Các loại ống thông tiểu phổ biến dành cho bệnh nhân tiết niệu

Ống thông tiểu là dụng cụ y tế dùng để dẫn nước tiểu ra khỏi bàng quang. Đây là thiết bị rất cần thiết cho bệnh nhân tiết niệu hoặc gặp khó khăn khi đi tiểu theo cách tự nhiên.

I. Ống thông tiểu là gì?

Bác sĩ khuyến khích bệnh nhân sử dụng ống thông tiểu khi họ gặp khó khăn trong việc tiểu tiện:

• Tắc nghẽn niệu đạo
• Chấn thương niệu đạo
• Phì đại tuyến tiền liệt ở nam giới
• Dị tật bẩm sinh gây ảnh hưởng đến đường tiết niệu
• Sỏi thận, sỏi bàng quang
• Suy yếu bàng quang do tổn thương thần kinh
• Xuất hiện khối u trong đường tiết niệu

Bên cạnh việc hỗ trợ cho bệnh nhân tiểu tiện, các bác sĩ cũng có thể cho bệnh nhân sử dụng ống thông tiểu để kiểm tra và chăm sóc sức khỏe như:

• Đo chính xác lượng nước tiểu ở bệnh nhân nguy kịch
• Dẫn lưu bàng quang trước trong hoặc sau khi phẫu thuật
• Dùng trong khi sinh con để dẫn lưu bàng quang của phụ nữ sau khi gây tê ngoài màng cứng
• Đưa thuốc trực tiếp vào bàng quang
• Điều trị cho bệnh nhân mắc chứng tiểu không tự chủ nếu các phương pháp điều trị khác không thành công.

II. Các loại ống thông tiểu thường dùng

1. Ống thông niệu đạo

ống thông niệu đạo hoặc ống thông tiêu chuẩn là một ống mỏng có thể tạm thời đưa vào bàng quang của bệnh nhân thông qua niệu đạo. Đầu ngoài của ống được mở, cho phép nước tiểu chảy vào một vật chứa hoặc túi thoát nước bên ngoài nhằm thu gom nước tiểu.

Lưu ý

Bệnh nhân sau khi đã làm trống bàng quang của mình, bác sĩ sẽ tháo ống thông tiểu cũ và chèn một cái mới vài lần mỗi ngày để việc tiểu tiện được thuận lợi. Các hộ lý chăm sóc sức khỏe sẽ hướng dẫn cho bệnh nhân hoặc người thân cách thực hiện thông tiểu chính xác.

Tác dụng phụ

Nhiễm trùng đường tiết niệu là một trong những tác dụng phụ tiềm ẩn phổ biến của việc sử dụng ống thông niệu đạo. Nguy cơ phát triển nhiễm trùng tăng cao khi sử dụng ống thông tiểu trong thời gian dài.

Theo bác sĩ Tomas Griebled – giáo sư tiết niệu tại Đại học Kansas cho biết, ống thông niệu đạo còn có thể gây nhiều tác dụng phụ khác như:

• Tiểu ra máu: Tình trạng này là sự hiện diện của các tế bào hồng cầu trong nước tiểu, khiến nước tiểu xuất hiện màu đỏ hoặc nâu. Tiểu ra máu thường phổ biến khi bệnh nhân lần đầu tiên sử dụng ống thông niệu đạo. Chứng tiểu ra máu nếu kéo dài có thể gây nhiễm trùng đường tiểu.
• Sỏi bàng quang: Đây là một trong những tác dụng phụ phổ biến ở những người sử dụng một ống thông niệu đạo trong thời gian dài.
• Hẹp niệu đạo: Việc dùng ống thông tiểu vài lần mỗi ngày khiến niệu đạo chấn thương và gây nguy cơ bị hẹp niệu đạo.

2. Ống thông tiểu trong

Ống thông tiểu trong tương tự như ống thông niệu đạo nhưng bệnh nhân có thể giữ nguyên trong một khoảng thời gian vài ngày hoặc vài tuần. Một đầu của ống thông bên trong niệu đạo có một quả bóng chèn vào bàng quang và được bơm nước vô trùng để giữ ống thông tại chỗ không cho tụ khỏi niệu đạo.

Có hai loại ống thông chính với các kỹ thuật chèn niệu đạo khác nhau:

• Ống thông niệu đạo: Bác sĩ thường dùng loại này để chèn vào bàng quang thông qua niệu đạo của bệnh nhân. Ống thông siêu âm: Được dùng khi phẫu thuật, ống thông siêu âm sẽ được đặt vào bàng quang thông qua một lỗ nhỏ dưới rốn. Loại ống này thường được đặt khi người bệnh đang được gây tê tại chỗ.

Lưu ý

Ống thông tiểu trong thường chảy vào túi thu nên bệnh nhân có thể buộc túi vào đùi trong hoặc gắn nó vào một vị trí thấp hơn bàng quang. Điều quan trọng là phải làm trống túi thoát nước trước khi nó quá đầy để tránh nước tiểu tràn ra ngoài.

Thông thường bạn nên thay túi sạch sau 2 – 4 giờ. Bệnh nhân nên gắn một túi lớn hơn vào ban đêm để không phải thay túi vào ban đêm. Một số ống thông tiểu trong thường sử dụng van thay vì túi. Bạn có thể mở van để dẫn nước tiểu ra ngoài nhằm làm trống bàng quang. Loại ống thông này khá thuận tiện so với sử dụng túi thoát nước.

