Bệnh nhân sỏi thận nên ăn gì và kiêng gì để nhanh khỏi bệnh?

Sỏi thận là hiện tượng các chất khoáng có trong nước tiểu bị kết tủa và lâu ngày tích tụ thành sỏi. Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, bệnh sẽ gây ra nhiều biến chứng khó lường. Trong quá trình điều trị, chế độ ăn uống của người bị sỏi thận rất quan trọng nhưng không phải ai cũng nắm rõ. Hãy cùng đi tìm câu trả lời cho người bị sỏi thận nên ăn gì và kiêng gì ngay sau đây.

Nguyên tắc dinh dưỡng cho người bị sỏi thận

Người mắc bệnh sỏi thận thường do chế độ dinh dưỡng không hợp lý, ăn quá mặn, nhiều thức ăn chứa axit oxalic, uống quá ít nước…, khiến thận lọc quá tải dẫn đến tích tụ nhiều chất khoáng, cặn bã, hình thành sỏi ở thận. Thế nên, quan trọng nhất xây dựng lại chế độ ăn uống cho bệnh nhân dựa theo các nguyên tắc dinh dưỡng sau: (1)

• Hạn chế ăn quá mặn, nhiều muối hay ăn nhiều đường, đồ ngọt
• Hạn chế thực phẩm giàu chất đạm, kali
• Cân bằng dinh dưỡng, ăn nhiều rau xanh, trái cây giàu vitamin
• Uống nhiều nước hơn, đặc biệt vào trời nắng nóng hoặc sau khi tập thể dục

Chế độ dinh dưỡng ảnh hưởng đến người bị sỏi thận như thế nào?

Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng đối với người bị sỏi thận. Chế độ dinh dưỡng đúng cách có thể làm chậm quá trình tiến triển của bệnh, nâng cao chất lượng bữa ăn để đảm bảo được sức khỏe chống lại bệnh. Khi mắc bệnh nhiều người thường mệt mỏi, chán ăn hay ăn uống không ngon miệng nên rất cần hiểu rõ về các thực phẩm để có thể bổ sung đúng cách, khoa học nhất.

Tùy theo kích thước của sỏi mà có nhiều phương pháp điều trị khác nhau. Trong quá trình điều trị nên kết hợp điều chỉnh chế độ ăn uống như uống nhiều nước, cân bằng dinh dưỡng tránh suy nhược cơ thể, bổ sung các thực phẩm giàu canxi & vitamin, hạn chế tối đa lượng muối hằng ngày,… để giúp cho việc điều trị dứt điểm, ngăn bệnh tiến triển và giảm nguy cơ tái phát về sau.

Bị sỏi thận nên ăn gì?

• Thực phẩm giàu vitamin A

Vitamin A đóng vai trò thiết yếu trong việc tăng cường chức năng miễn dịch, hỗ trợ điều hòa hệ thống bài tiết nước tiểu, bớt sự lắng đọng khoáng chất trong nước tiểu, hạn chế hình thành sỏi thận. Vitamin A có nhiều nhất trong cà rốt, bí đỏ, khoai lang, ớt chuông, cà chua, bông cải xanh…

• Thực phẩm giàu vitamin D và canxi

Nhiều người vẫn nghĩ bị sỏi thận nên kiêng toàn bộ thực phẩm giàu canxi thì điều này hoàn toàn sai lầm. Nếu lượng canxi của bạn thấp, nồng độ oxalat có thể tăng lên, tăng nguy cơ tạo sỏi. Thực đơn hằng ngày của người bệnh vẫn nên ăn các thực phẩm chứa canxi như phô mai, sữa chua, các loại hạt, rau có màu xanh đậm. Vitamin D sẽ giúp cho việc hấp thụ và chuyển hóa canxi tốt hơn, nên bổ sung các loại thực phẩm như cá hồi, sữa, lòng đỏ trứng.

• Thực phẩm vitamin B6

Vitamin B6 là loại vitamin cơ thể không tự sản xuất được và tham gia vào nhiều chức năng hoạt động của cơ thể, đặc biệt có thể làm giảm khả năng hình thành oxalat. Bổ sung vitamin B6 từ các loại ngũ cốc nguyên hạt, đậu đỏ, đậu phộng, đậu nành, bông cải, cà rốt, các loại cá…

• Thực phẩm giàu chất xơ

Chất xơ hỗ trợ quá trình chuyển hóa thức ăn của hệ tiêu hóa và hệ bài tiết. Một số thực phẩm giàu chất xơ bệnh nhân sỏi thận nên ăn là: cần tây, bắp cải, rau lưng, bông cải xanh,…

• Bổ sung các loại trái cây

Trái cây họ cam, quýt, chanh, bưởi… chứa nhiều vitamin C, đã được chứng minh là có thể giảm khả năng hình thành oxalat, đồng thời làm giảm lượng cholesterol chuyển hóa thành axit trong dịch mật (thành phần chủ yếu gây ra sỏi). (2)

• Nước lọc

Đây là loại nước tốt nhất, việc giữ đủ nước cho cơ thể sẽ giữ cho nước tiểu của bạn loãng, điều này làm cho sỏi khó hình thành hơn. Hơn hết uống nhiều nước tránh bị sỏi thận, giúp tống ra ngoài những viên sỏi nhỏ (nếu có). Nên việc uống nước rất quan trọng và cần thiết với người bị sỏi thận. Mỗi ngày nên uống từ 2 – 2,5 lít nước, có thể chia thành nhiều lần trong ngày.

