Tại sao chảy nước mắt sống và cách xử trí – Bệnh viện mắt Sài Gòn

Khi có biểu hiện chảy nước mắt sống, bạn có thể tìm hiểu nguyên nhân tại sao chảy nước mắt sống để có cách xử trí triệt để và hiệu quả.

Bạn có thể chảy nước mắt khi cảm động, vui mừng, đau lòng, tổn thương… là hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, nếu bạn thường xuyên chảy nước mắt sống không rõ nguyên nhân thì liệu đây có phải là một tình trạng đáng lo ngại?

Chảy nước mắt sống là một tình trạng không hề hiếm gặp. Những hiểu biết về nguyên nhân và cách điều trị tình trạng chảy nước mắt sống sẽ giúp bạn tránh gặp phải những biến chứng nguy hiểm.

Xem thêm: Tại sao mắt bị lác và cách điều trị

Nước mắt sống là gì?

Nước mắt sống là tình trạng nước mắt chảy tràn trên mặt bạn mà không rõ nguyên nhân.

Về bản chất, nước mắt được sinh ra có nhiệm vụ giữ ẩm, đồng thời làm sạch bề mặt nhãn cầu, giúp bạn nhìn rõ hơn. Thông thường, nước mắt sau khi sinh ra sẽ được dồn về góc trong mắt rồi được dẫn vào lệ đạo rồi xuống mũi. Vì lý do nào đó mà bạn bị tắc lệ đạo sẽ gây ra triệu chứng chảy nước mắt sống.

Tại sao chảy nước mắt sống

Nước mắt có vai trò quan trọng trong việc nuôi dưỡng và bôi trơn cửa sổ tâm hồn của mỗi con người, khi khóc hoặc chớp mắt có nghĩa là bạn đang thực sự làm sạch và dưỡng ẩm đôi mắt của mình.

Tuy nhiên, những trường hợp nước mắt tuôn ra quá nhiều (chảy nước mắt sống) không rõ lý do lại gây ra khá nhiều rắc rối cho người không may mắc phải. Người bệnh sẽ có cảm giác tầm nhìn của mình lúc nào cũng mờ và nhòe do nước mắt chảy ra quá thường xuyên, ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng cuộc sống.

Về cơ bản, mắt sẽ bị chảy nước khi tuyến lệ bị kích thích sản xuất quá nhiều nước hay ống lệ đạo bị tắc khiến nước mắt không chảy vào trong mũi. Ngoài ra, triệu chứng này còn xuất phát từ các nguyên nhân khác như:

• Hội chứng khô mắt, điều này có vẻ vô lý, tuy nhiên, khi mắt bị khô, các tuyến lệ sẽ tiết ra nhiều nước để bôi trơn, thậm chí là tiết ra quá mức khiến người bệnh lúc nào cũng trông như đang khóc
• Dị ứng phấn hoa, lông vật nuôi, nấm mốc, nước hoa, khói thuốc lá, tình trạng nhiễm trùng mắt, hay căn bệnh viêm màng bồ đào…

Xem thêm: Tại sao hay dụi mắt

Tắc lệ đạo: Nguyên nhân chính gây ra chảy nước mắt sống.

– Nguyên nhân là những viêm nhiễm mạn tính của lệ đạo gây tắc ống lệ tỵ : thường kèm theo viêm xơ dính, bơm lệ đạo ra nhiều mủ nhầy. Trường hợp này thông lệ đạo thường không có tác dụng do ống lệ tỵ nhanh chóng tắc lại sau khi thông. Lựa chọn duy nhất là phẫu thuật tiếp khẩu lệ mũi đặt ống silicon, đây là phẫu thuật an toàn và cho tỷ lệ thành công cao.

– Chít hẹp điểm lệ (điểm bắt đầu lệ quản): Đây là nguyên nhân rất thường gặp nhưng lại chưa được các bác sĩ quan tâm nhiều. Một phương pháp điều trị đơn giản và cho hiệu quả tốt là đặt nút điểm lệ.

– Bán tắc lệ đạo thường do lệ quản chít hẹp, bệnh nhân chảy nước mắt không thường xuyên. Phương pháp đặt ống silicon lệ quản sẽ là sự lựa chọn phù hợp, phương pháp này tạo 1 đường ống thoát nước mắt nhân tạo trong lệ quản giúp nước mắt chảy thông suốt.

Xem thêm: Tại sao mắt màu vàng

Khô mắt và chảy nước mắt

– Khô mắt và chảy nước mắt là hai hiện tượng trái ngược nhưng lại xảy ra đồng thời. Khi mắt khô sẽ kích thích tuyến lệ tăng tiết nước gây chảy nước mắt để chống khô, tuy nhiên khi nước mắt tiết ra không bám dính mà trôi tuột chảy ra ngoài. Trường hợp này thường kèm theo tình trạng viêm bờ mi hoặc viêm nhiễm bề mặt nhãn cầu.

