Lịch sử nước Việt ta trải dài qua 4000 năm, với những thăng trầm, trải qua một nền văn hiến lịch sử rất đa dạng. Từ đó đã tạo nên nền văn hóa, tín ngưỡng vô cùng đa dạng. Đặc biệt là phải kể đến những mẫu trang phục Việt Nam qua các thời kỳ. Hiện nay, đây vẫn là vấn đề thú vị mà các bạn trẻ luôn hướng đến để nghiên cứu, tìm tòi, nhằm tái hiện và lưu giữ vẻ đẹp của phục trang Việt Nam.
Đến nay, đã có nhiều thông tin công bố về trang phục Việt Nam qua các thời kỳ, từ đó mà người trẻ có thể mường tượng nên bức tranh Việt cổ đầy sáng tạo. Nước ta đã trải qua hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước, cũng trải qua nhiều nền văn hóa khác nhau. Tuy vậy, qua từng thời kỳ, phục trang nước ta vẫn luôn in đậm dấu ấn văn hóa. Hãy cùng theo dõi chúng tôi nếu bạn muốn tìm hiểu về Trang phục Việt Nam qua các thời kỳ.
Thời Hùng Vương với văn hoá Đông Sơn
Chỉ cần nhắc đến nền văn hóa Đông Sơn, ngay lập tức ta sẽ nghĩ đến hình ảnh của trống đồng. Và đúng thật là như vậy, trang phục người Việt lúc này luôn mang những họa tiết un thuộc mà chung xuất hiện trên trống đồng. Từ phục trang, vòng tay, vòng chân, khăn, tất cả mọi thứ đề có họa tiết đó.
Trang phục nữ thời Hùng Vương thường là áo ngắn, ôm sát người, xẻ ngực cổ chữ V và thường mang với chân váy dài đến mắt cá chân. Ngoài kiểu đó, ta cũng có thể bắt gặp hình ảnh những người phụ nữ mang áo ngắn tay, cổ vuông, để hở một phần vai hoặc kín ngực. Áo này có hai dạng là cài cúc và chui đầu. Áo luôn được trang trí bởi những hoa tiết vô cùng sống động, mang đậm bản sắc lúc bấy giờ.
Trang phục Việt Nam qua các thời kỳ – Thời Hùng Vương
Trang phục vào thời kỳ này làm ta liên tưởng đến trang phục của dân tộc Thái hoặc Mường. Với phần áo ngắn và chiếc thắt lưng bản to cùng với chân váy dài đến chấm chân. Thắt lưng có ba hàng chấm trang trí cách đều nhau và quấn ngang bụng.
Khi mang bộ đồ này, họ thường kết hợp cùng với các phụ kiện bằng kim loại như vòng tay bản to và những sợi dây chuyền bản to. Hoặc cũng có thể là bông tai và mũ cùng màu với màu áo.
Trang phục Việt Nam qua các thời kỳ – Triều đại nhà Lý
Là triều đại có quá trình hình thành và phát triển phồn thịnh nhất trong thời kỳ phong kiến, vua thời Lý đã đề ra những quy định về phục trang rất nghiêm ngặt. Những quy định này được tạo ra nhằm để phân biệt giữa các tầng lớp khác nhau trong xã hội.
Đây là giai đoạn nước ta phải trải qua những lịch sử nhuốm máu, ảnh hưởng bởi giai đoạn 1000 năm đô hộ. Tuy vậy, nhà nước lâm thời lúc đó đã quyết định không sử dụng gấm vóc của nhà Tống mà thay vào đó sử dụng vải dệt từ Đại Việt để may cổ phục. Đây là điều rất đáng tự hào của ông cha ta, thể hiện lòng tự lập tự cường, yêu tổ quốc, yêu dân tộc.
Trang phục Việt Nam qua các thời kỳ – Triều đại nhà Lý
Nhắc đến trang phục Việt Nam qua các thời kỳ mà không nhắc đến thời Lý là một thiếu sót. Việt phục vào thời kỳ này không còn là những bộ trang phục có chất liệu thô sơ, đường kim mũi chỉ và từng chi tiết kém sắc sảo. Điểm nổi bật của trang phục thời kỳ này chính là những hình ảnh vân mây, hoa lá, thiên nhiên được thêu tỉ mỉ trên thân áo, đây được coi như là điểm giao thoa giữa thiên nhiên và tâm hồn con người.
