Tiểu sử ca sĩ – NSND Thu Hiền

01/07/2021 | 19:59

Thu Hiền là một nữ ca sĩ lớn của Việt Nam, nổi tiếng với những ca khúc nhạc cách mạng, trữ tình, dân ca. Năm 1993, bà được Nhà nước Việt Nam phong tặng Danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân (viết tắt là NSND) vì những cống hiến của mình.

Thông tin cơ bản về ca sĩ Thu Hiền

Tên thật : Nguyễn Thị Thu Hiền

Ngày sinh : 3/5/1952

Nguyên quán: Thái Bình Nơi ở hiện nay: Hà Nội

Dòng nhạc: Truyền thống cách mạng, trữ tình, dân ca

Chất giọng: nữ cao

Sự nghiệp ca hát gắn với cuộc đời

Đi hát từ khi 10 tuổi, NSND Thu Hiền đã có thâm niên gần 50 năm ca hát. Tiếng hát của chị đã vút lên trên những chiến trường khói bom khốc liệt.

Sinh ngày 3-5-1952 tại Đông Hưng, Thái Bình. NSND Thu Hiền, hiện là Giám đốc Nhà hát Ca múa nhạc Việt Nam.

Năm 1967 đến 1968, Thu Hiền cùng đoàn quân khu Tây Bắc vào biểu diễn phục vụ động viên tinh thần chiến đấu chống giặc Mỹ của quân và dân tuyến lửa miền Trung.

Năm 1971, vào đoàn ca nhạc dân tộc Trung ương. Năm 1972, cùng đoàn văn công Tây Nguyên vào giải phóng Quảng Trị. Thu Hiền là người được tham dự cuộc trao trả tù binh. Năm 1975, Thu Hiền cùng đoàn ca nhạc dân tộc Trung ương theo bước chân thần tốc vào giải phóng thành phố Huế.

Giọng hát của Thu Hiền vốn đã đằm thắm chất dân ca càng thêm mượt mà, tinh tế, sâu lắng và gợi cảm hơn. Thu Hiền đã để lại trong công chúng yêu nhạc một dấu ấn khó phai qua các ca khúc mà chị thể hiện: Câu hò bên bờ Hiền Lương (Hoàng Hiệp – thơ Đằng Giao), Một khúc tâm tình người Hà Tĩnh (Văn Tý), Quảng Bình quê ta ơi (Hoàng Vân) …

Hiếm có ca sĩ nào như NSND Thu Hiền, đứng trên đỉnh cao nghệ thuật suốt hơn 40 năm với vị trí số một trong dòng nhạc dân ca Bắc Bộ. Giờ đây, đã ở tuổi “ngũ thập”, chị vẫn lao động nghệ thuật bền bỉ.

Năm 1993, Thu Hiền được tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân.

“Lịch sử” phát hành album của NSND Thu Hiền được viết kể từ năm 1986 với album Đất nước lời ru (Dihavina thực hiện), khi trào lưu ra album dưới dạng cassette bắt đầu xuất hiện ở Việt Nam, album này được phát hành bằng cả cassette và đĩa nhựa. Cho đến nay, chị đã ra được hơn 30 album, và tất cả đều là đơn đặt hàng từ phía nhà sản xuất. Dù tuổi đời đã không còn trẻ (57 tuổi), NSND Thu Hiền vẫn khẳng định được chỗ đứng của mình trên thị trường băng đĩa, mỗi năm ra đều đều 2-3 album và không ngừng làm mới để mang lại sự mới mẻ trong việc thưởng thức cho công chúng của mình.

Gõ thử từ khoá “NSND Thu Hiền” trên các website âm nhạc của Việt Nam, bạn sẽ có ngay kết quả dao động từ 21-23 album hoặc danh mục gồm 40 trang với trên 1.000 bài hát – một con số ấn tượng để đánh dấu sự nghiệp của một nghệ sĩ. Tuy nhiên, những album, bài hát có mặt trên các website đó chỉ là những sản phẩm dễ dàng số hoá, xấp xỉ 10 album không xuất hiện tại những địa chỉ này có lẽ do tồn tại dưới dạng cassette hoặc đĩa nhựa, được làm cách đây hơn 20 năm. Đến chủ nhân của khối lượng sản phẩm lớn này còn không nhớ nổi mình đã có chính xác bao nhiêu album riêng.

Đi hát từ năm 10 tuổi, suốt quãng đời son trẻ NSND Thu Hiền hát phục vụ đồng bào và chiến sĩ ở đất miền Trung nắng lửa, bởi thế mà dù bố người Phú Thọ, mẹ người Thái Bình, lại được sinh ra ở Việt Bắc nhưng Thu Hiền lại khiến khán giả yêu chị tưởng rằng chị là người con của miền Trung. Rất nhiều bài hát về miền Trung từ dân ca đến tân nhạc được chị thể hiện xuất sắc và để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng khán giả. NSND Thu Hiền lý giải điều này rằng: “Tuy không sinh ra ở miền Trung nhưng lúa khoai ở đó nuôi sống mình, tuổi thanh xuân với những cảm nhận đầu đời của mình gắn liền với nơi này nên có nói miền Trung là quê hương mình thì cũng chẳng sai”.

