Cách học của Mỹ khác với cách học của Việt Nam như thế nào?

Chia sẻ từ Bảo Châu – 1 du học sinh Mỹ

Hồi mình còn ở Việt Nam, đặc bịêt cái giai đoạn cuối cấp 2 đang ôn thi vào cấp 3, việc mài mông ở bàn học là chuyện rất bình thường và khá là có hịêu quả. Đối với những người không được thông minh xuất chúng như mình, và với hệ thống giáo dục Việt Nam, chăm chỉ luôn là một cách tốt để “học giỏi”. Và khi lên cấp 3, chăm chỉ thôi chưa đủ, mà còn phải đi học thêm rất nhiều thì bản thân mình mới có thể đối mặt với cái sự kiểm tra ác lịêt ở trên lớp. Mình chọn đi du học Mỹ từ khi còn ở cấp 3 vì mình muốn tìm đến một nền giáo dục cởi mở hơn. Và lí do chính, không thể chối bỏ, mình được nghe nhiều người nói rằng chương trình giáo dục cấp 3 của Mỹ không quá khó như ở Việt Nam. Tuy vậy, như chúng ta vẫn hay nói, trăm nghe không bằng một thấy, trăm thấy không bằng một sờ, phải có trải nghiệm mới có thể đưa ra kết luận. Bài viết sau đây mình xin chia sẻ những trải nghịêm của mình về phương pháp học tập của Mỹ.

Không như ở Việt Nam, tất cả các trường cấp 3 đều sử dụng chung một bộ sách giáo khoa, ở Mỹ không phải trường cấp 3 nào cũng sử dụng những bộ sách giáo khoa giống nhau. Sách giáo khoa của học sinh tại Mỹ khá đa dạng và phong phú, nhưng những kiến thức mà sách cung cấp vẫn có những sự giống nhau về độ khó và độ chi tiết. Và không phải tất cả các môn học đều sử dụng sách giáo khoa làm giáo trình. Ví dụ như môn tiếng Anh (tương tự như môn ngữ văn ở Việt Nam), giáo viên có thể cùng học sinh đọc và tìm hiểu về một cuốn tiểu thuyết nổi tiếng, không giống như học sinh Việt Nam học các tác phẩm văn học trong sách giáo khoa. Cũng có những môn học như media, hay nhiếp ảnh, hay drama,.. giáo viên tự soạn giáo trình mà không sử dụng sách giáo khoa, học sinh học theo giáo trình và kiến thức mà giáo viên cung cấp. Như thế, học sinh không bị ràng buộc bởi những ranh giới kiến thức mà sách giáo khoa cung cấp. Học sinh cũng có cơ hội tiếp cận với những kiến thức mới mẻ, phong phú.

Khi mình ở Việt Nam, mình có cái kiểu rất hay dựa dẫm vào bạn bè, việc học cũng dễ dàng hơn rất nhiều khi có cậu bạn trai học giỏi toán, lí, hóa, hay có cô bạn cùng bàn chăm chỉ làm đề cương văn, sinh, sử, địa, và cô bạn ấy sẵn lòng chia sẻ đề cương. Tuy nhiên, trước khi sang Mỹ, mình cũng đã nghe nói đến sự độc lập của học sinh Mỹ, nên mình đã chuẩn bị tâm lí sẽ làm tất cả mọi thứ bằng khả năng của bản thân, và điều đó giúp mình không bị quá bỡ ngỡ. Không như ở Việt Nam, học sinh ở Mỹ mỗi người ngồi riêng một bàn. Bài tập về nhà họ cũng làm tùy thuộc vào khả năng và khá độc lập. Sẽ không có ai ở trường hoặc ở lớp sẵn sàng cho bạn chép bài, nhưng có thể họ sẽ giảng bài cho bạn hiểu. Và riêng về việc làm bài kiểu tra, thì học sinh Mỹ thực sự rất trung thực. Đến giờ kiểm tra, họ sẽ bỏ tất cả sách vở xuống dưới sàn, và trên mặt bàn chỉ có một chiếc bút (hoặc vài thứ đi kèm cục tẩy, bút xóa, v.v) Làm bài xong học sinh tự động nộp bài chứ không nhắc bài cho bạn bên cạnh hay ngó nghiêng bài làm của người khác. Ở Mỹ, gian lận trong thi cử là một việc rất tối kị. Trường mình có bạn đã bị đuổi học vì gian lận 3 lần trong kì thi. Khi lên đại học, chỉ cần bị bắt gian lận 1 lần duy nhất, bạn cũng sẽ bị đuổi học. Vì vậy, những bạn nào sắp đi du học Mỹ, hãy chuẩn bị tâm thế sống tự lập, học tự lập nhé.

Ở Mỹ, mỗi học sinh có một thời khóa biểu riêng. Thay vì học sinh phải học 11 môn hay 12 môn như ở Việt Nam, nhà trường cung cấp rất nhiều môn học khác nhau. Một số môn mà trường nào cũng có ví dụ như tiếng Anh, hay thể dục, hay âm nhạc hay khoa học. Bên cạnh đó, một số môn học mà không phải trường nào cũng có. Có những môn như học nấu ăn, làm bánh, hoặc may vá dành cho các bạn nữ. Nhưng cũng có môn học hướng dẫn làm các vật dụng từ gỗ hay kim loại. Môn học này thu hút các bạn nam nhiều hơn. Có những môn thiên về nghệ thuật như drama, choir, dance, art, hay thậm chí photography. Học sinh sẽ học một vài môn bắt buộc ví dụ như tiếng Anh, hay lịch sử, v.v nhưng những môn học còn lại sẽ tuỳ thuộc vào khả năng của từng học sinh. Vì thế, học sinh có khả năng phát huy thế mạnh của mình, và cũng không bị bắt học những môn mình không thích. Bên cạnh việc bạn có thể tự chọn thời khóa biểu, thì cách áp dụng thời khóa biểu cũng tùy thuộc vào từng trường cấp 3. Một số trường thì thời khóa biểu từng ngày khác nhau, giống như bên Việt Nam mình. Một số trường thời khóa biểu ngày nào cũng giống nhau, tức là bạn học tất cả các môn mà bạn chọn trong một ngày, và thời khóa biểu lặp lại suốt cả tuần.

Một số trường cấp 3 bên Mỹ giáo viên tận dụng rất nhiều thời gian trên lớp, nên học sinh ít khi phải làm bài tập về nhà. Nhưng cũng có một số trường giáo viên cho học sinh rất nhiều bài tập về nhà, ví dụ như trường mình, để học sinh luỵên tập và thực sự hiểu kiến thức trên lớp. Vì vậy có thể nói môi trường học tập bên Mỹ khá cởi mở và đa dạng, cung cấp cho bạn nhiều sự lựa chọn.

Hi vọng bài viết trên đây giúp các bạn trẻ Việt Nam đang chuổn bị đi du học Mỹ có cái nhìn cụ thể và rõ ràng hơn về cách dạy và học của Mỹ để các bạn có thể chuẩn bị cho mình sự tự tin để vững vàng bước vào một môi trường mới.

Nguyễn Bảo Châu – CTV INEC