Chất liệu vải cũng được nâng cấp hơn trước, đây cũng chính là dấu hiện trong sự phát triển nghề may dệt nước ta lúc này. So với trang phục Việt Nam qua các thời kỳ khác, thì trang phục thời Lý trông khá thướt tha, yêu kiều, mềm mại. Cùng với đó là những chi tiết, những lớp áo rất hợp thời.
Trang phục Việt Nam qua các thời kỳ – Triều đại nhà Trần
Nói đến thời nhà Trần, ta vẫn luôn tự hào mình chính là dòng máu của những người đã từng 3 lần đánh bại quân thù Mông – Nguyên. Đây chính là giai đoạn khắc khổ nhất trong lịch sử, kéo dài xuyên suốt cả một thời đại triều đình. Thế nên, việc bị ảnh hưởng nền văn hóa dân tộc như trang phục, thẩm mỹ là điều không thể tránh khỏi.
Với điểm đặc trưng là áo có phần ống tay dài và rộng, phần áo choàng có cổ áo khoét chéo sâu , bên trong mặc một chiếc yếm quây. Trang phục thời Trần gợi cho ta cảm giác mạnh mẽ và khí chất dân tộc, mang đậm khí thế và hào hùng. Góp phần tạo nên bộ sưu tập trang phục Việt Nam qua các thời kỳ đầy hào hùng và sống động.
Trang phục Việt Nam qua các thời kỳ phong kiến
Trang phục dân tộc của phụ nữ được chia làm 2 giai đoạn. Từ thế kỷ 13-15 đặc trưng như đã nói trên. Còn đến thế kỷ 15-16, thời kỳ cuối nhà Trần, đầu nhà Lê, phần cổ áo đã được may kín đáo hơn với phần cổ tròn, ống tay gọn gàng hơn. Tuy nhiên, màu sắc lại có phần cầu kỳ và bắt mắt hơn.
Còn đối với trang phục nam cũng vô cùng bắt mắt. Thiết kế khá tương đồng với nữ, nhưng thay vào đó, các chi tiết trên áo của đàn ông mang tính mạnh mẽ, cường tráng. Cổ áo được thiết kế theo dạng cổ đứng và vát chéo. Ngoài ra, để tạo điểm nhấn, trên phục trang của nam còn có đai lưng bản to, trên đó có thể có những chi tiết trang trí tùy thích.
Trang phục Việt Nam qua các thời kỳ cổ đại xưa
Trang phục Việt Nam qua các thời kỳ – Triều đại nhà Lê
Đến với trang phục thời nhà Lê, thay vì sự khí chất như thời Trần, ta lại cảm giác được sự đoan trang, yểu điệu thục nữ hơn. Đây được xem là thời kỳ thăng hoa nhất mà phục trang phát triển nhất mọi thời đại. Vào giai đoạn này, mọi thiết kế, kiểu cách dần trở nên đa dạng và cũng cầu kỳ hơn rất nhiều.
Tuy đa dạng vậy, nhưng nhìn tổng quan, mọi thiết kế đều có sự phối hợp màu sắc rất nổi bật, cùng với đó là có nhiều lớp áo choàng khá cầu kỳ. Đó chính là hệ quả của quá trình bị dân đô hộ áp bức và ảnh hưởng nhiều đến phong cách ăn mặc truyền thống của dân tộc ta.
Trang phục Việt Nam qua các thời kỳ của triều đại nhà Lê trở nên kín đáo hơn
Khác biệt lớn nhất trong thiết kế chính là sự “kín cổng cao tường” qua từng lớp vải, sự mềm mại lả lướt của chất vải và màu sắc cầu kỳ bắt mắt hơn. Phần cổ áo đã được may kín đáo hơn với kiểu cổ tròn, ống tay cũng thu gọn lại.
Phục trang vào thời kỳ này có khá nhiều nét tương đồng với Trung Quốc, chính vì lý do đó mà nhiều người không ưa chuộng kiểu trang phục này.
