Bụng bị sôi liên tục là dấu hiệu của bệnh gì? Chuyên gia giải đáp!

Bụng bị sôi, đầy hơi, khó tiêu… là biểu hiện thường gặp của hệ tiêu hóa. Tuy nhiên, nếu người bệnh chủ quan, lơ là có thể ảnh hưởng tới sức khỏe, bởi đây có thể là dấu hiệu của bệnh lý về đường tiêu hóa. Tham khảo ngay bài viết dưới đây để bổ sung thông tin chăm sóc sức khỏe cho gia đình.

Thắc mắc của người bệnh

Em năm nay 25 tuổi, là nhân viên văn phòng. Không hiểu sao thời gian gần đây em thấy bụng bị sôi liên tục. Mỗi lần như vậy, bụng lại có tiếng ùng ục phát lên, mặc dù không gây đau đớn gì nhưng nó khiến em ngại ngùng với người ngồi cạnh. Đặc biệt mỗi khi nằm xuống, kể cả lúc đói hoặc no đều có tiếng sôi bụng. Không chỉ có sôi bụng, thi thoảng em còn gặp phải triệu chứng đầy hơi, khó tiêu. Em không biết đây là dấu hiệu của bệnh gì? Rất mong được bác sĩ tư vấn.

(Hoàng Văn Long – Bắc Giang)

Thắc mắc của bạn Hoàng Văn Long được TTƯT Ths.Bs Nguyễn Thị Hằng giải đáp chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Nguyên nhân gây sôi bụng?

Sôi bụng là hiện tượng thường gặp, xuất hiện do sự kết hợp của các âm thanh tạo nên bởi nhu động của lòng ống tiêu hóa, thức ăn và dịch tiêu hóa.

Chúng là dấu hiệu báo hiệu cơn đói, thậm chí chỉ ra các vấn đề cơ bản của hệ tiêu hóa.

Tuy không nguy hiểm nhưng bụng bị sôi liên tục có thể khiến bạn ngại ngùng, khó chịu.

Hiện tượng sôi bụng xuất phát từ nhiều nguyên nhân, cụ thể:

1.1. Ăn nhiều thực phẩm gây đầy bụng, khó tiêu

Các loại ngũ cốc nguyên hạt, thực phẩm chứa hàm lượng đường cao, gia vị cay nóng, thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ… gây áp lực lên dạ dày, kích thích sinh hơi trong đường tiêu hóa dẫn đến sôi bụng.

1.2. Thói quen ăn uống thiếu khoa học

Thói quen ăn uống không lành mạnh, ăn quá nhanh, vừa ăn vừa nói, nuốt nhiều không khí khi ăn, nằm ngay sau khi ăn làm tích tụ khí trong dạ dày dẫn đến sôi bụng.

1.3. Uống nhiều rượu bia, nước có ga

Đây là nguyên nhân phổ biến gây ra hiện tượng sôi bụng, chướng bụng, khó tiêu. Bởi rượu bia, nước ngọt, cà phê… kích thích sinh hơi gây ra hiện tượng sôi bụng liên tục.

Ngoài ra, lạm dụng bia rượu còn gây ra nhiều hệ lụy nguy hiểm tới sức khỏe.

1.4. Áp dụng chế độ ăn uống để giảm cân không khoa học

Điều này làm giảm lượng calo, khiến cơ thể không được cung cấp đầy đủ dưỡng chất thiết yếu sẽ dẫn tới tình trạng bụng sôi nhiều hơn.

1.5. Tâm lý căng thẳng

Áp lực công việc, cuộc sống ảnh hưởng tới hệ tiêu hóa gây ra hiện tượng sôi bụng, rối loạn tiêu hóa.

1.6. Rối loạn hệ vi khuẩn đường ruột

Khi thực đơn hàng ngày thiếu hụt lợi khuẩn sẽ là điều kiện để hại khuẩn phát triển, khiến quá trình tiêu hóa thức ăn gặp nhiều khó khăn, từ đó sinh ra tình trạng đầy hơi, sôi bụng.

1.7. Do bệnh lý

Một số bệnh lý cũng gây nên hiện tượng sôi bụng như bệnh đại tràng, hội chứng ruột kích thích, đau dạ dày…

1.8. Một số nguyên nhân khác

Dị ứng thức ăn:

Khi hệ thống miễn dịch phản ứng lại với những thức ăn bạn tiêu thụ có thể biểu hiện ra bên ngoài da, hệ hô hấp, tiêu hóa và tim mạch.

Do bụng bị nịt chặt, như khi mặc thắt lưng hay quần chật

Do cơ thể bạn không hợp với một số loại thức ăn. Ví dụ: sữa, đậu, thực phẩm chứa nhiều chất xơ.

