Tìm hiểu ý nghĩa câu thành ngữ: Duy ngã độc tôn

Duy ngã độc tôn là một câu thành ngữ quen thuộc trong tiếng Trung thể hiện được cái tôi cá nhân của mỗi con người. Ban đầu nghe có lẽ nhiều bạn vẫn còn mơ hồ về ý nghĩa của câu thành ngữ này. Cùng Nhà sách Bác Nhã tìm hiểu về ý nghĩa câu thành ngữ: Duy ngã độc tôn này nhé!

Ý nghĩa câu thành ngữ: Duy ngã độc tôn

Duy ngã độc tôn tiếng Trung là: 唯我独尊 /wéi wǒ dú zūn/

Nghĩa: Duy ngã độc tôn có nghĩa ta là duy nhất, nguyên văn là Phật ngữ, ca ngợi Thích Ca Mâu Ni là cao quý nhất, vĩ đại nhất.

Đồng nghĩa： 惟我独尊、 妄自尊大、自高自大

Trái nghĩa： 虚怀若谷、虚己以听

Câu chuyện về nguồn gốc câu thành ngữ

Vào năm 29 tuổi, Thích Ca Mâu Ni, con trai của Vua Tịnh Phạn ở Kapilavastu, miền bắc Ấn Độ, đã chịu nhiều đau khổ của cuộc sống: tuổi già, bệnh tật và cái chết. Ông đã từ bỏ cuộc sống vương giả của mình và trở thành một nhà sư. Nhiều năm tu hành, cuối cùng ông cũng đắc Đạo và sáng lập ra Phật giáo.

Tương truyền, Thích Ca Mâu Ni sinh ra từ sườn phải của mẹ là bà Maya, khi đứng xuống đất có thể đứng vững, đi vòng tròn bảy bước và mỗi bước đi đều sinh ra hoa sen. Thái tử Thích Ca nhìn quanh, dùng ngón tay này chỉ lên trời và xuống đất rồi nói lớn: 天上天下，唯我独尊 /tiān shàng tiān xià, wéi wǒ dú zūn/: Thiên thượng thiên hạ, duy ngã độc tôn tức là “Ta là duy nhất trên trời và thế giới.”

Đây là truyền thuyết về sự ra đời của Thái tử Thích Ca Mâu Ni trong Phật giáo. Cái “tôi” được đề cập ở đây không thể hiểu lầm là “cái tôi giả tạo” trong vòng sinh tử luân hồi. Đúng hơn, nó đề cập đến “cái tôi lớn” và “cái tôi chân thật” ở khắp mọi nơi và hoàn toàn tự do, tức là cái tôi “luôn luôn hạnh phúc và thanh tịnh” như đã được đề cập trong Kinh Niết Bàn. Ý nghĩa của tự ngã này tương tự như ý nghĩa của “Phật tính” và “tính vĩnh viễn thực sự”.

Tập bốn của “Ngũ Đế Nguyên”: “Hỏi: Con đường cuối cùng không khó, nhưng ta ghét phải lựa chọn. Làm sao lại không chọn được? Sư phụ nói:” Trong thiên địa, ta là duy nhất. “Ta là người duy nhất tôn kính chỉ có Thần Phật, cái gọi là“ trên trời dưới gian không có gì giống Phật tổ ”.

Ý nghĩa triết học của Duy ngã độc tôn

Ý của câu này rất dễ bị hiểu nhầm, Đức Phật đã nói: “Ta là duy nhất trên trời và thế giới.” Cái tôi ở đây không chỉ chính Đức Phật. Nếu lấy chữ “tôi” làm chính mình thì sẽ hẹp hòi.

Đức Phật là người giác ngộ cao nhất trên thế gian, dĩ nhiên Đức Phật sẽ không nói những lời hẹp hòi như vậy. Ý nghĩa của những lời này là Đức Phật đang nói với tất cả chúng sinh chứ không phải chính mình. Chữ “Ta” ở đây thực ra chỉ Phật tánh của muôn loài, là chân tướng của muôn loài.

Vấn đề lớn nhất trên thế giới này không phải là hiểu thế giới, mà là biết chính mình, mình là ai? Không ai có thể giải đáp được bí ẩn muôn thuở này, chỉ có chính mình mới biết “ta” là ai? Đó là lý do tại sao Đức Phật có thể nói “Ta là duy nhất trên trời và thế giới”.

Tôi có thể hiểu “tâm trí” này là Bản ngã có thể tạo ra mọi thứ, và Bản thể này chính là chúng ta. Đức Phật nói: “Chỉ có ta là duy nhất.” Chính là muốn nói với muôn loài rằng vạn vật trên đời là do chúng sinh tự tạo ra, vận mệnh nằm trong tay chính chúng ta.

Trên đời này không có ai thống trị vạn vật, số phận của mỗi chúng ta đều do chính mình mà ra. Người nào gieo nhân nào thì sẽ bị quả báo nào.

Đức Phật là một người đã giác ngộ, ý của Ngài khi nói điều này là Ngài hy vọng rằng tất cả chúng ta đều có thể làm chủ vận mệnh của chính mình. Không bị những thói hư tật xấu của chính mình điều khiển, mà hãy hiểu một chân lý: “Số phận là tạo ra bởi chính chúng ta, và chúng ta tìm kiếm phước lành cho chính mình.”

Bài viết hi vọng đã cung cấp cho bạn những thông tin bổ ích và giúp bạn hiểu thêm về câu nói “Duy ngã độc tôn”. Đừng quên cập nhật website mỗi ngày để đón đọc bài viết mới nhất nhé!