Người già biếng ăn nên ăn gì để đảm bảo sức khỏe? – Nutricare

Bài viết được viết bởi Dược sĩ Nguyễn Văn Mạnh: Chuyên gia tư vấn dinh dưỡng Nutricare và tham vấn chuyên môn bởi PGS.TS Phạm Văn Hoan.

Người già gặp phải tình trạng biếng ăn có thể do bệnh lý hay tâm lý. Để khắc phục tình trạng này, “Người già biếng ăn nên ăn gì?” là băn khoăn của không ít người. Bên cạnh động viên, trò chuyện cùng người già, chế độ dinh dưỡng phù hợp sẽ cải thiện tình trạng này. Hãy cùng tham khảo những loại thực phẩm bổ dưỡng giúp cải thiện tình trạng người già mệt mỏi chán ăn trong bài viết ngay sau đây của Nutricare.

1. Nguyên tắc dinh dưỡng cho người già biếng ăn

Nguyên tắc 1: Xác định nguyên nhân dẫn đến biếng ăn ở người già

Dựa vào nguyên tắc này để trả lời câu hỏi “người già biếng ăn nên ăn gì” thì người già biếng ăn có thể do các vấn đề về mặt tâm lý hoặc mắc phải các bệnh lý khác. Vì vậy, việc thăm khám giúp tìm ra nguyên nhân chính xác để xây dựng hướng khắc phục hợp lý, hiệu quả.

Hãy cùng tìm hiểu cách khắc phục cho một số nguyên nhân gây ra chứng biếng ăn của người già trong bảng sau:

Nguyên nhân Giải pháp Bệnh răng miệng Thực phẩm mềm như cháo, súp, canh,…

Chế biến món ăn theo các dạng hấp, luộc, hầm hoặc kho.

Suy giảm khứu giác và vị giác Bổ sung thêm gia vị, các thảo mộc, rau củ,… Cần tránh thêm nhiều đường, muối.

Các món ăn nên được bày biện riêng từng đĩa.

Suy giảm thị giác Sử dụng thực phẩm nhiều màu sắc trong bữa ăn. Mắc táo bón, khó tiêu Bổ sung các loại rau củ trong bữa ăn hàng ngày. Ít vận động, giảm cảm giác đói Giảm các loại thực phẩm chứa nhiều chất xơ không hòa tan.

Nguyên tắc 2: Xây dựng chế độ ăn khoa học

Một chế độ dinh dưỡng cân bằng và khoa học sẽ cung cấp đầy đủ dưỡng chất, nâng cao sức khỏe đồng thời kích thích khẩu vị giúp người già ăn ngon miệng hơn.

Một số điểm cần lưu ý trong xây dựng chế độ ăn khoa học:

Chế độ ăn Chi tiết Chế biến đồ ăn dễ tiêu Sinh tố làm từ trái cây tươi, sữa chua, bột đạm,… hoặc thịt mềm, cá, sữa, trứng,… được nấu thành súp. Chia nhỏ các bữa ăn trong ngày Chia đều thời gian ăn thành các bữa ăn nhỏ, khoảng 4 đến 6 bữa trong ngày. Xây dựng thực đơn phong phú Thường xuyên thay đổi, bổ sung những món ăn mà người già yêu thích và bày biện, trang trí các món ăn bắt mắt. Thêm các yếu tố khác vào thực phẩm Có thể thêm các loại nước sốt, nước dùng, gia vị,… vào các món ăn. Ăn đủ chất và lượng, ăn đúng giờ Xây dựng bữa ăn đầy đủ dưỡng chất gồm có chất đạm, chất xơ, Vitamin, khoáng chất,…

Động viên người già ăn đúng giờ, không bỏ bữa.

2. Người già biếng ăn nên ăn gì?

Dưới đây là một số thực phẩm nên bổ sung cho người già mệt mỏi, chán ăn.

2.1. Bổ sung thực phẩm giàu calo lành mạnh vào bữa ăn

Qua nguyên nhân thì để giải quyết vấn đề người già biếng ăn nên ăn gì thì Calo lành mạnh giúp tăng cường miễn dịch, kiểm soát cân nặng, cung cấp nhiều năng lượng và tốt cho sức khỏe, đề kháng người già biếng ăn. Việc bổ sung calo lành mạnh là một cách kích thích sự thèm ăn của người già biếng ăn và đồng thời cung cấp đủ lượng calo cho hoạt động hàng ngày.

