Tắc tia sữa là tình trạng không ít sản phụ gặp phải. Cách chữa tắc tia sữa như thế nào hiệu quả là vấn đề được nhiều chị em quan tâm.
Tắc tia sữa là gì?
Tắc tia sữa là tình trạng lòng ống dẫn sữa bị hẹp bít khiến sữa không thể chảy ra ngoài một cách dễ dàng, lâu dần sẽ dồn ứ lại và gây tắc. Ở những chỗ tắc sẽ hình thành các cục cứng chính là sữa bị đông kết.
Sữa không chảy ra ngoài được trong khi sữa mới vẫn được sản xuất ra khiến cho tình trạng tắc càng thêm nặng nề, gây căng giãn và chèn ép các ống dẫn sữa khác. Tình trạng tắc tia sữa nếu không được xử lý sớm có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm hơn như áp xe vú, nhiễm khuẩn vú…
Biểu hiện của tắc tia sữa
Tùy vào cơ địa của mỗi mẹ mà tắc tia sữa có những biểu hiện khác nhau. Tuy nhiên, hầu hết chị em bị tắc tia sữa đều có những biểu hiện như:
- Sữa không tiết ra hoặc tiết rất ít dù mẹ vắt hút.
- Ngực luôn trong trạng thái căng cứng, nóng ran.
- Bên trong ngực nổi cục lợn cợn do sữa ứ đọng lại và vón cục.
- Ngực căng cứng kèm cảm giác đau nhức.
Tắc tia sữa có thể được cải thiện ngay nếu mẹ cho bé bú nhiều hoặc hút sữa bằng máy. Tuy nhiên, nếu để lâu, tình trạng này có thể khiến mẹ bị sốt, mệt mỏi…, lượng sữa của mẹ giảm hẳn hoặc thậm chí mất sữa.
Nguyên nhân gây tắc tia sữa
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng tắc tia sữa. Dưới đây là một vài nguyên nhân chính.
Mẹ quá nhiều sữa
Trường hợp mẹ quá nhiều sữa bé bú không hết và mẹ không vắt hoặc dùng máy hút kiệt sữa sẽ khiến cho lượng sữa dư thừa tồn đọng trong ống dẫn sữa. Sữa tồn vẫn tồn đó, sữa mới lại không ngừng được sản xuất ra khiến cho tình trạng thừa sữa và tồn sữa càng thêm trầm trọng. Sữa không được thoát ra ngoài sẽ dẫn đến vón cục, gây tắc tia sữa. Đây là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng tắc tia sữa sau sinh mà rất nhiều sản phụ gặp phái.
Mới sinh
Vài ngày sau sinh, sữa bắt đầu được sản xuất nhiều nhưng lại chưa thể chảy ra hoặc do bé chưa ngậm đúng khớp ngậm khiến sữa không chảy được ra hết dẫn đến ứ đọng gây tắc tia sữa. Hầu hết sản phụ sau sinh ai cũng từng bị tắc tia sữa nổi cục trong những ngày đầu sau sinh. Nhiều mẹ còn bị sốt nhẹ. Hiện tượng này không quá đáng lo. Mẹ chỉ cần cho bé bú và vắt sữa là sẽ khỏi.
Con chưa ngậm đúng khớp ngậm
Em bé luôn được mẹ cho bú nhưng con chưa biết ngậm đúng khớp ngậm khiến sữa không được đẩy hết ra ngoài. Mặc dù con vẫn ngậm vẫn mút nhưng lại không bú được hết sữa mà mẹ sản xuất ra. Lượng sữa thừa sẽ ứ đọng lại và dần dần gây tắc tia sữa.
Bé không bú thường xuyên
Sữa liên tục được sản xuất bên trong bầu ngực mẹ. Tuy nhiên, nếu bé không bú thường xuyên, mẹ lại không hút sữa sẽ dễ dẫn đến tắc tia sẽ. Thông thường, lúc mới sinh mẹ nên cho con bú sau 2 – 3 giờ mỗi cữ. Nếu khoảng cách giữa các cữ quá lâu, trên 5 tiếng thì rất dễ gây tắc tia sữa.
Nhiễm khuẩn
Một nguyên nhân khác gây tắc tia sữa là do nhiễm khuẩn. Vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể qua đường máu hoặc do mẹ vệ sinh núm vú không sạch sẽ sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào. Khi bị nhiễm khuẩn, ống dẫn sữa sẽ bị viêm, chít hẹp lại khiến cho sữa không chảy ra ngoài được. Lâu dần sữa tích tụ gây tắc tia.