Trang phục Việt Nam qua các thời kỳ – Triều Hậu Lê
Tiếp nối sự phát triển vượt bậc trong trang phục Việt Nam qua các thời kỳ. Đến giai đoạn hậu Lê, trang phục xuất hiện với nhiều kiểu dáng rực rỡ và đa dạng hơn hẳn. Từ chất liệu đến hoa văn, tất cả mọi chi tiết để tạo thành nên 1 bộ trang phục đều được cải tiến. Điểm chung của những bộ trang phục là vẫn luôn giữ nét kín đáo, đoan trang nhưng không kém phần khí chất.
Vào giai đoạn này, tất cả mọi trang phục của Hoàng Đế và Hoàng Hậu đều được may từ những loại gấm vóc và lụa được dệt bằng tay và cao cấp nhất. Họ là những người đứng đầu của bộ máy nhà nước, vậy nên phục trang của họ cũng sẽ được chỉnh chu hơn rất nhiều.
Đối với Hoàng Đế, ông mang trên mình những bộ Việt phục hết sức đa dạng. Nhưng chúng thường là những bộ trang phục có màu sắc nổi bật như đỏ, cam, vàng. Họa tiết trên đó cũng là những họa tiết được thêu thủ công rất tỉ mỉ, chi tiết từng đường kim mũi chỉ. Những hình ảnh thường có trên Hồng Bào của Hoàng đế thường là hình ảnh những đám mây hoặc là hình ảnh con rồng đang bay lượn.
Trang phục Việt Nam qua các thời kỳ trở nên sặc sỡ hơn ở thời Hậu Lê
Đối với trang phục của những người trong gia đình quý tộc cũng không kém phần đặc sắc. Những bộ phục trang họ mang thường có ba phần gồm lớp áo choàng ngoài cùng, một lớp áo bên trong và một chân váy dài phủ chân.
Tuy không giống như của Vua chúa nhưng phục trang của họ cũng không hề kém cạnh. Tất cả đều được thiết kế bắt mắt, những chi tiết đều rất sắc sảo.
Trang phục Việt Nam qua các thời kỳ – Trang phục dân thường thời Hậu Lê
Trang phục Việt Nam qua các thời kỳ – Triều nhà Nguyễn
Mãi cho đến triều đại cuối cùng – thời Nguyễn, trang phục nước ta mới được phân chia cấp bậc rõ ràng giữa tầng lớp vua chúa và thường dân. Ở giai đoạn này, các rất nhiều thể loại trang phục được xuất hiện. Những loại này một phần được cải tiến dựa theo những gì đã có trước đây, một phần là dựa vào tính sáng tạo, sự biến đổi của thời trang.
Những loại trang phục tiêu biểu nhất trong việc cải cách thời trang như; áo tấc, áo nhật bình, áo viên lĩnh, áo giao lĩnh, áo đối khâm. Còn đối với vua chúa, phục Việt vẫn có pha trộn giữa phương Đông và chút hơi hướng phương Tây.
Không có lý do gì bàn cãi về việc tại sao quan chức triều đình nhà Nguyễn đã dành riêng 2 quyển 78 và 242 chỉ để bàn về phục trang của thời kỳ này. Từ những bộ trang phục được dùng trong dịp lễ cho đến thường ngày, kể cả mũ mão hay nội y. Tất cả đều được làm từ chất liệu cao cấp nhất và có những quy định về màu sắc riêng biệt.
Vua Bảo Đại – vị vua cuối cùng của nhà nước phong kiến, đã có 1 bộ hồng bào rất uy nghi và vợ ông, Hoàng hậu Nam Phương cũng vậy. Để tăng thêm giá trị và độ đẳng cấp, trên áo mão của vua hậu triều Nguyễn thường đính kèm vàng bạc, đá quý, kim cương… Trên áo thường vua thường có những họa tiết những con rồng bay phượng múa. Con rồng trên áo vua có 5 móng, dáng vẻ rất uy nghi. Ngoài ra, những chi tiết này còn được thêu hoàn toàn thủ công, sắc sảo từng đường kim mũi chỉ.
Không thua kém gì chồng mình, áo mão của Nam Phương Hoàng Hậu cũng được thêu chim phượng có 3 dải đuôi và những chi tiết hoa đi kèm. Theo sách Khâm định Đại Nam, chiếc mũ của Hoàng hậu có 9 con rồng, 9 con phượng được làm từ vàng tốt nhất, 9 miếng bồn khoang từ bạc, 4 cái trâm bạc được trang trí bởi 198 hạt ngọc trai và 231 hạt pha lê.