2. Phân biệt sôi bụng sinh lý và sôi bụng bệnh lý

2.1. Phân biệt sôi bụng sinh lý và bệnh lý

SÔI BỤNG TRIỆU CHỨNG CỤ THỂ ✅ Sôi bụng sinh lý ✓ Chỉ sôi khi đói bụng, nhất là khi ngửi hoặc trông thấy những món ăn hấp dẫn. Không kèm theo triệu chứng đau, chướng bụng. Không có cảm giác chán ăn, mệt mỏi. ✅ Sôi bụng bệnh lý ✓ Bụng sôi bất cứ lúc nào, có thể kèm theo đau bụng, đi đại tiện sau khi ăn. Có kèm theo chán ăn, mệt mỏi, buồn nôn và triệu chứng của từng loại bệnh.

2.2. Sôi bụng khi mang thai

Ở bà bầu thường xuyên gặp phải hiện tượng sôi bụng xì hơi. Đây là hiện tượng sinh lý bình thường do một số nguyên nhân:

– Sự thay đổi nội tiết tố: hàm lượng nội tiết tố nữ progesterone tăng cao gây nên những biến đổi về tâm sinh lý.

Hiện tượng này cũng làm suy yếu hoạt động của nhu động ruột và làm giảm tiết axit ở dạ dày.

Chính vì vậy gây nên tình trạng thức ăn không được tiêu hóa tốt, sinh ra nhiều khí khiến các bà bầu dễ bị sôi bụng xì hơi.

– Sự phát triển của tử cung: Càng về những tháng cuối thai kì, tử cung phải mở rộng hơn theo sự phát triển của thai nhi.

Điều này gây sức ép lên đường ruột, dạ dày khiến việc tiêu hóa thức ăn chậm chạp, sinh nhiều khí.

– Bồi bổ nhiều chất đạm khiến dạ dày không kịp thích ứng gây nên tình trạng sôi bụng xì hơi khi mang thai.

2.3. Sôi bụng sau sinh ở phụ nữ

Đây cũng là hiện tượng sôi bụng sinh lý thông thường, thường gặp ở những phụ nữ sau sinh do nguyên nhân người mẹ mất sức đồng thời thiếu chất dinh dưỡng, xuất hiện hiện tượng bị kích thích đường ruột.

3. Bụng sôi là do bệnh gì?

Bụng sôi là hiện tượng thường gặp trong quá trình tiêu hóa tuy nhiên khi bụng sôi nhiều hoặc kèm theo các trường hợp như sôi bụng sau khi ăn, sôi bụng liên tục hoặc kèm theo các triệu chứng liên quan, rất có thể bạn đang gặp phải các chứng bệnh như sau:

3.1. Hội chứng ruột kích thích

Hội chứng ruột kích thích (hay còn gọi là bệnh đại tràng co thắt, rối loạn cơ năng đại tràng) là một dạng rối loạn chức năng ở ruột già, thường gặp ở những người ăn uống thất thường hay lo âu, căng thẳng.

Hội chứng này có biểu hiện:

• Bụng đau âm ỉ, dọc theo khung đại tràng, đau tăng lên sau khi ăn, thậm chí trước khi ăn xong đã đau và trước khi đi đại tiện.
• Đại tiện bất thường: Phân lỏng, nát phân có thể sống, có nhầy hoặc không có nhầy,
• Suy giảm trí nhớ, ăn không ngon, ngủ không sâu giấc, người mệt mỏi, sụt cân…

3.2. Rối loạn tiêu hóa

Rối loạn tiêu hóa là nguyên nhân phổ biến dẫn đến triệu chứng sôi bụng ở trẻ. Hiện tượng này xuất phát từ loạn khuẩn đường ruột, dị ứng thức ăn, nhiễm khuẩn đường tiêu hóa…

Thường gặp khi sử dụng những đồ ăn không hợp vệ sinh, thực phẩm được bảo quản không tốt, nhiễm vi khuẩn, ký sinh trùng gây bệnh.

Biểu hiện thường gặp:

• Bụng sôi và đau, khi táo bón, khi lại tiêu chảy.
• Chướng bụng, đầy hơi, miệng đắng, không có cảm giác thèm ăn.
• Bụng đau lâm râm hoặc dữ dội ở vùng hạ sườn, có thể lan ra sau lưng.

3.3. Bệnh lý về dạ dày

Bụng sôi liên tục cũng có thể là biểu hiện cảnh báo bạn đang mắc bệnh dạ dày.

