Búp bê Nga Matryoshka – Biểu tượng văn hóa nước Nga

Dù du lịch Nga ở bất kì thành phố nào thì những bộ búp bê Nga – Matryoshka luôn là món quà lưu niệm mà du khách không thể bỏ lỡ cho gia đình, bạn bè. Hãy cùng Gonatour khám phá những điều thú vị về búp bê Nga – Matryoshka này nhé.

1. Búp bê Nga – Matryoshka ra đời như thế nào?

• Búp bê Matryoshka do nghệ nhân và cũng là nhà sản xuất búp bê Vasily Petrovich Zvyozdochkin chế tác nên từ bản thiết kế của Sergey Vasilyevich Malyutin. Ông là một họa sĩ Abramtsevo sống tại điền trang của Savva Ivanovich Mamontov. Bộ búp bê do chính Malyutin trang trí, lấy ý tưởng dựa trên búp bê gỗ của Nhật về Thất phúc thần.
• Bộ búp bê Matryoshka đầu tiên gồm 8 búp bê. Búp bê ngoài cùng có hình một cô gái đang cầm một con gà trống vườn. Búp bê lớn thứ tư có hình của một bé trai và búp bê nhỏ nhất hình một em bé sơ sinh. Những búp bê còn lại có hình thể hiện các bé gái.
• Năm 1900, vợ của S. I. Mamontov đem những búp bê của Malyutin và Zvyozdochkin tới triển lãm tại Triển lãm thế giới ở Paris. Bộ búp bê này đã nhận được nhận huy chương đồng của lễ hội. Sau đó, tại đất nước này cũng hình thành những cơ sở sản xuất búp bê Matryoshka đầu tiên.

2. Tại sao lại gọi búp bê Nga – Matryoshka

• Cái tên Mastryoshka cũng là một bí ẩn vì không ai biết người đầu tiên đặt tên cho búp bê là ai và vì sao lại đặt tên như vậy. Mastryoshka là một từ không có nghĩa, nhưng các nhà ngôn ngữ học đã tìm được nguồn gốc có liên quan của từ này với tiếng Latin có nghĩa là “người mẹ”. Có lẽ cũng vì hình ảnh mang trong mình những búp bê nhỏ dần mà búp bê này có tên gọi ý nghĩa như thế.

3. Thiết kế của búp bê Nga – Matryoshka

• Hình dáng búp bê Matryoshka bao giờ cũng mũm mĩm và tròn trịa, đầy đặn. Nó luôn gợi lên hình ảnh người mẹ của một gia đình nông dân Nga với thân hình phốp pháp, khỏe mạnh và gương mặt phúc hậu. Điều này rất thích hợp với món đồ gỗ vì con búp bê to nhất chứa trong lòng nó cả một “gia đình” búp bê.
• Để làm Matryoshka, bước đầu tiên là tiện những khúc gỗ để tạo dáng cho búp bê. Gố được chọn để làm Matryoshka là gỗ cây Bạch Dương (loại cây rất đặc trưng cho nước Nga) hoặc gỗ của cây lipa. Con nhỏ nhất luôn được làm trước tiên sau đó mới đến các con khác lớn hơn. Sau đó các con Matryoshka được chuyển đến tay các hoạ sĩ để vẽ và trang trí các họa tiết. Trước đây, Búp bê Matryoshka thường chủ yếu miêu tả hình ảnh các cô gái Nga mặc áo sarafan (trang phục truyền thống của phụ nữ Nga), quàng khăn, và cầm chiếc giỏ đựng đầy hoa trên tay.
• Ngày nay, các hình vẽ trên Matryoshka mỗi ngày một đẹp hơn và đa dạng hơn. “Diện mạo” của các búp bê Matryoshka trong cùng một bộ thường cùng thuộc một chủ đề nào đó, có bộ búp bê thôn nữ trong bộ trang phục truyền thống, hay bộ búp bê các nhân vật trong truyện cổ dân gian. Thậm chí có cả những bộ búp bê về các nhân vật lãnh đạo. Về sau số chủ đề của búp bê Matryoshka càng trở nên đa dạng hơn: động vật, tranh chân dung, tranh biếm họa các chính trị gia, họa sĩ, người máy, ngôi sao điện ảnh,…
• Nhưng có lẽ điều hấp dẫn nhất trong mỗi con Matryoshka bằng gỗ này chính là tính biểu cảm trên mỗi gương mặt. Gương mặt mỗi con Matryoshka được vẽ theo một kiểu khác nhau. Có gương mặt buồn, trầm tư, nghiêm khắc, vui vẻ,… Chỉ cần nhìn vào mỗi con Matrioska, bạn có thể cảm thấy một tình cảm nhẹ nhàng của màu sắc, một nghệ thuật trình bày điêu luyện của các hoạ sĩ.
• Búp bê Matryoshka trở nên phong phú không chỉ nhờ các hình vẽ mà cả bởi số lượng búp bê lồng vào nhau. Chỉ riêng việc khám phá số lượng mỗi con búp bê trong một Matryoshka to cũng đủ tạo sự hấp dẫn cho những người yêu thích loại búp bê độc đáo này. Càng ngắm nhìn Matryoshka càng thấy chúng đáng yêu; búp bê Matryoshka càng có nhìêu lớp vỏ bên ngoài, càng khiến người ta tò mò thích thú.

4. Ý nghĩa của búp bê Nga- Matryoshka?