Sử dụng công thức sau để tính được số nước bạn cần phải uống: Cân nặng x 40 = Số nước cần uống trong ngày

Kiểm tra màu nước tiểu trắng trong chứng bỏ bạn đã uống đủ nước, nếu màu vàng sẫm thì bạn cần phải bổ sung thêm.

• Một số loại nước trái cây

Bên cạnh nước lọc tinh khiết, bạn cũng có thể uống thêm một số loại nước khác như:

• Nước chanh: chứa chất citrate, giúp hòa tan sỏi thận
• Trà lựu: giảm hàm lượng axit trong nước tiểu, hỗ trợ thải độc
• Nước ép nho: chứa chất chống oxy hóa, đào thải độc tố
• Trà gừng: kháng khuẩn, chống viêm
• Trà húng quế: chứa axit axetic, giúp phá hủy sỏi thận
• Nước cam ép: chứa citrate, ngăn chặn sỏi

Người bệnh sỏi thận nên kiêng ăn gì?

• Hạn chế muối, đường

Muối chính là nguyên nhân hàng đầu gây ra sỏi thận, gây tích tụ các gốc oxalate, chính là tiền đề tạo ra sỏi thận và dễ dẫn đến tình trạng suy thận. Người bệnh nên ăn tối đa 3gr muối/ngày, ăn nhạt, ít muối trong thức ăn sẽ giúp người bệnh đạt hiệu quả tốt trong quá trình điều trị và tránh gây biến chứng về sau.

Bánh kẹo, đồ ngọt, đường chứa fructose và sucrose rất cao, chính là yếu tố gây ra sỏi thận và dẫn đến tiểu đường. Nó còn có khả năng làm tăng gốc oxalate nên cần hạn chế tối đa đường trong chế độ ăn uống.

• Hạn chế thức ăn giàu đạm

Chất đạm có khả năng làm tích tụ axit uric trong máu, khiến tinh thể muối urat hình thành và tích tụ tại thận, nguy cơ hình thành sỏi thận. Chỉ nên ăn tối đa 200g thịt mỗi ngày, ưu tiên thịt nạc, ức gà, hạn chế hải sản, tôm, cua.

• Hạn chế thực phẩm nhiều kali

Chất kali nếu nhiều trong máu sẽ gây áp lực lên thận, giảm khả năng thận đào thải và tăng nguy cơ hình thành sỏi thận. Thực phẩm giàu kali nên hạn chế trong chế độ ăn uống của người bị sỏi thận như: chuối, khoai tây, bơ,

• Tránh các thực phẩm giàu gốc oxalate

Người bị sỏi thận thường có hàm lượng oxalate cao, nên để hạn chế nguy cơ gia tăng sỏi thận cần tránh xa các thực phẩm giàu oxalate như đậu, củ cải đường, rau cải bó xôi, rau muống.

• Tránh xa thức ăn nhiều dầu mỡ, đồ chiên xào

Thức ăn nhanh, hay nhiều dầu mỡ, đồ chiên xào sẽ chứa nhiều đạm, nhiều dầu sẽ gia tăng lượng muối vào cơ thể. Các loại thực phẩm này chỉ khiến thận quá tải và làm tình trạng bệnh tiến triển xấu hơn. Nên chế biến thức ăn dạng luộc, hấp vừa tốt cho sức khỏe vừa hạn chế gia tăng sỏi thận.

• Hạn chế nước ngọt, cà phê

Không uống nhiều nước ngọt, nước có ga, cà phê, trà quá đậm… vì những loại đồ uống này dễ làm kết tủa và hình thành sỏi thận. (3)

• Kiêng rượu bia và đồ uống có cồn

Nam giới thường có thói quen uống nhiều rượu bia. Không chỉ có gan mà thận cũng bị đe dọa nghiêm trọng nếu lượng bia dung nạp vào cơ thể quá nhiều, thận sẽ phải hoạt động liên tục để thải độc.

Chế độ ăn uống rất quan trọng trong việc điều trị và kiểm soát bệnh sỏi thận. Hy vọng với những gợi ý trên đây, người bệnh sỏi thận đã có một cái nhìn tổng thể về dinh dưỡng và xây dựng cho mình thực đơn ăn uống hằng ngày phù hợp nhất.