Stress, căng thẳng
Có thể bạn không biết nhưng tâm trạng ảnh hưởng lớn đến việc sản xuất sữa. Nếu mẹ luôn trong trạng thái căng thẳng, mệt mỏi, thường xuyên lo lắng thì sẽ nhiều vấn đề về sữa như: ít sữa, tắc tia sữa…
Ngực chịu áp lực
Bầu ngực của mẹ đang không ngừng sản xuất sữa nên sẽ trở nên căng tức hơn. Nếu mẹ mặc áo ngực quá chật, mặc quần áo bó có thể khiến ngực chịu sức ép, các ống dẫn sữa cũng chịu tác động. Khi ống dẫn sữa bị chèn ép rất dễ gây tắc tia sữa do dòng sữa không được lưu thông thuận lợi. Ngoài ra, thường xuyên nằm sấp cũng có thể gây ra tình trạng này.
15 cách chữa tắc tia sữa tại nhà vô kỳ hiệu quả
Tắc tia sữa không chỉ gây đau đớn, khó chịu cho mẹ mà còn có thể ảnh hưởng đến nguồn sữa nuôi lớn bé yêu. Tắc lâu ngày có thể dẫn đến ít sữa, mất sữa… Vì thế sản phụ cần tìm ngay cách chữa tắc tia sữa để giải quyết vấn đề này.
Dưới đây là 15 cách chữa tắc tia sữa đơn giản tại nhà nhưng lại đem đến hiệu quả đáng kinh ngạc. Mẹ có thể tham khảo.
Cho bé bú thường xuyên
Việc bé bú liên tục sẽ giúp khơi thông tia sữa. Đặc biệt, mẹ nên đổi nhiều tư thế bú khác nhau bởi mỗi tư thế sẽ tác động mạnh mẽ đối với một số tia sữa khác nhau. Càng đổi nhiều tư thế thì càng nhiều tia sữa nhận được lực hút mạnh nhất giúp thông tia.
Cách chữa tắc tia sữa tại nhà bằng massage
Một trong những cách chữa tắc tia sữa hiệu quả đó là dùng tay massage bầu ngực. Động tác massage không cần quá mạnh mẽ mà chỉ cần xoa bóp nhẹ nhàng, đều đặn lên những vùng bị tắc. Khi massage, mẹ nên massage từ nơi tắc hướng về phía núm vú. Bạn có thể dùng 5 ngón tay chụm về quanh quầng núm, hoặc dùng 2 lòng bàn tay xoa bóp nhẹ nhành hai bên ngực.
Cách chữa tắc tia sữa bằng lược
Đây là một mẹo dân gian được nhiều người truyền lại, cho rằng có hiệu quả thật sự trong việc chữa tắc tia sữa. Khi bị tắc tia, mẹ hãy dùng lược dày và chải đều lên hai bầu ngực, chải từ trong ra ngoài để giúp khơi thông tia sữa đang bị tắc.
Chườm nóng
Chườm nóng cũng là một cách chữa tắc tia sữa hiệu quả đã được nhiều sản phụ sử dụng. Bạn có thể dùng khăn xô nhúng nước ấm để đắp lên ngực hoặc dùng chai thủy tinh đổ nước ấm vào rồi lăn qua lại bầu ngực. Lưu ý chỉ dùng nước ấm để tránh bị bỏng rát.
Ngoài hai cách trên, chị em có thể tắm nước ấm, đặc biệt là tắm vòi hoa sen và cho xả trực tiếp lên ngực cũng đem lại hiệu quả không kém. Khi tắm hãy massage nhẹ nhàng bầu ngực để tăng tính hiệu quả.
Sử dụng hành tím
Mẹo dân gian chữa tắc tia sữa này được nhiều mẹ áp dụng và cho hiệu quả cao. Việc thực hiện khá đơn giản. Bạn chỉ cần lấy hành tím rồi cắt lát, sau đó áp lên hai bầu ngực, trừ phần đầu ti ra. Đắp xong, bạn lấy khăn giấy mềm phủ lên rồi băng lại. Ngày đắp hai lần kết hợp massage vùng ngực thì tình trạng tắc tia sữa sẽ được khắc phục sau khoảng 4 ngày thực hiện.
Uống nước lá
Khi bị tắc tia sữa, nhiều bà mẹ được khuyên uống nước lá bồ công anh, lá đinh lăng sẽ giúp khơi thông tia sữa. Đây là cách chữa tắc tia sữa rất hiệu quả.
