sẽ may mắn sở hữu những đặc điểm nổi trội được đời trước di truyền.

Cách chọn ra lan bố mẹ có kiểu hình đẹp

Những bộ phận trên một mặt bông đột biến như cánh hoa, môi hoa, thuỳ hoa, mắt hoa, … như thế nào là đẹp đã được định hình bằng tiêu chuẩn riêng mà giới chơi lan dành cho nó.

-> Xem ngay chi tiết các cách nhận diện mặt lan đột biến có giá trị tại đây

Còn công việc của bạn: là hãy tinh ý chọn ra những giò Phi Điệp có một trong số các đặc điểm kiểu hình giá trị & quý hiếm, sau đó “mai mối” cho chúng – biến chúng thành cây bố mẹ là xong.

Sự thật bạn nên lường trước

Nhìn thì có vẻ đơn giản nhưng phải nói rằng, nếu như lan không phải hơi thở của bạn, mục đích bạn tới đây là để “vừa chơi lan vừa làm kinh tế” thì tốt nhất là đừng nên sờ mó đến nó.

Bởi vì thực tế, lai tạo giống để cho ra các mặt lan có đặc điểm khác lạ thì dễ. Nhưng để tạo ra được giống hoa có màu sắc đẹp, được nhiều người ưa thích thì không đơn giản chút nào.

Quá trình chọn giống đẹp – ghép đôi lai tạo – rồi lại chọn giống đẹp – ghép đôi lai tạo cần diễn ra liên tục, nhiều lần, trong một khoảng thời gian vô cùng dài mới may mắn có kết quả.

Quá trình này bắt buộc phải đánh đổi bằng rất nhiều công sức, thời gian và sự trả giá bằng hàng trăm cây lan yêu quý.

• Công sức ở đây là người lai tạo giống cần quan sát, ghi chép tỉ mỉ từng đời con, từng tính trạng nhỏ nhất thể hiện ra bên ngoài thì mới có thể chọn được lan bố mẹ chuẩn
• Mất thời gian bởi để lan lớn xong ra hoa, cần mất ít nhất từ 4-6 tháng. Rồi nếu chưa chọn được tính trạng với kiểu hình mong muốn thì người chơi lại cần tiếp tục hì hục 4-6 tháng nữa, đợi chờ lứa tiếp theo.
• Phải thử trên rất nhiều cây lan là vì chỉ có thử, nhà trồng mới biết được ghép giò lan nào với giò nào có thể thành công, giò nào vs giò nào thì tỷ lệ thất bại sẽ cao.

Có khi sau 3 – 5 năm thậm chí là 10 năm cần cù khổ sở người nuôi lan mới được một lần may mắn.

Bạn đã hiểu tại sao những giò đột biến ngoài kia mang giá tiền tỷ rồi chứ? Nếu bạn không phải người đam mê hoa lá, yêu gió yêu hương thì chắc chắn không thể kiên trì đến phút cuối cùng được

Thế vậy lai tạo lan phù hợp cho ai làm? Thực tế nó dành cho các chuyên gia, các nhà lai tạo giống chuyên nghiệp – những người có thể nghiên cứu và biết được tính trạng gen cụ thể bên trong cây. Còn chúng ta tiến hành lai tạo bằng mắt thường thì rủi do thực sự rất cao, thậm chí là công cốc.

2. Dùng thuốc kích đột biến

Hiện tại 2 chế phẩm tạo lan Var phổ biến nhất là 2-Aminopurine và 5-Bromouracil. Nhưng 2-Aminopurine được sử dụng phổ biến hơn, giá chuẩn của hoá chất rơi vào 80 triệu/1 lọ /100ml.

Kết quả thử nghiệm trên dòng lan thân thòng, cụ thể là thân Phi Điệp xuống lá đã được kiểm chứng hiệu quả 75-85%. Tuy vậy, tôi hay bất cứ ai cũng không thể đảm bảo kết quả này sẽ là một mặt lan đẹp, người chơi lan bắt buộc phải kiên trì nhiều lần.

Bạn có thể em video cách sử dụng và kết quả trực quan của thuốc tại đây. Hoặc đọc hướng dẫn chi tiết bên dưới.