Tác dụng phụ

Nhiều người thường thấy ống thông tiểu trong khá thoải mái hơn ống thông tiểu niệu đạo và ít gây nhiễm trùng. Tuy nhiên, ống thông tiểu trong có thể gây ra các tác dụng phụ sau:

• Co thắt bàng quang: Ống thông tiểu trong gây co thắt khi bàng quang cố gắng đẩy bóng của ống thông ra bên ngoài. Bác sĩ có thể kê toa thuốc để giảm tần suất và cường độ của những cơn co thắt này.
• Tắc nghẽn: Ống thông tiểu trong có thể tạo nên các mảnh vỡ làm chặn ống thông và ngăn thoát nước. Điều này khiến cho ống thông của bệnh nhân bị tắc nghẽn khiến họ khó chịu vì không thể giải phóng nước tiểu.
• Đau và khó chịu: Sử dụng lâu dài ống thông tiểu trong có thể gây đau và khó chịu. Bệnh nhân nên thảo luận điều này với bác sĩ để được tư vấn cách giảm đau thích hợp.

3. Ống thông tiểu ngoài

Một số nam giới có thể lựa chọn sử dụng ống thông bên ngoài. Đây là một thiết bị giống như bao cao su có kích thước phù hợp với dương vật với đầu ống gắn vào ống thông thu nước tiểu vào túi thoát nước. Các bác sĩ thường khuyên dùng ống thông ngoài cho nam giới bị chứng tiểu không tự chủ hoặc bí tiểu và có thể tự sử dụng ống thông.

Lưu ý

Bởi vì ống thông bên ngoài không đi vào niệu đạo, chúng thường ít gây khó chịu và nhiễm trùng đường tiết niệu cho bệnh nhân.

Mặc dù ống thông ngoài cho nữ giới cũng có tồn tại, nhưng chúng rất hiếm ở các cơ sở lâm sàng do lo ngại về tính hiệu quả của chúng. Những ống thông này thường có hiệu quả kém trong việc thu thập nước tiểu và có thể gây tổn thương cho da, niêm mạc xung quanh âm đạo.

Tác dụng phụ

Ống thông bên ngoài chỉ có thể sử dụng trong thời gian ngắn. Nếu bệnh nhân sử dụng lâu dài làm tăng nguy cơ:

• Nhiễm trùng đường tiểu
• Tổn thương dương vật do ma sát với thiết bị
• Tắc nghẽn niệu đạo.

III. Cách sống chung với ống thông tiểu

Có thể thấy đối với bệnh nhân tiết niệu thì việc sống chung với một ống thông tiểu là cả một thách thức và không thoải mái như họ tưởng tượng. Tuy nhiên, khi đã trở nên quen thuộc hơn thì ống thông tiểu ít ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của họ.

Thông tin sau sẽ cung cấp các mẹo phòng ngừa và khắc phục một số biến chứng có thể xảy ra khi sử dụng ống thông tiểu.

1. Ngăn ngừa nhiễm trùng

Nhược điểm chính của việc sử dụng ống thông là nó có thể cho phép một số vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể và gây nhiễm trùng. Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh, ống thông đường tiểu gây ra khoảng 75% các dấu hiệu nhiễm trùng đường tiểu cho bệnh nhân tiết niệu.

Bệnh nhân có thể giảm nguy cơ phát triển các biến chứng khi sử dụng ống thông tiểu bằng cách:

• Rửa tay bằng xà phòng và nước ấm trước và sau khi chạm vào ống thông tiểu
• Giữ sạch da xung quanh phần nối với ống thông tiểu bằng cách rửa bằng xà phòng hai lần mỗi ngày
• Đảm bảo rằng túi đựng nước tiểu nằm phía dưới bàng quang để giúp ngăn chặn tắc nghẽn
• Không nằm đè lên trên ống thông để tránh ngăn dòng nước tiểu chảy qua ống
• Đảm bảo không xoắn trong ống gây tắc nghẽn có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.

2. Các biện pháp khác

Bác sĩ cho biết việc bạn sử dụng ống thông tiểu vẫn có thể thực hiện hầu hết các hoạt động hàng ngày như làm việc, tập thể dục hoặc sinh hoạt hàng ngày. Nhiều người sử dụng ống thông lo ngại về ảnh hưởng của nó đến đời sống tình dục của họ.

Tuy nhiên, những người dùng ống thông tiểu niệu đạo hoặc siêu âm có thể quan hệ tình dục như bình thường. Những người có ống thông niệu đạo thường quan hệ tình dục khó khăn hơn nhưng vẫn có thể tiến hành thực hiện.

Những người đàn ông sử dụng ống thông bên ngoài thường có thể tháo ra trong khi quan hệ tình dục hoặc dùng bao cao su. Những người sử dụng túi chứa nước tiểu có thể nói chuyện với bác sĩ về việc chuyển sang hệ thống ống van để việc quan hệ tình dục dễ dàng và thoải mái hơn.

Nếu bệnh nhân gặp phải bất kỳ đau đớn hoặc khó chịu liên quan đến ống thông tiểu thì cần xem xét nói chuyện với chuyên gia y tế để có lời khuyên về cách giảm đau và làm cho cuộc sống thoải mái hơn.