Để nhận biết mình có mắc phải bệnh lý này hay không bạn có thể theo dõi triệu chứng đi kèm:

• Đau vùng thượng vị, khu vực trên rốn kèm theo tiếng bụng sôi ùng ục.
• Tình trạng đau và tiếng kêu ở bụng rõ hơn khi đói, dễ nhầm lẫn với hiện tượng sôi bụng khi dạ dày rỗng.
• Có triệu chứng đầy hơi, chướng bụng, nôn ra máu, đi ngoài phân đen trong trường hợp đau dạ dày cấp tính, vết loét lớn.

Để xác định chính xác bị sôi bụng do đâu bạn nên đến các cơ sở y tế để được bác sĩ kiểm tra, chẩn đoán, từ đó có phác đồ điều trị phù hợp.

4. Một số triệu chứng sôi bụng kèm theo

Nếu sôi bụng do vấn đề bệnh lý của đường ruột, ngoài tiếng kêu ùng ục hoặc ọc ọc sẽ kèm theo một số biểu hiện khác. Bao gồm:

4.1. Sôi bụng liên tục kèm đầy hơi

Hơi, hay còn gọi là khí gas xuất hiện trong đường tiêu hóa từ hai nguồn, từ việc nhai, nuốt thức ăn và chất lỏng khiến oxy, nito từ không khí theo vào.

Mặt khác khi tiêu hóa thức ăn cũng sản sinh ra các khí hydrogen, methane, carbon dioxide.

Nếu hệ thống đường ruột gặp vấn đề, các khí này sẽ không thể thoát ra ngoài theo cách thông thường là xì hơi.

4.2. Sôi bụng liên tục kèm đi ngoài nhiều, tiêu chảy

Khi đường ruột nhiễm vi khuẩn, virus hoặc ngộ độc thức ăn có thể dẫn tới tiêu chảy, kèm theo hiện tượng sôi bụng.

Nếu gặp phải tình trạng phân lỏng, kèm nước và tần suất đi đại tiện nhiều và kéo dài có thể là một trong những triệu chứng của bệnh đường ruột như hội chứng ruột kích thích và rối loạn celiac.

4.3. Sôi bụng kèm buồn nôn

Hiện tượng buồn nôn là dấu hiệu của dạ dày khó chịu, có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân.

Đây là kết quả của dị ứng thực phẩm, ăn kiêng quá mức và xuất hiện các vết loét trong dạ dày hoặc đại tràng.

4.4. Sôi bụng kèm đánh hơi nhiều

Nếu gặp phải tình trạng này, có thể đường tiêu hóa của bạn không tốt. Ngoài ra còn do hệ tiêu hóa hập thụ quá nhiều thực phẩm có tính axit hoặc thịt.

Bên cạnh đó, sôi bụng xì hơi nhiều kèm theo nặng mùi có thể do xuất huyết đường tiêu hóa, xuất huyết ruột hoặc do viêm loét đại tràng.

4.5. Sôi bụng xì hơi nhiều kèm ợ nóng

Ngoài sôi bụng xì hơi nhiều, kèm triệu chứng ợ nóng, người bệnh còn gặp các biểu hiện kèm theo như buồn nôn, đau quặn ở bụng và khó chịu ở thực quản. Lúc này, rất có thể người bệnh bị trào ngược dịch vị hoặc hệ tiêu hóa không dung nạp glucoten có trong tinh bột hay lactose trong sữa.

4.6. Sôi bụng xì hơi kèm đau nhẹ, ngứa ngáy

Đây có thể là dấu hiệu của một số bệnh ở vùng hậu môn trực tràng như rò hậu môn, bệnh trĩ hoặc nứt kẽ hậu môn.

4.7. Sôi bụng ở trẻ sơ sinh

Lúc này hệ tiêu hóa của bé còn non nớt, hiện tượng sôi bụng có thể do một số nguyên nhân:

– Chế độ dinh dưỡng: Khi cho trẻ uống sữa bình quá sớm, trẻ chưa thích nghi được với mùi sữa ngoài, cơ thể không dung nạp được đường lactose.

Hàm lượng lactose không được dung nạp sẽ tích tụ lại ở ruột, gây nên các triệu chứng rối loạn tiêu hóa, trong đó có sôi bụng.

– Việc vệ sinh bình sữa và cách pha chế sữa không đúng cách khiến trẻ nuốt phải một lượng khí lớn vào bụng.

– Chế độ ăn của mẹ ảnh hưởng tới trẻ.

Nếu người mẹ ăn quá nhiều thức ăn dầu mỡ, khó tiêu hay thực phẩm cay nóng làm ảnh hưởng đến chât lượng sữa thì trẻ cũng dễ gặp phải hiện tượng sôi bụng.

