Bạn đã bao giờ từng thắc mắc “độ ẩm là gì? Độ ẩm tuyệt đối là gì? Những thông số này đang thể điều gì? hay chưa. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về những vấn đề liên quan đến độ ẩm của không khí.
Độ ẩm tuyệt đối là gì?
Độ ẩm tuyệt đối là một đại lượng dùng để thể hiện lượng tồn tại trong một thể tích hỗn hợp dạng khí nhất định. Đơn vị phổ biến nhất dùng để tính độ ẩm tuyệt đối là gam trên mét khối, ký hiệu là g/m³. Ngoài ra, tuỳ vào từng quốc gia mà sẽ có các đơn vị khác nhau thuỳ theo đặc điểm của quốc gia đó. Chẳng hạn như: đơn vị đo độ ẩm tuyệt đối ở Mỹ là Pounds trên foot khối, hay một số khu vực còn sử dụng kết hợp đơn vị của hệ đo lường Anh với metric.
Tìm hiểu về độ ẩm tuyệt đối
Nếu chúng ta đem toàn bộ lượng nước có trong một mét khối không khí để cô đọng lại vào trong một vật chứa, thì chúng ta có thể đem cân vật chứa đó và xác định được độ ẩm tuyệt đối. Độ ẩm tuyệt đối được tính bằng tỷ số giữa khối lượng hơi nước (đơn vị: gam) trên thể tích của một hỗn hợp khí nào đó (đơn vị: m3) chứa nó. Công thức tính độ ẩm tuyệt đối của không khí:
Trong đó:
- AH: là độ ẩm tuyệt đối của một lượng thể tích không khí đang được xác định
- m: khối lượng nước có trong một lượng thể tích xác định
- V: thể tích của hỗn hợp khí đang chứa khối lượng nước m
Độ ẩm tuyệt đối thay đổi theo áp suất của không khí. Cụ thể, khi áp suất không khí tăng lên, kéo theo nhiệt độ không khí tăng, nhiệt độ không khí tăng dẫn đến lượng hơi nước bốc hơi tăng lên. Chính vì điều này, độ ẩm tuyệt đối trong hoá học kỹ thuật được định nghĩa là khối lượng hơi nước trên một đơn vị khối lượng của không khí khô, hay còn được gọi là tỷ số trộn khối. Cách quy đổi này giúp cho việc tính toán cân bằng nhiệt độ và khối lượng trở nên thuận tiện hơn.
Theo đó, cách tính khối lượng nước trên mỗi đơn vị thể tích như trên được đặt tên là “độ ẩm thể tích”. Để tránh gây ra sự nhầm lẫn, British Standard BS 1339 (sửa đổi năm 2002) đã đề xuất hạn chế sử dụng thuật ngữ “độ ẩm tuyệt đối”. Định lượng này cần phải được kiểm tra cẩn trọng, do vậy các bảng tra độ ẩm tuyệt đối của không khí thường dùng đơn vị g/kg hoặc kg/kg, tuy nhiên chúng đều có thể được thay thế sang các đơn vị đo khối lượng khác.
Các thuật ngữ khác của độ ẩm không khí
Độ ẩm tương đối
Độ ẩm tương đối có khái niệm là tỉ số của áp suất hơi nước hiện tại của một hỗn hợp khí bất kỳ với lượng hơi nước so với áp suất hơi nước bão hoà, có đơn vị tính là %. Ngoài ra, độ ẩm tương đối còn là tỉ số khối lượng nước có trọng một đơn vị thể tích hiện tại so với khối lượng nước trên cùng thể tích đó khi bão hoà. Trong trường hợp hơi nước bão hoà, hỗn hợp khí và hơi nước đạt đến một giới hạn, người ta gọi đó là “điểm sương”.
Độ ẩm tuyệt đối là gì và cách tính
Cách tính độ ẩm tương đối như sau:
Trong đó:
- RH: là độ ẩm của không khí tương đương
- ep: áp suất suất riêng của nước
- es: áp suất hơi nước đã được cân bằng
Điểm sương có ý nghĩa gì?
