Chu vi vòng đầu của trẻ là một thông số quan trọng bên cạnh cân nặng và chiều cao để đánh giá sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Sau đây, chuyên mục Góc chuyên gia của AVAKids sẽ cùng các mẹ tìm hiểu về cách đo và cách giữ cho đầu trẻ tròn đẹp.
1Chu vi vòng đầu của trẻ là gì?
Chu vi vòng đầu của trẻ còn được gọi là chu vi chẩm. Cha mẹ có thể dùng thước dây và thực hiện đo từ trên chân mày, vùng giữa trán của bé sang hai bên vành tai đến ngang điểm giữa ở phía sau đầu, ngay ụ chẩm.
Chu vi vòng đầu của trẻ là một chỉ số quan trọng trong theo dõi sự phát triển của trẻ
Đa số cha mẹ chỉ theo dõi chiều cao và cân nặng của con mà không chú ý tới vòng đầu của trẻ. Chu vi vòng đầu của trẻ sơ sinh là một trong những chỉ số quan trọng cần phải theo dõi vì nó sẽ giúp đánh giá sự phát triển não của trẻ mỗi tháng.
2Chỉ số vòng đầu của trẻ bình thường
Chu vi vòng đầu của trẻ em đủ tháng đủ ngày sau sinh thường rơi vào khoảng 34,9cm. Sau một tháng, con số vòng đầu của trẻ sẽ tăng lên đến khoảng 38,1cm. Chu vi vòng đầu thường có sự khác biệt chút ít do giới tính và di truyền. Bé gái sẽ có vòng đầu nhỏ hơn các bé trai.
3Kích thước vòng đầu của trẻ tăng lên bao nhiêu mỗi tháng?
Không có con số chính xác về việc chu vi vòng đầu của trẻ sẽ tăng lên bao nhiêu mỗi tháng vì mỗi đứa trẻ sẽ phát triển khác nhau. Chu vi vòng đầu của trẻ sẽ tăng mạnh mẽ nhất trong 3 tháng đầu đời. Kích thước vòng đầu của trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi sẽ lớn hơn so với vòng ngực khoảng 2cm.
Kích thước vòng đầu sẽ bằng vòng ngực khi bé vào khoảng 6 tháng đến 2 tuổi. Khi bé 2 tuổi thì kích thước cơ thể sẽ phát triển nhanh hơn chu vi vòng đầu.
Trung bình, chu vi vòng đầu của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ theo từng độ tuổi thay đổi như sau:
- Trẻ sơ sinh có chu vi vòng đầu khoảng 34 đến 35 cm.
- Thời gian từ 1 – 3 tháng tuổi, chu vi vòng đầu tăng khoảng 2cm mỗi tháng.
- Thời gian từ 4 – 6 tháng tuổi, chu vi vòng đầu của trẻ sẽ tăng khoảng 1cm mỗi tháng.
- Thời gian từ 6 tháng đến 12 tháng tuổi thì chỉ số vòng đầu sẽ tăng khoảng 0,5cm/tháng.
- 12 tháng tuổi, chỉ số chu vi vòng đầu của trẻ trung bình là 45 cm.
- 15 tháng tuổi, chỉ số chu vi vòng đầu của trẻ trung bình là 45,8 cm.
- 18 tháng tuổi, chỉ số chu vi vòng đầu của trẻ trung bình là 46,5 cm.
- 21 tháng tuổi, chỉ số chu vi vòng đầu của trẻ trung bình là 47 cm.
- 24 tháng tuổi, chỉ số chu vi vòng đầu của trẻ trung bình là 47,5 cm.
- 27 tháng tuổi, chỉ số chu vi vòng đầu của trẻ trung bình là 47,8 cm.
- 30 tháng tuổi, chỉ số chu vi vòng đầu của trẻ trung bình là 48,2cm.
- 33 tháng tuổi, chỉ số chu vi vòng đầu của trẻ trung bình là 48,8 cm.