Mẹ chỉ cần hái lá bồ công anh và lá đinh lăng, rửa sạch rồi nấu với nước uống thay nước lọc hàng ngày. Lưu ý là bạn nên uống khi còn ấm để tăng tính hiệu quả. Nếu không có lá tươi, bạn có thể dùng lá khô để nấu nước uống.
Xử lý tắc tia sữa bằng lá mít
Lá mít cũng là một nguyên liệu giúp chữa tắc tia sữa hiệu quả. Theo kinh nghiệm của các bà đi trước, phụ nữ nếu bị tắc tia sữa thì hãy lấy 18 lá mít đem hơ nóng rồi đặt lên mỗi bên ngực 9 lá. Lưu ý là chị em nên đặt vào chỗ nào cứng nhất vì chỗ đó chính là vị trí tắc tia.
Sau khi đắp lá mít, hãy dùng tay xoa bóp nhẹ nhàng rồi ấn mạnh xem có thấy tia sữa chảy ra không. Làm liên tục đến khi có sữa thì cho bé bú ngay để giúp khơi thông tia sữa. Bé bú xong, bạn vẫn tiếp tục massage bầu ngực để tia sữa được thông hoàn toàn.
Xử lý tắc tia sữa với lá bắp cải
Một cách chữa tắc tia sữa nữa được nhiều mẹ truyền tai nhau đó là dùng lá bắp cải. Bắp cải mẹ tách riêng từng lá, đem rửa sạch để ráo. Sau đó, đem hơ nóng rồi đắp lên ngực. Khi lá bớt nóng thì bạn lại đem hơ rồi đắp tiếp. Khi đắp lá, hãy xoa bóp nhẹ nhàng bầu ngực rồi ấn mạnh xem có tia sữa chảy ra không. Làm liên tục như vậy cho đến khi tia sữa được khơi thông hoàn toàn.
Sử dụng xôi nếp
Sử dụng xôi nếp để chữa tắc tia sữa là cách được nhiều mẹ áp dụng. Cách thực hiện rất đơn giản. Bạn lấy xôi nếp nóng cho vào khăn vải rồi buộc lại và chườm lên bầu ngực theo nguyên tắc từ ngoài vào trong. Chỗ nào cứng mẹ chườm lâu hơn để sữa được thông.
Chữa tắc tia sữa bằng men rượu
Một cách chữa tắc tia sữa rất hay nữa là sử dụng men rượu. Mẹ mua men rượu về và giã nát. Sau đó cho thêm ít rượu trắng cho men mềm ra rồi lấy đắp lên ngực và ủ khăn lại. Sau khi đắp thì mẹ xoa bóp liên tục. Mẹo này cần phải kiên trì đều đặn để đem lại hiệu quả cao. Nếu thực hiện đúng không những tia sữa được khơi thông mà sữa cũng về nhiều hơn.
Chữa tắc tia sữa bằng đu đủ
Với cách này, mẹ chỉ cần lấy quả đu đủ còn non về cắt thành lát mỏng rồi hơ nóng. Sau đó đắp lên bầu ngực sẽ giúp thông tắc tia sữa một cách nhanh chóng và an toàn.
Sử dụng máy hút sữa
Ngày nay, máy hút sữa dường như đã trở thành người bạn đồng hành thân thiết với các mẹ bỉm sữa. Sử dụng máy hút không chỉ giúp mẹ hút sữa ra bình cho con ti mà còn là cách xử lý khi bị tắc tia sữa hiệu quả. Máy hút mô phỏng giống như em bé bú mẹ nên sẽ hút cạn được lượng sữa có trong bầu ngực, giúp khơi thông và chữa khỏi tình trạng tắc tia sữa.
Khi hút sữa, mẹ nên bật chế độ massage khoảng 5 phút sau đó chuyển sang chế độ hút. Khi hút được 10 phút mẹ lại quay về chế độ massage 5 phút rồi lại hút. Mỗi cữ hút nên kéo dài từ 20 – 30 phút.
Sử dụng cao dán
Sử dụng cao dán cũng là cách được nhiều mẹ áp dụng để chữa tắc tia sữa. Các miếng cao dán thường được làm từ thảo dược nên khá an toàn. Chúng có tác dụng làm tan các cục sữa bị vón cục để khơi thông dòng chảy của sữa.
Cao dán chữa tắc tia sữa được bán ở nhiều nơi. Mẹ nên mua ở các hiệu thuốc để đảm bảo độ uy tín.