Trang phục vua chúa thời nhà Nguyễn
Đối với cuộc sống ngoài cung, trang phục Việt Nam qua các thời kỳ cũng ảnh hưởng ít nhiều từ phương Tây. Nếu như phục trang của tầng lớp thống trị ngày càng trở nên bị phong hóa giữa 2 nền văn hóa riêng biệt thì trong xã hội, người dân ta vẫn còn giữ lại nét truyền thống vốn có. Những loại trang phục như áo dài áo yếm, áo tứ thân, áo bà ba, nón quai thao… đã dần trở thành 1 vật không thể thiếu và là kết tinh của nền văn hiến lâu đời.
Trang phục Việt Nam qua các thời kỳ – Triều đại nhà Nguyễn
Còn với tầng lớp thượng lưu, họ lại tiếp nhận nền văn hóa về trang phục hiện đại của phương Tây. Vào giai đoạn này, xã hội bắt đầu xuất hiện những chiếc váy xòe hoặc những bộ áo dài theo kiểu cách tân. Với nam thì bắt đầu có những chiếc áo sơ mi, quần tây và vest. Những kiểu trang phục Việt Nam qua các thời kỳ này rất được ưa chuộng, trong đó phải kể đến ba Nam Phương Hoàng hậu – người rất đam mê áo dài cách tân.
Trang phục Việt Nam thế kỷ 21
Đến giai đoạn đầu thế kỷ 21 đến nay, áo dài đã trở nên quen thuộc và cũng là quốc phục của nước Việt Nam ta. Từ những vị trong tầng lớp thượng lưu với những kiểu áo dài được may hết sức sang trọng cùng những họa tiết đính vàng, thêu thủ công. Cho đến những cô, những bà những người con gái trẻ tuổi mang áo dài đi lễ hội, đi dạo phố và đến trường.
Trải qua thời gian dài trong quá trình hình thành và phát triển nền văn hóa dân tộc, ngày nay áo dài là trang phục truyền thống không thể thiếu đối với người Việt ta. Dù trải qua nhiều biến động, chịu nhiều ảnh hưởng của sự cách tân, bộ áo dài đẹp nhất vẫn chính là bộ được may theo kiểu truyền thống. Những bộ áo dài này có dạng chính eo, tà áo dài đến chấm chân, cổ đứng và được may bằng vải lụa.
Bất kỳ người phụ nữ Việt nào kho mang áo dài lên người cũng trở nên rất hiền dịu và đoan trang. Tất cả được toát lên quả vẻ đẹp nữ tính, mềm mại và thanh thoát của bộ trang phục truyền thống này.
Áo dài làm tôn lên vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam
Nhìn chung, trang phục Việt Nam qua các thời kỳ lịch sử và giai đoạn phát triển đều sẽ mang những dấu ấn riêng biệt và hàm chứa nhiều điều thú vị của thời kỳ đó. Nhưng, những bộ trang phục này đều mang đậm bản sắc dân tộc Việt Nam – 1 mảnh đất hào hùng, anh dũng, trải qua không biết bao nhiêu cuộc xâm lược. Dù thế, ông cha ta vẫn luôn cố gắng gìn giữ, không bị mai một vì những thứ mới lạ.
Với trang phục ở thế kỷ 21 này chúng ta còn đi kèm theo là những phụ kiện đi kèm như : thắt lưng nam, túi xách nữ , cặp da và giày tây nữa .
Trang phục Việt Nam qua các thời kỳ là 1 điều rất vinh hạnh đối với dân tộc chúng ta. Trải qua hàng ngàn năm lịch sử mà ta vẫn có thể bảo tồn vẻ đẹp ấy. Bài viết này, chúng tôi đã cung cấp cho bạn những thông tin đáng chú ý về trang phục Việt Nam qua các thời kỳ. Hy vọng bạn sẽ thích và tiếp tục theo dõi chúng tôi.
Tôi là Nguyễn Văn Sỹ có 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công đồ nội thất; với niềm đam mê và yêu nghề tôi đã tạo ra những thiết kếtuyệt vời trong phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, sân vườn… Ngoài ra với khả năng nghiên cứu, tìm tòi học hỏi các kiến thức đời sống xã hội và sự kiện, tôi đã đưa ra những kiến thức bổ ích tại website nhaxinhplaza.vn. Hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ này sẽ giúp ích cho bạn!