- 36 tháng tuổi, chỉ số chu vi vòng đầu của trẻ trung bình là 48,6 cm.
4Biểu đồ kích thước vòng đầu theo tháng tuổi
Tháng tuổi
Bách phân vị thứ 30 (cm)
Bách phân vị thứ 50 (cm)
Bách phân vị thứ 75 (cm)
Bách phân vị thứ 97 (cm)
0
31.48762
35.81367
37.00426
38.85417
12.5
44.136
46.49853
47.37091
48.96494
24.5
46.00872
48.72065
49.67762
51.36998
36
46.43344
49.68394
50.75597
52.57205
Bảng chu vi vòng đầu của bé trai từ mới sinh đến 36 tháng tuổi
Tháng tuổi
Bách phân vị thứ 30 (cm)
Bách phân vị thứ 50 (cm)
Bách phân vị thứ 75 (cm)
Bách phân vị thứ 97 (cm)
0
31.9302
34.71156
35.85124
38.1211
12.5
42.8426
45.19508
46.06532
47.65766
24.5
44.84678
47.53688
48.47548
50.12271
36
45.58284
48.63342
49.66656
51.44519
Bảng chu vi vòng đầu của bé gái từ mới sinh đến 36 tháng tuổi
Khi đo chu vi vòng đầu của trẻ và có kết quả, cha mẹ so sánh với biểu đồ tăng trưởng tiêu chuẩn. Qua đó, các bác sĩ xác định được kích thước vòng đầu tính theo tháng tuổi và giới tính của trẻ ở bách phân vị nào. Ví dụ, kết quả vòng đầu đo được nằm ở bách phân vị thứ 30, điều đó có nghĩa là trẻ có chu vi vòng đầu lớn hơn 30% trẻ ở cùng giới tính, cùng độ tuổi.
5Mối quan hệ giữa kích thước vòng đầu và trí thông minh của trẻ
Trí tuệ của bé phát triển mạnh mẽ từ tuần 20 của thai kỳ cho đến khi được 3 tuổi. Trọng lượng não của trẻ sơ sinh là 350gram, đến 12 tháng tuổi sẽ đạt 1.000 gram và khi trẻ 2 tuổi sẽ đạt khoảng 1.200 gram.
Đến tuổi trưởng thành bộ não người phụ nữ ở mức 1.250 gram và nam giới ở mức 1.400 gram. Một số báo cáo cho thấy những đứa trẻ có vòng đầu lớn hơn thường sẽ có chỉ số IQ cao hơn khi trẻ được 4 – 8 tuổi.
Nhưng các mẹ cũng đừng lo quá nếu con mình có chu vi vòng đầu nhỏ hơn những đứa trẻ khác. Vì trí thông minh còn phụ thuộc nhiều yếu tố khác như trình độ học thức của cha mẹ, thời gian bú mẹ, môi trường trưởng thành.
6Dấu hiệu vòng đầu của trẻ phát triển không bình thường
Vòng đầu của trẻ không tăng, tăng nhanh, hoặc quá to hay quá nhỏ so với kích thước tiêu chuẩn đều là dấu hiệu không bình thường. Nếu vòng đầu của trẻ to quá mức, cha mẹ đưa trẻ đến bệnh viện để được thăm khám vì đó rất có thể là dấu hiệu của bệnh não úng thủy. Bệnh não úng thủy rất nguy hiểm có một số dấu hiệu sau:
- Vòng đầu trẻ to nhanh.
- Thóp sưng phồng, giãn rộng
- Da đầu mỏng, lộ tĩnh mạch và gân xanh. Mắt trẻ bị lệch.
- Trẻ con có biểu hiện lười bú, buồn ngủ
- Thỉnh thoảng nôn mửa, lên cơn co giật.