Giọng ca của NSND Thu Hiền được đánh giá là có sức hút với nhiều thế hệ. Công chúng của chị ở khắp mọi miền đất nước, không kể độ tuổi hay trình độ học vấn. Được hỏi sau 47 năm ca hát, điều gì chị thấy “được” nhất trong sự nghiệp của mình, chị trả lời ngay lập tức mà không cần dù chỉ một giây suy nghĩ: “Tôi được nhiều người yêu mến, kể cả người nghèo cũng thích nghe tôi hát!”. Rồi chị kể lúc mới vào TP.HCM sống (khoảng 1 năm trước), một lần đi chợ Phạm Văn Hai bỗng có một người bán hàng hỏi chị: “Có phải Thu Hiền không?”, chị giật mình vì tưởng trước đó mình mua gì mà quên trả tiền, vừa lúng túng “dạ vâng” thì người đó tiếp luôn: “Tôi thích bà quá trời!”. Vì đinh ninh rằng người miền Nam chắc chẳng biết đến mình nên khi được “nhận diện” giữa chốn mua bán sầm uất này, chị rất bất ngờ.

Vào nghề sau 4 năm được đào tạo với một chương trình mang tính tổng hợp về sân khấu chứ không phải chuyên về thanh nhạc, làm việc – biểu diễn – trong thời kỳ đất nước chiến tranh liên miên, thiếu thốn đủ thứ, phải học hát qua đài phát thanh nhưng thành công của NSND Thu Hiền đã chứng tỏ nỗ lực của chị trong việc tự rèn luyện. Chị cho rằng người hát hay không thiếu, người được đào tạo trường lớp bài bản cũng rất nhiều nhưng sở dĩ chị vẫn được nhắc đến là vì chị hát bằng tiếng hát từ trái tim, từ sâu thẳm trong tâm hồn. Chị đúng vì trong cuộc trò chuyện với phóng viên TT&VH cuối tu ần về NSND Thu Hiền, bà Kim Phương, Giám đốc trung tâm băng nhạc Trẻ, thuộc hãng phim Trẻ – đơn vị mà NSND Thu Hiền cộng tác nhiều năm nay, phát hành gần 20 album của chị – đã nói: “Chị Hiền không trẻ nữa nhưng giọng hát vẫn còn luyến láy, mượt mà lắm, chị có khả năng diễn tả rất tốt tinh thần, nội tâm của bài hát khiến cho khán giả dễ dàng tiếp cận được với bài hát một cách tình cảm nhất. Những sản phẩm của chị có đời sống rất dài, hiếm người nào có thể thay thế được Thu Hiền.”

Trong năm 2008, NSND Thu Hiền đã cho ra đời 3 album. Thời gian này, khi vừa qua Rằm tháng Giêng, NSND Thu Hiền đã tất bật trong phòng thu để hoàn thành album mở hàng năm mới Những tình khúc quê hương của Phạm Duy và Hoàng Thi Thơ . Chọn 10 ca khúc của hai tác giả này cho album (6 bài của Phạm Duy, 4 bài của Hoàng Thi Thơ – tác giả vừa có một số bài hát được cấp phép lưu hành tại Việt Nam), NSND Thu Hiền đang muốn mở thêm một hướng đi mới trong việc tiếp cận khán giả. Ngay cả lúc đang còn bận rộn với việc nghe và chuốt lại những phần đã thu âm trong album mới, NSND Thu Hiền đã có ý tưởng cho album tiếp theo. Khi tôi thắc mắc với lượng công chúng lớn và kho bài hát dày dặn như vậy, chị có nghĩ đến chuyện tổ chức live show để đánh dấu cuộc đời ca hát không, chị nói: “Cũng có người đặt vấn đề sẽ tài trợ cho tôi làm live show xuyên Việt nhưng tôi không muốn vì tôi chỉ thích tiếng hát của mình đến với công chúng một cách bình thường. Tôi không muốn phải căng thẳng đi xin tài trợ, vả lại xưa nay làm album tôi toàn được nhà nước lo cho mọi khâu, chỉ việc hát thôi, nếu làm show là phải tính đến vấn đề kinh tế, mà cứ nghĩ đến vấn đề kinh tế là tôi thấy hồn xiêu phách lạc rồi.”

Bài hát nổi bật

• Câu hò bên bờ Hiền Lương (Hoàng Hiệp – thơ Đằng Giao)
• Bài ca bên cánh võng (Nguyên Nhung)
• Một khúc tâm tình người Hà Tĩnh (Nguyễn Văn Tý)
• Quảng Bình quê ta ơi (Hoàng Vân)
• Tình thắm duyên quê
• Dáng đứng Bến Tre
• Hoa cau vườn trầu

Tuổi trẻ đã đi qua, mái tóc không còn dài, dày và óng mượt như thời mỏng mày hay hạt với những Người con gái Bến Tre, Lời ru trên nương … nhưng giọng hát của NSND Thu Hiền vẫn nguyên vẹn vẻ đẹp đằm thắm, năng lượng và những ý tưởng nghệ thuật của chị dường như chưa bao giờ vơi đi. Tận hưởng sự thanh nhàn của tuổi hưu bên người bạn đời cùng con cháu, ngày ngày chị vẫn luyện thanh để giữ sức khoẻ cho giọng hát. Niềm hạnh phúc của chị như dài thêm khi sau một câu hát của mình, cô cháu ngoại chưa đầy hai tuổi lại ê a bắt chước theo.