4.8. Sôi bụng ban đêm kèm ợ hơi, nóng rát thực quản, đau thượng vị…

Do thói quen ăn uống, ăn tối muộn hoặc ăn xong đi nằm ngay cùng với việc dung nạp quá nhiều đồ ngọt, sữa, các chất kích thích rất dễ tới tình trạng sôi bụng về đêm.

Ngoài ra nếu đi kèm thêm các triệu chứng ợ hơi, nóng rát thực quản hoặc đau vùng thượng vị, viêm họng, bạn nên tới các cơ sở y tế thăm khám vì nhiều khả năng đang mắc phải một trong các bệnh như hội chứng ruột kích thích, viêm loét dạ dày tá tràng hay trào ngược dạ dày.

4.9. Sôi bụng sau khi ăn kèm tiếng kêu sùng sục

Hiện tượng sôi bụng thường xuyên sau khi ăn là do chứng tăng nhu động ruột gây ra. Khi nhu động ruột co bóp thức ăn sẽ tạo ra những âm thanh ùng ục.

Tuy nhiên nếu âm thanh phát ra lớn, có thể nghe thấy mà không dùng ống nghe, tạo nên những tiếng kêu sùng sục, khi đó nhu động ruột đang bị gia tăng quá mức.

Sôi bụng sùng sục sau khi ăn có thể là triệu chứng phổ biến của các bệnh liên quan tới đường tiêu hóa như mẫn cảm với thức ăn, viêm loét dạ dày, viêm đại tràng hoặc hội chứng ruột kích thích.

4.10. Sôi bụng kèm đi ngoài ra bọt

Triệu chứng này dễ gặp phải ở trẻ sơ sinh có kèm theo đi ngoài ‘xì xoẹt’, có bọt và nhầy do một số nguyên nhân:

– Trẻ bị sôi bụng đi ngoài do hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện, chức năng đường ruột và hệ bài tiết, tiết niệu chưa hoàn chỉnh.

Nếu phân của trẻ có dạng hơi lỏng, có bọt và chất nhầy, nhiều khả năng đường ruột đang bị kích thích, chưa tiêu hóa hết lượng đường trong sữa.

– Nhiễm khuẩn đường ruột: Các loại vi khuẩn như Staphylococcus, Campylobacter, Salmonella, Shigella hay E.coli cũng có thể gây ra hiện tượng trẻ bị đi ngoài có bọt. Nếu nặng hơn, bé có thể bị chuột rút và sốt.

– Dị ứng sữa: Đôi khi bé sôi bụng kèm đi ngoài ra bọt là nguyên nhân do dị ứng với lactose hoặc protein có trong sữa.

– Do hội chứng kém hấp thu vì các chất trong sữa không được tiêu hóa hết.

– Do chế độ ăn uống của mẹ. Nếu mẹ thường xuyên ăn các loại thức ăn có khả năng nhuận tràng trong thời gian cho con bú có thể khiến bé bị đi ngoài có bọt.

5. Sôi bụng phải làm sao?

Để hạn chế tối đa hiện tượng bụng bị sôi, bạn có thể tham khảo một số cách điều trị từ Tây y hoặc bài thuốc dân gian.

5.1. Thuốc tây chữa sôi bụng

Khi đã xác định chính xác nguyên nhân gây sôi bụng, bạn có thể sử dụng thuốc tây để loại bỏ triệu chứng này. Cụ thể:

• Hội chứng ruột kích thích: Dùng thuốc giảm đau, thuốc chống co thắt, chống đầy hơi, cầm tiêu chảy…
• Bệnh đau dạ dày: Bác sĩ thường chỉ định thuốc trung hòa dịch vị, thuốc kháng Histamin H2…
• Rối loạn tiêu hóa: Sử dụng một số kháng sinh như Metronidazol Ciprofloxacin, Tetracyclin.

Các loại thuốc tây có tác dụng nhanh chóng, tuy nhiên nếu lạm dụng có thể gây ra phản ứng phụ. Vì vậy, người bệnh tuyệt đối không nên tự ý sử dụng.

5.2. Mẹo chữa sôi bụng từ dân gian

Nếu chỉ bị hiện tượng sôi bụng thông thường, bạn có thể tham khảo bài thuốc dân gian. Đây là phương pháp đơn giản, tiết kiệm chi phí.

5.2.1. Củ riềng

Củ riềng có vị ấm, có tác dụng ôn trung tán hàn, tăng cường chức năng tỳ vị, hỗ trợ chữa các bệnh về tiêu hóa, đặc biệt viêm đại tràng.

