Nhớt động cơ là thành phần quan trọng để đảm bảo động cơ luôn hoạt động trơn tru. Gần như tất cả mọi sự cố hỏng hóc ở bên trong động cơ xe máy đều có liên quan đến nhớt. Vậy làm thế nào để biết được khi nào bạn cần thay nhớt? Hãy bắt đầu bằng cách kiểm tra mức nhớt còn lại trong động cơ của bạn.
Tham khảo số tay bảo trì
Với đa số các loại xe máy phổ thông, cách kiểm tra mức nhớt khá đơn giản. Tuy nhiên, nhìn chung có 2 loại động cơ khác nhau và cơ chế kiểm tra nhớt khác nhau.
Động cơ chứa nhớt trong sườn xe (dry sump) – Một số mẫu xe cào cào sử dụng sườn để chứa nhớt, với mục đích đưa nhớt lên đầu máy bôi trơn trục cam tốt hơn trong điều kiện mới khởi động. Các động cơ này thường có lỗ châm nhớt nằm ở trên sườn xe, gần cổ phốt.
Động cơ chứa nhớt dưới đáy máy (wet sump) – Hầu hết các mẫu xe phổ thông đều sử dụng động cơ loại này. Lỗ châm nhớt và nắp nhớt nằm trên động cơ.
Kiểm tra mức nhớt
Các bước kiểm tra mức nhớt:
- Đảm bảo động cơ đang nguội
- Dựng xe thẳng đứng, bằng chân chống giữa
- Tháo nắp nhớt và rút cây thăm nhớt ra, lau sạch bằng vải hoặc khăn giấy.
- Đặt lại que thăm nhớt vào lỗ nhớt nhưng không vặn vào.
- Rút que thăm nhớt ra và xem kết quả:
- Mức nhớt cao bằng phần gạch chéo: xe bạn đủ nhớt
- Mức nhớt cao hơn phần gạch chéo: xe bạn thừa nhớt
- Mức nhớt thấp hơn phần gạch chéo: xe bạn thiếu nhớt
Với các xe có nắp nhớt nằm trên sườn, thay vì kiểm tra khi động cơ đang nguội, thì ngược lại bạn chỉ có thể kiểm tra sau khi động cơ đã tương đối nóng. Do đó với các mẫu xe này, bạn phải nổ máy từ 10-15 phút, hoặc thậm chí chạy xe khoảng 100m và cho động cơ hoạt động ở đủ các số từ 1-5, để đảm bảo cho nhớt lưu thông hoàn toàn qua động cơ. Sau khi động cơ đã nóng, thực hiện các bước từ số 2 đến số 5 như trên.
Sau khi kiểm tra mức nhớt bằng một trong hai cách trên, bạn tiến hành quan sát chất lượng nhớt. Cân nhắc kiểm tra xe hoặc thay nhớt xe nếu nhớt của bạn có các dấu hiệu sau:
- Nhớt có cặn, chất bẩn: bạn nên thay nhớt và lọc nhớt.
- Nhớt có vụn, mạt kim loại: có khả năng động cơ của bạn có vấn đề.
- Nhớt có màu nâu, màu cà phê sữa hoặc lẫn màu xanh: Có nước trong động cơ, hoặc rò rỉ nước mát vào trong động cơ.
Xe bị thừa nhớt thì sao?
Nếu bạn châm nhớt quá tay, lúc này mức nhớt sẽ cao hơn phần gạch chéo của que thăm nhớt. Lúc này thì động cơ sẽ đẩy bớt nhớt thừa thông qua các lỗ thông hơi của động cơ. Về mặt lý thuyết thì gần như là sẽ không có hậu quả gì đáng kể khi bạn châm nhớt quá nhiều. Tuy nhiên, đa số lỗ thông hơi của động cơ thường được nối vào bao tử lọc gió, và nhớt thừa sẽ vào lọc gió, đi qua bình xăng con và vào buồng đốt của xe. Lúc này xe bạn sẽ đốt hết lượng nhớt thừa đó gây ra khá nhiều khói, và sẽ có khả năng chết bugi do nhớt.
Xe bị thiếu nhớt thì sao?
Nếu bạn phát hiện ra mức nhớt của xe không phủ được hết phần gạch chéo của que thăm nhớt, thì có nghĩa là xe bị thiếu nhớt. Lúc này bạn cần cân nhắc:
- Nếu xe bạn vừa mới thay nhớt, thì có khả năng là bạn châm vào chưa đủ nhớt
- Nếu xe bạn đã châm đủ nhớt một thời gian khá lâu rồi, nhưng đến bây giờ mới thấy mức nhớt bị hụt, tức là xe của bạn đang ăn nhớt.
Hao hụt nhớt là dấu hiệu của động cơ đang bị lỗi, và nếu tình trạng hao hụt xảy ra quá nhanh, bạn cần đưa xe vào hãng để được kiểm tra. Nếu tình trạng hao hụt không quá nghiêm trọng, bạn có thể tạm thời châm thêm nhớt và theo dõi mức nhớt thường xuyên.
Xe bị hết nhớt thì sao?
Xe của bạn khi hết nhớt sẽ có nguy cơ bị bó cứng động cơ, hay còn gọi là lúp hoặc lúp bê theo từ ngữ của thợ máy. Lúc này động cơ bị bó cứng sẽ không nổ máy được, xy lanh và piston sẽ bị hư hại nghiêm trọng, cùng tay dên, xú pắp và trục cam. Chi phí sửa chữa lúc này sẽ cao hơn gấp nhiều lần so với việc thay nhớt xe, có thể đến 1/3 giá trị của xe.