Xem thêm: Tại sao mắt bị khô

– Do thần kinh: Lệ đạo được chi phối bởi nhánh thần kinh VII, khi bệnh nhân bị liệt dây VII sẽ gây ra chảy nước mắt và hở mi. Trong trường hợp này điều trị hở mi là quan trọng nhất để tránh loét giác mạc: Dùng kéo dài thuốc tra mắt dạng gel (Liposic, Corneregel…) hoặc khâu cò mi trong trường hợp hở mi nặng có nguy cơ loét giác mạc.

– Nguyên nhân khác là do mi mắt. Da mi thừa nhiều, sẹo mi, mỡ quanh hốc mắt làm cho điểm lệ không nằm trong hồ lệ (chỗ đọng nước đọng trong mắt) nên không hút được nước mắt: Phẫu thuật mi, lấy mỡ thừa có thể sẽ là phương án cần thiết đối với những bệnh nhân có tình trạng này.

– Giảm trương lực của túi lệ: Đây là nguyên nhân do tuổi già gây ra. Bình thường túi lệ có khả năng co bóp tạo lực hút nước mắt. Về già trương lực này giảm đi vì vậy nước mắt không được dẫn lưu tốt: Ở trường hợp này, bệnh nhân day vùng túi lệ sẽ cải thiện phần nào đó, day nắn làm tăng áp lực trong lòng túi lệ và đẩy về phía ống lệ mũi làm thông thoáng chỗ tắc. Quy trình của thao tác này gồm:

1. Đặt ngón tay trỏ lên phía trên lệ quản chung để ngăn chặn dịch thoát ra từ túi lệ (Lưu ý không chạm tay vào nhãn cầu).
2. Sau đó miết ngón tay dọc sống mũi qua vùng túi lệ về phía cánh mũi. Day nắn như vậy 10 đến 15 lần.
3. Nên áp dụng 3 – 4 đợt day nắn mỗi ngày.

Việc điều trị thường do cha mẹ và người nhà bệnh nhân thực hiện tại nhà nên thầy thuốc cần hướng dẫn chu đáo, tỉ mỉ để đảm bảo đúng kỹ thuật.

​Dù chảy nước mắt sống là bệnh thông thường nhưng vấn đề không phải là nhỏ, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Chảy nước mắt sống ngoài nguyên nhân chính là do viêm tắc lệ đạo thì còn xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác.

Vì vậy mọi người cần lưu ý tránh chấn thương cho mắt bằng các biện pháp như đeo kính khi lao động trong môi trường dễ bị dị vật bắn vào mắt như đi ngoài đường, nhất là khi có gió to cát bụi nhiều, khi làm việc như tuốt lúa, cưa gỗ, mài kim loại…

Đội mũ bảo hiểm khi tham gia giao thông để phòng chấn thương vùng đầu và phòng chấn thương mắt. Khám mắt định kỳ để phát hiện và điều trị tích cực các bệnh viêm nhiễm mạn tính ở mắt.

Do chảy nước mắt sống bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân nên khi phát hiện triệu chứng viêm tắc lệ đạo, khô mắt chảy nước mắt,… bệnh nhân cần đi khám ngay ở các bệnh viện chuyên khoa mắt để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Xem thêm: Tại sao mắt nhìn gần bị mờ và cách khắc phục

Cách xử trí khi bị chảy nước mắt sống

Căn cứ vào các triệu chứng của bệnh nói trên, khi phát hiện các triệu chứng tắc lệ đạo, người bệnh cần đến khám ở chuyên khoa mắt để được chẩn đoán và điều trị đúng. Điều trị cần dựa vào tổn thương bệnh mà người ta sử dụng các biện pháp điều trị thích hợp.

Đối với trường hợp tắc lệ đạo bẩm sinh, ngoài việc chẩn đoán đúng bệnh, các bác sĩ chuyên khoa còn phải xác định chính xác nguyên nhân chảy nước mắt để loại trừ các bệnh nguy hiểm khác ở mắt như glôcôm bẩm sinh, viêm nhiễm khác trong mắt.

Phương pháp điều trị có thể dùng là day ấn vùng góc trong mắt, nơi có túi lệ, kết hợp với dùng kháng sinh nhỏ mắt và kháng sinh uống.

Đa số các trường hợp viêm tắc lệ đạo sẽ được phục hồi thông hoàn toàn khi được điều trị bằng biện pháp này. Đến khi trẻ được 2 – 3 tháng tuổi, nếu vẫn không hết chảy nước mắt thì người ta có thể bơm rửa và thông lệ đạo, giúp cho nước mắt lưu thông xuống mũi.

Về mặt thời gian, các nhà chuyên môn cho biết: trẻ được 4 – 6 tháng tuổi mới là thời gian để thông lệ đạo tốt nhất, vì để đến trên 1 tuổi thì kết quả thông lệ đạo sẽ rất thấp.

Những trường hợp bị tắc lệ đạo mắc phải: người ta thấy rằng chỉ dùng phương pháp bơm thông lệ đạo hầu như không có kết quả. Do đó, để phục hồi chức năng dẫn nước mắt, cần phải phẫu thuật để tạo nên đường dẫn nước mắt mới, từ mắt xuống mũi cho bệnh nhân.