Cách thực hiện:

• Chuẩn bị một củ riềng tươi, cạo vỏ, rửa sạch, sau đó xay thành bột.
• Trộn đều bột riềng với mật ong, ngày uống 3 lần sau bữa ăn để giảm hiện tượng bụng bị sôi.

5.2.2. Gừng tươi

Gừng tươi có tính ấm, vị cay, giúp chữa phong hàn, kích thích tiêu hóa, tăng cường tuần hoàn huyết dịch.

Cách 1: Cho vài lát gừng tươi với dầu bạc hà vào ly nước ấm, uống từng ngụm nhỏ mỗi sáng.

Cách 2: Cho 3 lát gừng tươi, 1 thìa mật ong, 2 thìa nước cốt chanh khuấy đều trong ly nước ấm. Uống mỗi sáng.

Gừng tươi và mật ong giảm viêm loét đường ruột, hỗ trợ hệ tiêu hóa, chống sôi bụng, khó tiêu.

5.2.3. Nước gạo rang

Rang vàng một nắm gạo sạch, sau đó đun sôi với 1 lít nước cho tới khi chỉ còn 500 ml thì tắt bếp. Chia lượng nước này thành 2 phần, uống sau bữa ăn.

Gạo rang có tác dụng cải thiện hệ tiêu hóa, hỗ trợ điều trị sôi bụng, đầy hơi, tiêu chảy.

5.2.4. Chữa sôi bụng bằng lá mơ

Lá mơ có tính mát, chứa nhiều vitamin C, carotene, protein giúp giảm triệu chứng co thắt dạ dày, tá tràng.

Cách thực hiện:

– Lấy 50g lá mơ thái nhỏ trộn với hai lòng trắng trứng gà

– Đổ hỗn hợp lên trên lá chuối chiên không dầu

– Nên sử dụng khi nóng để át đi vị đắng của lá mơ

5.3. Một số bài thuốc từ Đông y

– Đối với chứng bụng sôi liên tục do bệnh dạ dày, trào ngược nên dùng bài thuốc Đông y có tác dụng cầm máu, thanh nhiệt, giải độc, điều huyết, thông kinh, giảm đau, phục hồi các vết viêm loét tại niêm mạc dạ dày, tá tràng.

– Với tác động do bệnh đại tràng gây nên, nên sử dụng các bài thuốc giúp kiện tỳ hòa vị, lý khí chỉ thống tiêu viêm, tiêu thực, sáp trường chỉ tả để giảm các triệu chứng của chứng sôi bụng.

6. Các cách phòng chống sôi bụng cần biết

– Uống nhiều nước giúp dạ dày bớt hiện tượng kêu ùng ục, do nước hỗ trợ quá trình tiêu hóa đồng thời làm đầy dạ dày.

– Nên ăn nhẹ khi có dấu hiệu sôi bụng vì khi đó dạ dày báo hiệu cơ thể cần dung nạp thức ăn.

– Nhai chậm làm giảm lượng không khí bị nuốt vào, ngăn ngừa khí và rối loạn tiêu hóa.

– Hạn chế đồ có đường, rượu và thực phẩm có tính axit, các chất béo, đồ chiên, rán…

– Hạn chế đồ uống có gas làm gia tăng lượng khí trong đường tiêu hóa.

– Để ý tình trạng cơ địa: một số người thiếu enzyme lactase để hấp thụ đường sữa (có thể do bẩm sinh hoặc bệnh lý) dẫn đến rối loạn tiêu hóa, sau khi ăn sản phẩm từ sữa.

– Chia nhỏ bữa giúp kiểm soát các tiếng sôi bụng sau ăn.

– Vận động nhẹ sau ăn giúp hỗ trợ quá trình tiêu hóa.

Nghiên cứu chỉ ra nên đi bộ 15-20 phút sau ăn giúp giảm lượng đường trong máu ở những người mắc tiểu đường loại 2.

Qua bài viết trên, chắc hẳn bạn Hoàng Văn Long đã nắm cho mình đầy đủ thông tin về hiện tượng bụng bị sôi.Với các triệu chứng trên, bạn nên tới trung tâm y tế để được các bác sĩ chẩn đoán, có phương pháp điều trị kịp thời và tham khảo các sản phẩm thảo dược, không mang lại tác dụng phụ.

Chúc bạn sức khỏe.

XEM THÊM:

• Tiêu chảy (Ỉa chảy) là gì? Nguyên nhân – Triệu chứng – Điều trị
• Viêm đại tràng là gì? Nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị
• Đau bụng đi ngoài: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị