Phục hồi chức năng não sớm, tránh di chứng lâu dài | Vinmec

• Phương pháp điều trị bằng thuốc

Điều này rất quan trọng để giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục sức khỏe và phòng tránh tái phát bệnh đối với tai biến mạch máu não hay đột quỵ. Kiểm soát huyết áp, tiểu đường và các bệnh lý liên quan tốt là một yếu tố rất quan trọng để chống các cơn đột quỵ tái diễn. Với các tổn thương não do các nguyên nhân khác, người bệnh phải uống thuốc theo toa được kê, tái khám đúng lịch hẹn để được kiểm tra sức khỏe cũng như để bác sĩ có hướng điều chỉnh thuốc đúng với tình trạng bệnh.

• Tập phục hồi chức năng

Phục hồi chức năng cho bệnh nhân sau các tổn thương não cần sớm được thực hiện và nên thực hiện trong môi trường phong phú để giúp bệnh nhân cải thiện được tối đa chức năng cơ thể sau tổn thương não và có thể độc lập nhất trong sinh hoạt hàng ngày.

Hiện nay, các mô hình điều trị trên thế giới đã bắt đầu tập phục hồi chức năng cho bệnh nhân ngay trong giai đoạn điều trị ở các đơn vị hồi sức – cấp cứu để hạn chế tối đa nhất các di chứng có thể gặp sau tổn thương não. Trong phục hồi chức năng, người bệnh có cơ hội phục hồi toàn diện chức năng cơ thể thông qua các phương pháp sau:

• Vận động trị liệu

Tập vận động trị liệu sẽ giúp bệnh nhân kiểm soát co cứng tứ chi, cải thiện tầm vận động khớp, tăng cường khả năng vận động tay chân, cải thiện khả năng di chuyển, đi lại, chống teo cơ, cứng khớp, giảm đau vai, chống loãng xương, chống loét và viêm phổi do nằm lâu

Tùy thuộc vào mức độ tổn thương, chức năng vận động và sức khỏe của người bệnh, các bác sỹ và kỹ thuật viên sẽ đưa ra chương trình tập khác nhau. Các bài tập sẽ được tăng dần độ khó và phức tạp như các bài tập vận động theo tầm vận động khớp, ức chế mẫu co cứng để tránh cứng khớp, dính khớp, và giảm co cứng cơ, các bài tập mạnh cơ để giảm tình trạng yếu liệt, các bài tập dịch chuyển để bệnh nhân có thể tự lăn trở người, tự ngồi dậy.., các bài tập thăng bằng, tập đứng, tập đi lại.

Ở đơn vị vận động trị liệu, các bác sỹ và KTV có thể phát hiện ra các vấn đề vận động chi và chỉ định nẹp chân giúp người bệnh đi lại được tốt hơn

Bên cạnh đó, trong vận động trị liệu còn có các bài tập chức năng hô hấp và phục hồi chức năng tim mạch để cải thiện chức năng tim, phổi của bạn, đặc biệt ở các bệnh nhân viêm phổi và có bệnh lý tim mạch

• Ngôn ngữ trị liệu

Ở đơn vị này, người bệnh sẽ được hồi phục chức năng ngôn ngữ và chức năng nuốt

Người bệnh sẽ được tập các bài tập vận động miệng, lưỡi, các bài tập nhận thức ngôn ngữ, tập phát âm, và tập sử dụng lại ngôn ngữ như: gọi tên các đồ vật, tập đếm, xem ngày tháng năm, miêu tả tranh ảnh, nghe nhạc, nghe hoặc đọc các thông tin ngắn qua báo đài, tập nói từ câu ngắn cho đến câu dài,…

Với các người bệnh rối loạn nuốt: Các bài tập vận động miệng, lưỡi tiếp tục được duy trì, bài tập kích thích cảm giác hầu họng. Tập nuốt các loại thực phẩm có độ đặc – lỏng khác nhau. Bác sỹ và KTV ngôn ngữ có thể chỉ định sử dụng các chất làm đặc nước để hạn chế uống sặc ở các bệnh nhân có rối loạn nuốt