Vòng đầu quá nhỏ có thể là dấu hiệu não chậm phát triển hoặc không phát triển. Vòng đầu nhỏ có thể do bệnh lý trong thời kỳ bào thai, bất thường não, di chứng não làm não kém phát triển,…
Cha mẹ theo dõi chỉ số chu vi vòng đầu của trẻ theo tháng trong 3 năm đầu đời sẽ giúp các bác sĩ dễ dàng xem xét, đánh giá liệu có vấn đề gì bất thường không. Nếu có vấn đề thì hay đi kèm với các bất thường khác như tim mạch, xương, hệ tiết niệu, thận, bại não, động kinh.
Cha mẹ nên đưa bé đến bác sĩ kiểm tra nếu kích thước vòng đầu của trẻ không tăng trong vòng 2 tháng. Việc phát hiện sớm những tình trạng bất thường sẽ giúp cha mẹ chuẩn bị và điều trị phù hợp bao gồm cả lựa chọn phẫu thuật. Phần lớn trẻ em khi điều trị xong đều bình thường khi lớn lên.
Đưa trẻ đến bác sĩ kiểm tra sớm nếu chu vi vòng đầu của trẻ bất thường
7Cách đo chu vi vòng đầu chính xác
Cha mẹ có thể tiến hành đo chu vi vòng đầu cho trẻ bằng thước dây hoặc sợi dây mềm, co giãn. Cha mẹ có thể dùng thước dây đo từ trên chân mày, vùng giữa trán của bé sang hai bên vành tai đến ngang điểm giữa ở phía sau đầu.
Cha mẹ không nên đo lúc trẻ đang chơi đùa hay quấy khóc. Vì lúc này trẻ thường hay xoay đầu rất khó để có được kết quả đo chính xác nhất.
Cha mẹ chọn một ngày cố định mỗi tháng để đo chu vi vòng đầu của trẻ và ghi chép vào sổ theo dõi để biết sự thay đổi định kỳ. Nếu cảm thấy có gì không ổn hãy liên hệ ngay với bác sĩ, bác sĩ có chuyên môn mới xác định được chỉ số có gì bất thường không.
8Bí quyết giúp đầu bé tròn đẹp
Một số trẻ sơ sinh có đầu to hoặc dài, tuy không ảnh hưởng đến não bộ nhưng không đẹp về mặt thẩm mỹ. Dưới đây là một số mẹo nhỏ mà mẹ có thể áp dụng để bé có vòng đầu tròn đẹp tự nhiên:
- Mẹ thay đổi tư thế nằm của bé thường xuyên, không nên để đầu bé lâu một chỗ vì dễ khiến đầu móp méo.
- Đưa những đồ chơi hấp dẫn, bắt mắt để thu hút ánh nhìn của trẻ, di chuyển đồ chơi để đầu bé linh hoạt theo.
- Đặt bé nằm từ từ mông xuống trước rồi đầu cuối cùng. Cho bé nằm tư thế thoải mái, gấp khăn quấn bé sơ sinh làm gối.
Gấp khăn làm gối giúp đầu trẻ tròn trịa hơn
9Đôi lời từ AVAKids
Đa phần chu vi vòng đầu của trẻ to hay nhỏ hơn trung bình thì cũng chưa phải vấn đề gì quá lo lắng. Cha mẹ theo dõi xem trẻ có kèm theo các biểu hiện bất thường nào không thì mới có thể có kết luận chính xác. Hoặc cha mẹ có thể đưa con đến khám bác sĩ định kỳ để có những can thiệp kịp thời.
Các bài viết của AVAKids/Vũ trụ bỉm sữa chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Quỳnh tổng hợp
Kiểm duyệt bởi Trúc Lâm
Tôi là Nguyễn Văn Sỹ có 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công đồ nội thất; với niềm đam mê và yêu nghề tôi đã tạo ra những thiết kếtuyệt vời trong phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, sân vườn… Ngoài ra với khả năng nghiên cứu, tìm tòi học hỏi các kiến thức đời sống xã hội và sự kiện, tôi đã đưa ra những kiến thức bổ ích tại website nhaxinhplaza.vn. Hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ này sẽ giúp ích cho bạn!