Điểm sương là điểm mà ở đó độ ẩm tương đối của khối không khí đạt đến mức bão hoà là 100%. Tức là tại một mức áp suất khí quyển nào đó, nhiệt độ làm cho thành phần hơi nước trong không khí ngưng tụ và tạo thành nước. Khi điểm sương thấp hơn điểm đóng băng thì gọi là điểm băng giá. Khi đó, trong không khí sẽ có hiện tượng sương muối hay sương giá do sự ngưng đọng gây ra.
Điểm sương được xác định bởi độ ẩm không khí. Khi độ ẩm không khí càng cao, điểm sương sẽ càng gần với nhiệt độ hiện tại trong không khí. Nếu độ ẩm tương đối đạt đến 100%, điểm sương sẽ bằng hoặc cao hơn nhiệt độ không khí tại thời điểm đó.
Điểm độ ẩm tương đối bão hòa gọi là điểm sương
Độ ẩm cực đại
Độ ẩm cực đại được hiểu khá đơn giản đó là độ ẩm tuyệt đối của không khí có chứa hơi nước bão hoà. Giá trị của độ ẩm cực đại ngang bằng với khối lượng riêng của hơi nước bão hòa và tăng lên khi nhiệt độ tăng lên. Đơn vị của chúng là g/m3.
Độ ẩm tỉ đối của không khí là gì?
Độ ẩm tỉ đối được tính bằng tỉ số phần trăm giữa độ ẩm tuyệt đối với độ ẩm cực đại của không khí ở trong cùng một mức nhiệt độ. Công thức của độ ẩm tỉ đối được tính như sau:
Trong đó:
- f: là ký hiệu của độ ẩm tỉ đối
- a: là ký hiệu của độ tuyệt đối
- A: là ký hiệu của độ ẩm cực đại
Ngoài ra, người ta còn có thể tính độ ẩm tỉ đối thông qua tỉ số phần trăm giữa áp suất riêng của hơi nước và áp suất mà hơi nước bão hòa trong không khí ở trong cùng điều kiện nhiệt độ. Công thức như sau:
Trong đó:
- f: là ký hiệu của độ ẩm tỉ đối
- p: là ký hiệu áp suất riêng của phần hơi nước
- pbh: ký hiệu áp suất của phần hơi nước bão hoà
Độ ẩm không khí có ảnh hưởng như thế nào?
- Một số thời điểm trong năm độ ẩm không khí cao đến 80%, thậm chí là đạt mức bão hoà. Môi trường này tạo điều kiện cho cây cối, các loài thực vật phát triển. Ngoài ra, các loại nấm mốc cũng sẽ phát triển, gây độc hại cho sức khỏe con người và làm hư hỏng các đồ dùng, vật dụng, thiết bị điện tử trong gia đình.
- Khi độ ẩm tỉ đối trong không khí càng nhỏ thì hơi nước thoát qua da càng nhanh. Vì vậy, khi độ ẩm càng cao thì con người càng dễ bị lạnh.
- Ngoài ra, để kiểm soát và cân bằng độ ẩm không khí một cách chủ động, bạn có thể sử dụng máy hút ẩm không khí để làm thông thoáng cho nhà ở. Máy hút ẩm sẽ cải thiện bầu không khí trong nhà, đem đến sự thoải mái cho mọi người. Hơn thế, sử dụng máy hút ẩm còn có tác dụng bảo vệ sức khỏe cho các thành viên trong gia đình và các thiết bị, đồ dùng trong nhà.
Sử dụng máy hút ẩm để khắc phục độ ẩm cao
Trên đây là toàn bộ những kiến thức cơ bản nhất về độ ẩm, độ ẩm tuyệt đối. Hy vọng qua những chia sẻ trên, bạn sẽ có thêm những kiến thức bổ ích cho mình.
Tôi là Nguyễn Văn Sỹ có 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công đồ nội thất; với niềm đam mê và yêu nghề tôi đã tạo ra những thiết kếtuyệt vời trong phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, sân vườn… Ngoài ra với khả năng nghiên cứu, tìm tòi học hỏi các kiến thức đời sống xã hội và sự kiện, tôi đã đưa ra những kiến thức bổ ích tại website nhaxinhplaza.vn. Hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ này sẽ giúp ích cho bạn!