• Không tự nhiên búp bê Matryoshka trở thành một chứng nhân lịch sử, biểu tượng văn hóa du lịch cho cả một đất nước Nga rộng lớn. Mà là bởi vì, trong lòng những con búp bê bé nhỏ ấy mang rất nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc mà người dân và những nghệ nhân thủ công truyền thống của xứ sở Bạch Dương đã gửi gắm vào. Bây giờ hãy cùng tìm hiểu về một vài ý nghĩa của loại búp bê xinh đẹp này.

Ý nghĩa về gia đình

• Ta có thể thấy được những bộ búp bê Matryoshka truyền thống ở Nga luôn được vẽ hình những cô gái xinh xắn yêu kiều với trang phục truyền thống. Đây chính là ngụ ý ca ngợi phái nữ, những người bà người mẹ đã luôn hi sinh vì gia đình, chăm sóc nhà cửa, con cái, là chỗ dựa, hậu phương vững chắc cho người đàn ông ở nơi tiền tuyến xa xôi đấu tranh bảo vệ hòa bình của đất nước.
• Ngoài ra ta cũng có thể thấy là hình ảnh búp bê lớn nhỏ lồng vào nhau theo thứ tự chính là để nói về hình ảnh người mẹ sinh ra con của mình rồi những đứa con lại sinh ra con của họ, cứ như thế sự sống được tiếp diễn tạo nên một tập thể vững mạnh trong cộng đồng.
• Các con búp bê trong một bộ theo cùng một chủ đề kiểu dáng chính là để chỉ về huyết thống, sự thừa hưởng kế thừa từ người đi trước trong gia đình. Từ đây có thể thấy được sự coi trọng gia đình trong nét văn hóa Nga và đề cao vai trò của người mẹ trong công cuộc xây dựng gia đình, duy trì nòi giống, luôn che chở và bảo vệ các con của mình.

Ý nghĩa về mối quan hệ trong cuộc sống

• Có bao giờ chúng ta thắc mắc tại sao con búp bê cuối cùng luôn đơn giản và ít được trang trí, và thậm chí là xấu nhất? Không chỉ phải bởi vì nó quá nhỏ để có thể trang trí, còn các con to có nhiều diện tích hơn để tô điểm, mà trong những nét vẽ thô sơ đó đều có ý nghĩa đặc biệt của riêng nó.
• Một bộ búp bê Matryoshka giống như các tầng vỏ bọc tính cách của con người vậy. Lớp bên ngoài là hào nhoáng, hoàn hảo nhất, các lớp trong sẽ dần dần bớt đi vẻ sặc sỡ và đến cuối cùng là vô cùng giản dị thô sơ.
• Giống như tâm lí của con người vậy, họ luôn thể hiện ra bên ngoài tất cả những ưu điểm, những mặt đẹp đẽ hoàn hảo. Nhưng sâu bên trong họ vẫn còn có những khuyết điểm, những nỗi sợ, những điều thầm kín không dám biểu lộ.
• Hay có thể nói đây giống như một cơ thể con người. Các lớp bên ngoài là da, xương, thịt, con búp bê cuối cùng chính là trái tim của con người – Nơi mong manh, yếu đuối và cần được bảo vệ nhất.
• Từ đây ta có thể học một bài học về mối quan hệ trong cuộc sống đó là trong một mối quan hệ. Chúng ta chỉ nhìn thấy một phần nào đó tính cách thật của con người, không ai sẽ tự

5. Búp bê Nga – Matryoshka – biểu tượng của nước Nga

• Dù phát triển mạnh với nhu cầu khách hàng lớn, búp bê Matryoshka vẫn được giữ nguyên quy trình sản xuất thủ công. Những loại gỗ thường được dùng để làm búp bê là gỗ chanh, gỗ bạch dương, gỗ cây sủi, gỗ cây dương. Quá trình làm thường từ búp bê trong cùng nhỏ nhất, sau đó dần tới các phần thân dưới búp bê được gắn khít vào nhau và cuối cùng là những phần đầu búp bê được thiết kế sao cho đặt vừa với phần thân. Khi làm những phần này, các nghệ nhân thường không phải đo đạc gì mà chỉ ước lượng bằng cảm quan và kỹ năng chuyên nghiệp của mình. Sau khi được gọt cắt đúng hình dạng, những búp bê này được tẩm dầu để giữ ẩm và tránh nứt vỡ. Cuối cùng là việc vẽ màu cho các búp bê với bột màu hay màu nước.

Búp bê Nga – Matryoshka tuy nhỏ bé, nhưng ẩn chứa một thông điệp lớn lao: Khi một ai đó cho bạn thấy trái tim ẩn sâu bên trong như hình hài của búp bê út, thì nghĩa là họ đã trao cho bạn tất cả tấm lòng và sự chân thành. Vì thế, đừng ngần ngại gì mà hãy đối xử chân thành với họ. Vậy nên, chúng ta phải kiên nhẫn, dành thời gian để tìm hiểu, trao cho họ niềm tin, có như vậy chúng ta mới thực sự thấu hiểu nhau. Hãy luôn trân trọng và đừng làm tổn thương họ, có như vậy mối quan hệ mới trở nên lâu dài và bền vững. Cho đến bây giờ búp bê Nga vẫn là một biểu tượng độc đáo thu hút khách du lịch ở Nga.

Xem thêm:

• Salad Nga – Món ăn truyền thống của người Nga
• Kinh nghiệm đi du lịch nước Nga tự túc từ A đến Z
• Tại sao gọi nước Nga là xứ sở Bạch Dương