Thực phẩm chưa qua chế biến chứa calo lành mạnh bao gồm: trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt,… Cụ thể:

Thực phẩm Lượng calo Liều lượng Chuối 105 calo/quả 1 – 2 quả mỗi ngày Bơ 160 calo/quả 3 – 4 lần/tuần, mỗi lần nửa quả Bông cải xanh 31 calo/91g khoảng 300g/ngày Ngũ cốc 380 calo/100g ăn cùng sữa tươi, 1 – 2 ly mỗi ngày

2.2. Bơ, dầu oliu

Bơ và dầu oliu chứa chất béo không bão hòa lần lượt là 7.19g/100g và 11.5g/15ml. 15ml dầu oliu còn chứa Vitamin E (12,9% DV) và Oleocanthal giúp chống oxy hóa, chống viêm. Các chất trong dầu oliu có khả năng ngăn ngừa đột quỵ, chống lại các bệnh tim mạch, bệnh Alzheimer ở người già.

Đồng thời bơ và dầu oliu còn được sử dụng trong chế biến nhiều món ăn khác nhau giúp người già dễ ăn và không bị ngán.

• Bơ: Người già nên ăn khoảng 3 – 4 lần mỗi tuần, mỗi lần ăn nửa quả. Thời gian thích hợp là nên ăn trước bữa ăn 1 – 2 tiếng và nên ăn vào buổi sáng để hấp thu dưỡng chất tối đa.
• Salad trái cây, rau mầm: Thái dưa hấu, bơ thành miếng nhỏ vừa ăn. Phần nước sốt salad gồm có nước chanh, muối, tỏi, ớt cùng với dầu oliu. Trộn đều rau mầm, trái cây với nước sốt vừa pha, sau đó trình bày ra đĩa.
• Sinh tố bơ: Cắt đôi quả bơ, bỏ vỏ và hạt, sau đó xay nhuyễn phần thịt bơ rồi cho ra cốc, có thể trộn thêm cùng sữa chua hoặc sữa đặc để tăng thêm vị béo ngậy của sinh tố bơ.

2.3. Thực phẩm ít chất xơ

Chất xơ không được tiêu hóa hoàn toàn trong ruột, phần còn lại không được tiêu hóa sẽ gây kích ứng đường tiêu hóa, tăng cảm giác đầy bụng, chóng no. Ăn ít chất xơ có thể làm giảm cảm giác no, giúp người già thèm ăn hơn và ăn được nhiều hơn. Đây là những thực phẩm giúp người già biếng ăn có một sức khỏe tốt.

Lượng chất xơ phù hợp với người già trên 50 tuổi nữ và nam lần lượt là 21g và 30g. Một số thực phẩm ít chất xơ có thể bổ sung cho người già chán ăn: một số loại rau, trái cây, sữa, thịt, cá,…

Thực phẩm Hàm lượng chất xơ Liều lượng Cà rốt 1.5g/61g 100 gram mỗi ngày, 3 – 4 lần/tuần. Chuối 2.6g/100g 1 – 2 quả mỗi ngày. Sữa, phô mai Không đáng kể một lượng nhỏ khoảng 1 ly sữa hay 1,5 phần phô mai mỗi ngày. Thịt, cá,… Không đáng kể khoảng 60 – 70g

Tuy nhiên, người già biếng ăn do thường xuyên bị táo bón có thể bổ sung nhiều chất xơ hơn hàm lượng trên.

2.4. Trái cây

Trái cây cung cấp nhiều Vitamin, khoáng chất và chất xơ tăng cường sức đề kháng giúp cho cơ thể khỏe mạnh. Đồng thời trái cây còn kích thích làm tăng cảm giác thèm ăn ở người già.

Các loại quả cung cấp nhiều dinh dưỡng có thể kể đến như bưởi, cam, quýt, táo chuối, đu đủ, kiwi, dưa hấu, dừa,…

• Bưởi đáp ứng 64% RDI Vitamin C, nên ăn sau bữa sáng khoảng 30 phút đến 1 giờ.
• Táo chứa 13,8g Carb/100g cung cấp năng lượng cho cơ thể, nên ăn trước bữa sáng 1 – 2 tiếng.
• Chuối giàu calo lành mạnh, ít chất xơ, chỉ nên ăn 1 – 2 quả mỗi ngày và sau bữa ăn 1 – 2 tiếng.
• Bơ chứa nhiều chất béo tốt, chia 1 quả làm 2 lần ăn trong ngày và ăn trước bữa ăn 1 – 2 tiếng.

Chi tiết hơn, bạn đọc có thể tìm hiểu người già nên ăn quả gì tốt cho sức khỏe để có thể đa dạng hơn loại thực phẩm này trong chế độ ăn của người già.

2.5. Rau xanh

Rau xanh chứa nhiều Vitamin, chất xơ, chất chống oxy hóa giúp phòng chống ung thư, bệnh tim mạch, bệnh tiểu đường ở người già. Chất xơ có trong rau xanh giúp kích thích tiêu hóa, làm giảm tình trạng táo bón – một trong những nguyên nhân gây nên chứng chán ăn ở người già.

Thông thường trong khẩu phần ăn của người già nên bổ sung khoảng 300g rau xanh mỗi ngày. Một số loại rau xanh tốt cho sức khỏe người cao tuổi như:

• Bông cải xanh: 91g rau rất giàu Vitamin K (116% RDI), Vitamin C (135% RDI). Không nên ăn quá 90g bông cải xanh mỗi ngày bởi cơ thể khó tiêu hóa lượng Vitamin K và C. Người già có thể ăn bông cải xanh luộc, nấu canh, súp, xào với thịt,…
• Rau xà lách: 100g rau xà lách chứa lượng Vitamin A gấp 2 lần nhu cầu Vitamin cơ thể cần mỗi ngày, 1.7g chất xơ cùng Vitamin C, K, Protein,… Vì vậy, người già biếng ăn chỉ nên ăn khoảng 50g/ngày. Người già nên ăn rau xà lách đã được nấu chín để tránh vi khuẩn trong rau sống làm ảnh hưởng đến đường ruột.

2.6. Uống đủ nước

Cung cấp lượng nước đầy đủ giúp làm giảm tình trạng táo bón, nhiễm trùng đường tiểu. Lượng nước được khuyến cáo nên bổ sung đủ cho người già là 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày bao gồm cả lượng nước trong canh, súp, nước hoa quả bổ sung hàng ngày. Nước là một đáp án tốt cho việc người già biếng ăn nên ăn gì.

Người già nên chia vào bình nước có chia vạch để kiểm soát lượng nước nạp vào. Do trung tâm khát của người cao tuổi không còn nhạy, người thân nên nhắc họ uống ngay cả khi không cảm thấy khát. Cùng với đó, nên chia nhỏ lượng uống mỗi lần, không nên uống quá nhiều trong một lúc, uống nhiều hơn vào buổi sáng và ít hơn vào buổi tối để giảm tình trạng đi tiểu đêm ở người già.

2.7. Sử dụng các loại thảo mộc và gia vị

Một số loại gia vị, thảo mộc có thể giúp làm giảm cảm giác đầy hơi, chướng bụng. Từ đó, người già có cảm giác thèm ăn và ăn ngon miệng hơn.

• Thì là: là loại rau thơm được thêm vào trong nhiều món ăn như chả cá thì là, chả trứng thì là, các món canh cá,…
• Hạt tiêu: được thêm vào để làm tăng hương vị cay nồng, kích thích vị giác trong các món như thịt kho, bò hầm,…
• Rau mùi là loại rau sống ăn kèm trong các món như nem cuốn, phở cuốn,…

2.8. Bổ sung sữa dinh dưỡng chuyên biệt cho người già

Sữa rất tốt để giải quyết vấn đề người già chán ăn nên ăn gì, người già biếng ăn thường dễ bị thiếu các vi chất quan trọng để đảm bảo cho mọi hoạt động của cơ thể. Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe, nhu cầu, khẩu vị, người già để có thể lựa chọn loại sữa dinh dưỡng phù hợp nhất.

Cách lựa chọn sữa căn cứ vào tình trạng bệnh của người già. Chẳng hạn:

• Người già mắc các bệnh về xương khớp nên chọn sữa bổ sung Canxi, Vitamin D, Collagen,… để sụn khớp dẻo dai, linh hoạt, xương chắc khỏe.
• Người già mắc bệnh tiểu đường nên chọn loại sữa có lượng đường thấp để đảm bảo mức đường huyết trong cơ thể ổn định.

Đặc biệt, người già kém ăn, thiếu dưỡng chất có thể bổ sung sữa dinh dưỡng Nutricare Gold. Sản phẩm cung cấp nguồn năng lượng dồi dào từ đạm quý Lactium, Vitamin A, C, E, D3, đường Lactose và khoáng chất giúp bồi bổ sức khỏe, tăng sức đề kháng, tinh thần sảng khoái và kích thích ăn ngon ở người cao tuổi.