Cần chuẩn bị

• Găng tay cao su, kính đeo mắt
• 1 cốc thuỷ tinh nhỏ loại trên 200ml có vạch chia
• Xi lanh trẻ em loại 1ml (tức 1cc) với độ chia 10 vạch, mỗi vạch 0.1ml để lấy dung dịch
• Nước cất (ít nhiều tuỳ bạn nhưng trên 100ml với thực nhiệm Embargenting hướng dẫn)
• 1 chiếc khăn dày, kín, không lộ ánh sáng

Cách tiến hành

– B1. Lấy 100ml nước cất ra cốc thuỷ tinh đã chuẩn bị sẵn

– B2. Sử dụng xi lanh đã chuẩn bị lấy nhỉnh hơn 3 vạch dung dịch tức là 0,33ml pha vào cốc 100ml nước cất.

• Quy ước pha chế của thuốc: 100mg = 30cc nước (1mg = 0,1g = 0,1ml)
• Thực tế pha: Vậy nên 100ml dung dịch sẽ tương ích với 0,33 ml nước.

– B3. Sau khi pha chế, tiến hành ngâm các kie lan cần kích đột biến vào dung dịch trong vòng 5h đồng hồ.

– B4. Sử dụng vải kín dày không lọt ánh sáng chùm kín lên lọ dung dịch ngâm. Thuốc sẽ mất 50% hoạt lực nếu để ngoài sáng.

– B5. Sau khi ngâm xong thì đem ra chăm sóc như kie lan bình thường. Cách trồng và chăm sóc xem chi tiết tại phần tiếp theo.

Cần chú ý

Khi sử dụng phương pháp kích đột biến lan bằng hoá chất bạn phải tuyệt đối cẩn thận, không để chúng bắn lên da, lên người đặc biệt là mắt. Nếu lỡ để hoá chất rây ra thì phải nhanh chóng rửa sạch nhanh nhất có thể.

Sau khi dùng xong, đổ lọ dung dịch hoá chất xuống đất, nó sẽ tự phân huỷ sau 10h.

CÁCH TRỒNG KIE ĐỘT BIẾN

Khi trồng, tuỳ vào từng loại mà người chơi sẽ quyết định trồng nó ở đâu cho phù hợp: trong chậu, trên cây, bằng xơ dừa, thậm chí dưới đất đều được.

Tuy nhiên bài viết này, Embargenting chỉ để cập đến cách ươm kie trong chậu. Bởi vì nó là cách trồng phổ thông nhất, phù hợp với trên 90% các loài đột biến đang hot hiện nay.

Các bước cụ thể

– B1. Chuẩn bị giã thể: Tuỳ vào từng chủ vườn mà sẽ có cách chuẩn bị giã thể lan khác nhau. Dưới đây là một vài thành tố cơ bản hay đươc dùng làm giã thể.

• Xốp lót đáy chậu: Xốp lót cố định khoảng 40 – 50% đáy chậu. Chúng nhẹ , bền, đẹp, không dễ phân huỷ, giúp thoát nước nhanh, không sợ úng sợ bí chậu lan.
• Đá bọt: Đá bọt là loại đá có kích thước khá lớn, được cho ngay bên trên lớp xốp. Công dụng cũng không có gì khác ngoài làm thông thoáng chậu lan.
• Vỏ thông lớn & vỏ thông nhỏ: Dễ cây Phi Điệp rất thích vỏ thông, vì vỏ thông rất dễ để cho rễ cây bám. Xong cần phải xử lý trước khi trồng bằng cách luộc kỹ trước 15 – 20p.
• Phân bón: Một số loại có thể bạn nên tham khảo là phân Trì và phân Trắng tan chậm.
• Rêu hoặc mùn: Ở giai đoạn kie non, giữ ẩm là rất quan trọng, rêu hoặc mùn là thứ sẽ làm việc này tốt hơn bao giờ hết.

Trước khi trồng bạn phải xử lý các thành tố của giã thể thật kỹ bằng cách ngâm nước vôi trong trước 2 – 3 ngày, tránh mầm bệnh cùng sâu bọ lây lên cây.

Về cách sắp xếp, thì bạn cứ cho cái to xuống dưới cái nhỏ lên trên là được, không cần phải quá máy móc nhé.

– B2. Trồng kie:

Cần phải cố định kie lan lên một thanh thép chữ U. Có thể dùng kẹp bướm hoặc dây thút kẹp kie đều được.

Kie lan nên cách bề mặc giã thể trong chậu khoảng một phân. Rễ lan tìm nước sẽ bị kích thích mà cắm sâu xuống dưới.