• Hoạt động trị liệu

Tại đơn vị hoạt động trị liệu, người bệnh sẽ được tập chức năng bàn tay (như tập cầm, nắm các đồ vật có kích thước khác nhau, từ to đến nhỏ, từ nhẹ đến nặng, tập cầm thìa, đũa), các phương thức độc lập hóa trong các vấn đề sinh hoạt hằng ngày như ăn uống, chải răng, rửa mặt, thay quần áo và tập nhận thức để tăng cường trí nhớ, cải thiện khả năng tư duy, đã bị ảnh hưởng sau tổn thương não

Người bệnh có thể sẽ được làm các nẹp và các dụng cụ trợ giúp thông minh để dễ dàng thực hiện các chức năng bàn tay trong sinh hoạt hàng ngày hoặc trong công việc, ví dụ như nẹp trợ giúp cầm bút thông minh, nẹp hỗ trợ cầm chuột máy tính,…

• Phục hồi chức năng đại tiểu tiện

Người bệnh sau tổn thương não có thể bị đại tiểu tiện không tự chủ, một phần do rối loạn nhận thức, một phần do vùng não bị tổn thương là vùng kiểm soát đại tiểu tiện. Các rối loạn này có khả năng tự hồi phục nhưng cần thời gian. Các bài tập chức năng đại tiểu tiện, kích thích điện hậu môn và thần kinh vùng thắt lưng cùng sẽ hỗ trợ phục hồi chức năng đại tiểu tiện của người bệnh

• Chế độ sinh hoạt

Bệnh nhân mắc di chứng sau các tổn thương não cần duy trì một chế độ sinh hoạt lành mạnh: ăn, ngủ, nghỉ, tập luyện đúng giờ và khoa học, tránh xa các chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá,… Gia đình nên để người bệnh chủ động trong mọi việc nhiều nhất có thể dù những thao tác của họ còn vụng về.

• Dinh dưỡng đủ chất và sử dụng các chất bổ não đúng cách

Việc duy trì một chế độ ăn phù hợp, cung cấp đủ dưỡng chất cho cơ thể đặc biệt là bổ sung các chất có ích cho não bộ đóng một vai trò quan trọng trong việc phục hồi sau tổn thương não

Lưu ý những món ăn cho người bệnh cần có đủ các nhóm chất như đạm, tinh bột, chất xơ và các vitamin. Uống đủ nước, hạn chế muối và cholesterol.

Đơn nguyên Phòng khám Y học tái tạo và tâm lý giáo dục thuộc Trung tâm Y học tái tạo, Bệnh Đa khoa Quốc Tế Vinmec Times City hiện áp dụng các phương pháp phục hồi chức năng não sớm, tránh di chứng lâu dài cho người bệnh.

Bên cạnh việc sử dụng các loại máy phục hồi hiện đại, Đơn nguyên Phòng khám Y học tái tạo và tâm lý giáo dục còn có đội ngũ các chuyên gia phục hồi chức năng để giúp bệnh nhân tận dụng tối đa khả năng hoạt động của mình, kết hợp với các biện pháp chăm sóc chống loét, sử dụng các dụng cụ hỗ trợ vận động (xe lăn), cách thay đổi tư thế…

Đội ngũ bác sĩ, chuyên gia phục hồi chức năng giàu kinh nghiệm tại Đơn nguyên bao gồm:

• Thạc sĩ, Bác sĩ Vũ Duy Chinh: Trên 17 năm kinh nghiệm khám và điều trị các bệnh lý thuộc chuyên ngành Vật lý trị liệu/ Phục hồi chức năng, đặc biệt là bệnh lý thuộc các lĩnh vực: thần kinh, chấn thương và Nhi khoa…
• Bác sĩ Lê Thu Hương: Gần 5 năm kinh nghiệm về Chuyên ngành Phục hồi chức năng. Năm 2017, Bác sĩ Hương đạt được bằng Bác sĩ nội trú chuyên ngành Phục hồi chức năng.
• Bác sĩ Bùi Thị Hằng: 8 năm kinh nghiệm về Chuyên ngành Nhi. Năm 2013, Bác sĩ Hằng đạt được bằng Bác sĩ nội trú và Bằng Thạc sĩ chuyên ngành Nhi.