Tìm hiểu thêm:

NGƯỜI GIÀ ĂN NHIỀU TRỨNG CÓ TỐT KHÔNG

3. Thực phẩm nên hạn chế sử dụng cho người già biếng ăn

Ngoài việc “Người già biếng ăn nên ăn gì?” thì bạn đọc cần lưu ý thêm các loại thực phẩm nên hạn chế cho người già chán ăn như:

• Chất béo bão hòa chứa nhiều calo và có nguy cơ làm tăng lượng Cholesterol trong máu, làm tăng mắc các bệnh về tim mạch, huyết áp ở người già. Bên cạnh đó, tiêu thụ nhiều chất béo bão hòa dễ làm rối loạn tiêu hóa, trào ngược Axit dạ dày khiến người già chán ăn, bỏ bữa.
• Thực phẩm chứa nhiều muối khiến cho cơ thể dễ bị tích nước, làm tăng áp lực lên hệ tuần hoàn của cơ thể. Người già ăn chế độ nhiều muối sẽ dễ mắc các bệnh về tim mạch, huyết áp, thận,… từ đó làm nặng thêm tình trạng mệt mỏi chán ăn ở người già.
• Thực phẩm nhiều đường làm tăng nguy cơ mắc các bệnh béo phì, tiểu đường, tim mạch và các bệnh răng miệng ở người già – đây là một trong những nguyên nhân gây biếng ăn ở người già.

Xem thêm: Người già không nên ăn mỡ? Nguyên nhân và chất béo tốt thay thế

4. Thực đơn cho người già biếng ăn

Dưới đây là thực đơn dinh dưỡng gợi ý dành cho người già biếng ăn:

Thứ Bữa sáng Bữa phụ 1 Bữa trưa Bữa phụ 2 Bữa tối 2 Cháo gà bí đỏ

Chuối

Sữa chua Cơm

Tôm hấp

Canh su su

Bưởi

Cháo hạt sen Cơm gạo lứt

Cánh gà

Bí luộc sườn non

Xoài

3 Xôi ngô

Sữa đậu

Sữa tươi Cơm trộn rong biển

Rau muống luộc

Thịt rang

Dưa hấu

Bánh su kem Cơm gạo lứt

Canh cải bẹ xanh thịt băm

Chả cá thu

Quýt

4 Cháo sườn

Sữa ngô

Nho Cơm cá basa sốt cà

Canh bí xanh nấu tôm

Thanh long

Ngô luộc Cơm gạo lứt

Sườn xào chua ngọt

Đậu que xào

Bí luộc

5 Bánh bao

Sữa đậu

Sinh tố đu đủ Cơm

Mực trứng hấp

Rau muống xào tỏi

Canh cua mồng tơi

Sữa bí đỏ Cơm gạo lứt

Salad cá ngừ

Súp gà nấm

Dưa hấu

6 Bún mọc

Dứa

Phô mai Cơm

Cá ngừ sốt

Canh nghêu thì là cà chua

Chuối

Sữa ngô Cơm gạo lứt

Canh khoai sọ sườn non

Bí xanh xào

Bưởi

7 Cháo lươn

Sữa

Cam, quýt Cơm

Canh cua mồng tơi

Bí đỏ xào

Tôm rang

Táo

Hoa quả dầm Cơm gạo lứt

Canh rau củ

Đậu nhồi thịt

Mãng cầu

CN Bánh canh, sữa đậu Sữa chua nếp cẩm Cơm

Nem

Salad hoa quả

Thạch

Sữa óc chó Cơm gạo lứt

Trứng chưng thịt

Giá đỗ xào gà

Canh nấm

Hy vọng rằng những thông tin trong bài viết đã giải đáp được cho câu hỏi “Người già biếng ăn nên ăn gì?”. Hãy tham khảo, lựa chọn xây dựng chế độ ăn phù hợp với nhu cầu của người thân trong gia đình của bạn nhé!

Nếu bạn quan tâm hoặc có bất kỳ thắc mắc nào về vấn đề dinh dưỡng dành cho người già, hãy liên hệ tới hotline 18006011 và truy cập vào fanpage Nutricare – Bí quyết sống khỏe để được tư vấn và hỗ trợ nhanh nhất.

**Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán và điều trị y khoa.