Đây là một phẫu thuật có thể điều trị dứt điểm triệu chứng chảy nước mắt, khỏi viêm nhiễm, mủ nhầy ở túi lệ. Tuy nhiên, đối với các ca bệnh không thể mổ tạo đường thông nước mắt thì phải mổ cắt túi lệ để loại trừ ổ viêm tại mắt, tránh các biến chứng gây áp-xe túi lệ, nhưng bệnh nhân sẽ bị chảy nước mắt suốt đời.

Ngoài ra, các giải pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân bạn bị chảy nước mắt sống. Tùy vào các nguyên nhân khác nhau sẽ có các giải pháp điều trị cụ thể:

• Kích ứng: Nếu bạn chảy nước mắt sống do viêm kết mạc nhiễm trùng, bác sĩ sẽ xem xét trong vòng một tuần để xem các triệu chứng có đỡ hơn không rồi sau đó mới kê thuốc kháng sinh.

• Lông mọc quặm: Cách điều trị quặm mi dưới thường là nhỏ nước mắt nhân tạo để kéo dài mi. Nhiều trường hợp cần phải phẫu thuật rút ngắn mi để điều trị nhão mi phối hợp với tạo lại chỗ bám của cơ kéo mi dưới để loại trừ tác nhân gây co quắp.

• Lộn mí: Bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật bằng phương pháp gây tê cục bộ, khi đó phần da và cơ xung quanh mắt sẽ được căng lại. Một số trường hợp nghiêm trọng thì bạn sẽ phải tiến hành các phẫu thuật tạo hình phức tạp khác.

• Tắc tuyến lệ: Phương pháp điều trị tối ưu là phẫu thuật tiếp khẩu túi lệ mũi, nghĩa là tạo một ra đường thoát mới giúp nước mắt chảy vào mũi trở lại.

Cách ngăn ngừa chảy nước mắt sống

Bạn có thể áp dụng một số phương pháp đơn giản tại nhà để ngăn ngừa tình trạng chảy nước mắt sống diễn biến nặng hơn.

Bổ sung axit béo omega 3 vào chế độ ăn

Hấp thụ axit béo omega 3 có thể giúp hạn chế tình trạng khô mắt rất hữu hiệu. Bạn có thể tăng cường dưỡng chất này trong khẩu phần ăn bằng một số loại cá như cá hồi, cá thu, cá mòi, cá trích… Bạn cũng có thể bổ sung omega 3 từ các loại rau xanh, các sản phẩm từ đậu nành và các loại đậu, hạt.

Massage mắt bằng mật ong

Mật ong có đặc tính kháng khuẩn và có thể giúp điều trị viêm kết mạc do vi khuẩn. Một nghiên cứu trên động vật đã quan sát thấy việc bôi mật ong có thể làm giảm các triệu chứng nhiễm trùng hữu hiệu. Bạn có thể thêm 3 muỗng canh mật ong vào cốc nước ấm rồi sau đó dùng bông gòn thấm hỗn hợp và massage nhẹ nhàng trên mắt.

Tẩy tế bào chết với tinh dầu cây trà

Một nghiên cứu cho thấy tẩy tế bào chết ở mí mắt bằng tinh dầu cây trà có thể làm giảm nhẹ sự khó chịu ở những người bị viêm bờ mi. Bạn lưu ý là phải pha loãng dung dịch tinh dầu tràm trà với nước sạch trước khi thực hiện tẩy tế bào chết. Đồng thời, bạn hãy tránh để dung dịch vấy vào mắt vì có thể gây kích ứng.

Uống trà ô long để giảm dị ứng

Nếu bạn bị chảy nước mắt sống do dị ứng phấn hoa thì uống trà ô long có thể là một phương pháp hữu hiệu để cải thiện tình trạng của bạn. Theo một nghiên cứu, trà ô long rất hữu hiệu trong việc làm giảm các triệu chứng dị ứng mắt như chảy nước mắt và ngứa. Ngoài ra, trà ô long cũng có thể giúp giảm các triệu chứng dị ứng ở mũi rất hiệu quả.

Rửa mắt với tinh chất nghệ

Nghệ có thể được sử dụng để ngăn ngừa tình trạng chảy nước mắt sống rất hữu hiệu. Trong nghệ có chứa một hợp chất gọi là curcumin có thể ức chế sự giải phóng histamine, giúp ức chế dị ứng mắt. Để rửa mắt, bạn cho 1/2 muỗng cà phê bột nghệ vào cốc nước ấm sạch và trộn đều. Bạn có thể thoa đều hỗn hợp làm sạch phần ngoài và mí mắt của bạn.

Đôi mắt là bộ phận rất nhạy cảm của cơ thể nên bạn cần thận trọng với bất kỳ triệu chứng nào xảy ra. Tình trạng chảy nước mắt sống không quá nguy hiểm nhưng nếu xảy ra quá thường xuyên và khiến bạn khó chịu thì ngoài việc chăm sóc mắt thường xuyên, bạn cần đến gặp bác sĩ tại các bệnh viện mắt chuyên khoa ngay để tránh những ảnh hưởng tiêu cực đối với thị lực lâu dài.