– B3. Phun thuốc kích dễ (có thể cộng thêm chống thối nhũn):

Mỗi chủ vườn lan lại lựa chọn một loại thuốc cho riêng mình. Điều này phụ thuộc vào kinh nghiệm người trồng cũng như điều kiện khí hậu mỗi vùng miền và mỗi vườn ươm.

– B4. Ngồi chờ đợi lan lớn: Giai đoạn này là giai đoạn nhạy cảm nhất của cây nên bạn cần chú ý chăm sóc lan kỹ càng hơn bao giờ hết

CÁCH CHĂM SÓC KIE CON

Điều kiện phát triển

Kie lan mới tách chưa có rễ nên buộc người trồng phải nâng niu để ý thật tỷ mỉ, phải đảm bảo những yếu tố cơ bản như ánh sáng, độ ẩm, độ thoáng và chất dinh dưỡng trên giã thể đầy đủ, không thừa không thiếu thì “con dĩn” mỏng manh này mới phát triển được.

– Ánh sáng: sau kho trồng thỳ hàng ngày vanh cho lan ra ăn nắng 40-50 nhưng là nắng nhẹ tuyệt đối không để lan tiếp xúc với nắng gắt

– Cách tưới nước và độ thoáng: không được tưới nước luôn, phải để ít nhất 4-5 ngày tuỳ điều kiện thời tiết, tưới phun không tưới xối xả. Có thể tưới sớm một chút khi trời quá khô, gió hanh thổi quá nhiều và ngược lại tuỳ điều kiện bạn sẽ tưới muộn đi.

– Chất dinh dưỡng: Sau khi trồng kie lan thành công, để lan phát triển nhanh và khoẻ mạnh, bên nên bổ sung 2 dòng thuốc đó là loại kích thích sinh trưởng (kích dễ, kích lá, …) cùng thuốc chống nấm bệnh.

• 5 ngày đầu tiên sau khi trồng, bạn trộn Antonik cùng với B1 phun cho cây, nhớ là phun dạng xịt. Antonik có tác dụng kích thích cây nảy mầm ra rễ, còn b1 thì giúp bộ rễ tăng cường sinh trưởng đồng thời hạn chế độc tố gây hại cho lan
• Cách 5 ngày tiếp theo, người dùng có thể thay đổi dung dịch bằng cách trộn nấm Trichoderma cùng dịch Chuối để phun phòng bệnh cho lan. Nấm Trichoderma là nấm lợi, nó tiết ra một loại enzyme có thể làm tan vách tế bào tiêu diệt các loại nấm gây hại khác. Dịch chuối giống như thuốc bổ, giúp cây sinh trưởng khoẻ mạnh chống chọi bệnh tật.

– Các bệnh lan con rất kị: Bệnh nấm, bệnh thối nhũn, ốc con, …

Điểm cần chú ý khi chăm sóc

Chăm sóc lan có một nguyên tắc bất biến trong giới chơi bạn nên nhớ đó là: “nắng mà không nắng – gió mà không gió -nước mà không nước” – tức là nói cây lan phát triển hay không phụ thuộc rất nhiều vào môi trường xung quanh nó, cụ thể là môi trường bên trong vườn ươm lan (người ta thường gọi một tiểu khí hậu)

Nên những hướng dẫn về cách trồng lan này là kinh nghiệm cá nhân khi tôi chăm sóc lan tại nhà vườn, còn bạn thì phải tự cân nhắc việc có nên tăng sáng hay tưới nước sớm hơn cho cây hay không tuỳ theo khí hậu nơi mình ở nhé.

Tóm lại để làm cho lan đột biến thì dù là phương pháp dùng thuốc hay phương pháp chọn lọc lai tạo giống đi nữa, cũng không ai có thể khẳng định chắc chắn sẽ đem lại hiệu quả 100%. Nói cách khác phần lớn vẫn phụ thuộc vào 2 từ “may mắn”

Nếu mục đích bạn đến với lan không dừng lại ở việc sưu tầm và chơi thì tốt nhất hãy sử dụng kỹ thuật nhân giống lan đơn giản bằng ươm kie hoặc đốt.

Tìm hiểu bộ sưu tập 50+ mặt hoa đột biến đẹp độc lạ – có giá trị cao – và có bảo hành tại Embargenting để kiếm cho mình một mặt lan ưa thích ngay hôm nay nhé!