Chữa tắc tia sữa bằng lá tía tô và rau dừa nước
Lá tía tô chắc không xa lạ gì với mọi người nhưng rau dừa điếc chắc chỉ những người ở vùng nông thôn mới biết. Cách thực hiện như sau: Bạn lấy một nắm lá tía tô, ngọn và lá rau dừa nước rửa sạch rồi giã nhỏ và đắp lên ngực. Sau đó băng lại để lá khỏi rơi vãi. Mỗi ngày đắp lấy 2 – 3 lần, thực hiện đều đặn sẽ thấy có hiệu quả.
Sử dụng xơ mướp chữa tắc tia sữa
Theo Đông y, xơ mướp có tính bình, vị ngọt, tác dụng thông kinh lạc và giúp thông tuyến sữa. Cách làm rất đơn giản. Bạn chỉ cần lấy xơ mướp, bỏ hạt rồi phơi khô. Sau đó, đun xơ mướp với nước rồi uống thay nước lọc.
Ngoài cách trên, nhiều người sử dụng xơ mướp, gai bồ kết, hành tươi để đun với nước uống. Lưu ý nên uống liên tục 2 – 3 ngày để giúp thông tia sữa hoàn toàn.
Lưu ý khi chữa tắc tia sữa tại nhà
Các cách chữa tắc tia sữa nêu trên đều có thể thực hiện dễ dàng ngay tại nhà với nguồn nguyên liệu dễ kiếm. Tuy nhiên, khi áp dụng những cách này, bạn cần lưu ý một vài vấn đề sau:
- Mỗi phương pháp sẽ có hiệu quả khác nhau, tùy cơ địa mỗi người nên khi sử dụng sẽ có kết quả khác nhau.
- Nên thực hiện khi mới gặp tình trạng tắc tia sữa. Nếu để tắc tia lâu thì những phương pháp dân gian không có tác dụng triệt để.
- Cần kiên trì thực hiện để đạt được hiệu quả tốt nhất.
- Nếu trong quá trình áp dụng các phương pháp không đem lại hiệu quả, thậm chí tình trạng tắc tia sữa còn nặng hơn thì bạn nên dừng lại và đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và chữa trị hiệu quả.
- Trong thời gian áp dụng các phương pháp kể trên, nếu mẹ bị ngứa ngáy, khó chịu hoặc có bất cứ bất thường nào thì nên dừng lại.
Biện pháp phòng ngừa tắc tia sữa
Tắc tia sữa là tình trạng rất thường gặp ở phụ nữ sau sinh. Tuy nhiên, bạn cũng có thể phòng ngừa được nếu áp dụng các biện pháp sau:
- Sau sinh, nên cho bé bú càng sớm càng tốt và để bé bú liên tục theo nhu cầu của con.
- Mẹ tranh thủ nghỉ ngơi càng nhiều càng tốt, ăn đồ ăn đầy đủ dinh dưỡng, thanh mát.
- Uống nhiều nước ấm.
- Hạn chế ăn đồ nhiều chất béo bão hòa.
- Tránh căng thẳng, lo lắng.
Trên đây là những thông tin hữu ích về tình trạng tắc tia sữa cũng như những cách chữa tắc tia sữa đơn giản mà hiệu quả. Hy vọng mẹ luôn khỏe mạnh để chăm sóc bé yêu tốt nhất và có được nguồn sữa mẹ dồi dào nuôi dưỡng con yêu.
**Hiện nay, Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc là một trong những địa chỉ uy tín về sản – phụ khoa. Quy trình chăm sóc thiết yếu bà mẹ và trẻ sơ sinh ngay sau sinh đã và đang được bệnh viện áp dụng theo đúng khuyến cáo của WHO và Bộ Y tế. 100% mẹ bầu sinh con (kể cả sinh thường và sinh mổ) tại đây đều được da kề da với con sau sinh, trẻ được bú mẹ ngay trong vòng vài giờ đầu sau sinh.
**Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa. Người bệnh không được tự ý mua thuốc để điều trị. Để biết chính xác tình trạng bệnh lý, người bệnh cần tới các bệnh viện để được bác sĩ thăm khám trực tiếp, chẩn đoán và tư vấn phác đồ điều trị hợp lý.
Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: https://www.facebook.com/BenhvienHongNgoc/
Tôi là Nguyễn Văn Sỹ có 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công đồ nội thất; với niềm đam mê và yêu nghề tôi đã tạo ra những thiết kếtuyệt vời trong phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, sân vườn… Ngoài ra với khả năng nghiên cứu, tìm tòi học hỏi các kiến thức đời sống xã hội và sự kiện, tôi đã đưa ra những kiến thức bổ ích tại website nhaxinhplaza.vn. Hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ này sẽ giúp ích cho bạn!