Là dạng bào chế để thuốc đi qua dạ dày còn nguyên vẹn và chỉ tan ở phần đầu ruột non (tá tràng) và phóng thích dược chất ở ruột.
Mục đích của dạng thuốc này là ngăn ngừa dược chất bị phân hủy trong môi trường acid của dạ dày chẳng hạn như các thuốc ức chế bơm proton NEXIUM (esomeprazole), OVAC (omeprazole) hoặc PARIET (rabeprazole); hay ngăn ngừa dược chất phóng thích ở dạ dày, gây hại cho niêm mạc dạ dày (như viên nén bao tan ở ruột aspirin pH=8).
Với loại thuốc viên bao tan trong ruột, rất cần uống nguyên vẹn cả viên.
3. Thuốc ngậm dưới lưỡi
Với những viên thuốc đặt dưới lưỡi và ngậm cho tan cần đặc biệt lưu ý tuyệt đối không được bẻ đôi, bẻ nhỏ viên thuốc, nếu làm như vậy thì sẽ phá vỡ cấu trúc nguyên vẹn của thuốc, làm hỏng dạng thuốc. Ví dụ như thuốc SORBITRATE (isosorbide dinitrate), ERGOMAR (ergotamine).
4. Thuốc chứa dược chất có nguy cơ gây hại cho người tiếp xúc
Là thuốc điều trị ung thư, thuốc gây độc tế bào, thuốc ức chế miễn dịch. Việc nhai hoặc nghiền các thuốc này có thể không ảnh hưởng đến dược động học của thuốc nhưng sẽ tạo ra các hạt phân tử có khả năng gây hại cho người thao tác do hít phải các phân tử này.
Một số thuốc như DOLOBIB (diflunisal), FELDENCE (piroxicam), POSICOR (mibefradil) nếu nghiền hoặc mở viên nang, bột thuốc sẽ phân tán, tiếp xúc với da hoặc niêm mạc gây kích ứng. Thậm chí có thuốc như PROPECIA (finasteride), PROSCAR(finasteride) được khuyến cáo không được nghiền, bẻ nhỏ vì nếu bột thuốc bị phân tán, xâm nhập qua cơ thể phụ nữ mang thai (qua đường mũi, miệng) sẽ ảnh hưởng đến thai.
5. Thuốc rất đắng, có mùi khó chịu Không nên nhai, nghiền những thuốc mà dược chất có mùi vị khó chịu như ZINNAT (cefuroxim), REMERON (mirtazapine) hoặc dược chất gây kích ứng niêm mạc đường tiêu hóa như FOSAMAX (alendronate). Các thuốc: BETAPEN-VK (Penicillin V), CIPRO (ciprofloxacin), CEFTIN (cefuroxime), DESYREL (trazodone), EQUANIL (meprobamate), BERBERIN (berberin) là thuốc phải uống nguyên viên vì nếu bẻ nhỏ, nghiền nát, bệnh nhân sẽ không chịu được vị đắng khó chịu của dược chất.
Bảng 5: Danh mục thuốc không được nghiền và bẻ tại BV ĐH Y Dược Huế
Hoạt chất
Biệt dược
1. Thuốc giải phóng kéo dài
Ferrous Sulfate + Acid folic
Tardypheron B9
Metformin
Glucophage XR, Panfor SR
Theophyllin
Theostat L.P
Trimetazidin
Savi Trimetazidine 35 MR, Vastarel MR
Gliclazid
Crondia 30 MR, Diamicron MR
Alfuzosin
Gromzat 10mg
Felodipin
Mibeplen 5mg
Glimepiride + Metformin
Perglim M-2
Nifedipin
Cordaflex, Adalat LA
Mebeverin HCl
Duspatalin Retard
2. Thuốc bao tan ở ruột
Mycophenolic acid
Myfortic
Omeprazole
Ovac-20
Rabeprazole
HAPPI, Pariet
Esomeprazole
Nexium
3. Thuốc ngậm dưới lưỡi
Chất ly giải vi khuẩn đông khô
Immubron
4. Thuốc viên sủi
Paracetamol + Codein
Panalganeffer codein
Calci lactat + Calci Carbonat
Bodycan
Paracetamol
Partamol Eff, Savipamol 500, Effervescent
5. Thuốc ung thư
Anastrozol
Aremed, Arimidex, Dilonas
Capecitabin
Xeltabine, Xeloda
Bicalutamide
Casodex
Tamoxifen
Nolvadex
Vinorelbine Ditartrate
Navelbine
Ciclosporin
Sandimmun Neoral Cap
Mycophenolate mofetil
Cellcept
6. Thuốc rất đắng, mùi khó chịu
Berberin, Mộc hương
Antesik