Cây trà dr thanh được sử dụng như một loại trà tốt cho sức khỏe vì có nhiều vitamin. Ngoài ra, chúng còn là một loại thảo dược với một số công dụng hiệu quả. Cây thân bụi thấp, có lá màu xanh đậm và nâu tím, rất dễ trồng và thu hoạch quanh năm. Vì màu sắc độc đáo của lá mà cây còn được chuộng dùng để trang trí. Làm thế nào để cây phát triển tốt nhất? – bài viết này sẽ đem đến một câu trả lời đầy đủ về chúng.
- Tên khoa học: Hemigraphis Alternata, Strobilanthes Alternata
- Tên tiếng Anh: Red ivy, Red-flame ivy, Purple waffle plant
- Tên gọi khác: bán tự cảnh
Cây trà dr thanh có đặc điểm như thế nào?
Là cây thảo mộc bụi thấp, chỉ cao khoảng 30cm, mọc thẳng đứng. Thân cây có màu tía lạ mắt. Lá có lông, màu xanh rất đậm. Mép lá viền răng cưa nhỏ, dài khoảng 4 – 8cm, nổi gân rất rõ.
Phần mặt trên của lá có màu xanh đậm và loang màu nâu tím xuống phía mặt dưới, đôi khi trông chúng ánh lên như kim loại. Có người gọi màu sắc là xanh bạc vì sự lấp lánh khi có nắng rọi vào. Vì màu sắc đặc biệt này mà cây trà dr thanh được trồng làm cây trang trí, mang lại không gian ấn tượng. Màu sắc của lá phụ thuộc vào ánh nắng. Càng nhiều nắng thì phần màu tím càng nổi trội.
Cây có hoa màu trắng, nhỏ, hình dáng mỗi hoa giống như chiếc kèn, bên trong họng hoa có màu tím. Hoa rất nhanh tàn nhưng vì màu hoa trắng nên mỗi khi nở trông chúng nổi bật hẳn trên nền lá tím. Cây có quả và bên trong có hạt.
Ban đầu, chúng được tìm thấy ở Đông Nam Á và Malaysia. Về sau, chúng lan dần ra các nước nhiệt đới cùng khu vực như Ấn Độ, Nhật, Indonesia, Trung Quốc. Tại Việt Nam, chúng càng ngày càng rất phổ biến và được nhiều người trồng để nấu nước trà.
Trước đây, loài thực vật này có tên gọi là bán tự cảnh. Vì lá khi nấu lên có mùi vị gần giống như trà dr Thanh, nên chúng hay được phổ biến với cái tên này.
Công dụng chung của cây trà dr thanh (bán tự cảnh)
- Bộ phận dùng: lá, cành và thân. Trong đó, chiết xuất từ lá có tác dụng đối với các bệnh trong và cả ngoài da. Vì thế lá được dùng để sắc thuốc hoặc bôi ngoài vết thương. Còn cành và thân chỉ dùng để sắc thuốc.
- Cây trà dr thanh có tính mát, giúp thanh nhiệt, giải độc và lợi tiểu. Nhờ những tính chất này chúng cũng làm cho cơ thể dễ chịu, giúp giảm các cơn đau do cảm cúm, viêm họng. Việc uống loại lá này thường xuyên còn giúp ngủ ngon. Để uống thường xuyên, cách đơn giản nhất là nấu lá tươi hoặc lá khô . Tương tự như cỏ ngọt, chúng có thể được nấu cùng với lá dứa và đường phèn rồi để lạnh uống dần.
- Theo truyền thống, cây bán tự cảnh được sử dụng như thuốc, thuốc nhuộm và thực phẩm bổ sung. Theo Tạp chí Quốc tế về Thuốc thảo dược, lá chứa các chất như flavonoid, polyphenol, tannin cùng với lượng kali cao và natri thấp, cung cấp các đặc tính chữa bệnh.
Cây trà dr thanh được dùng như thế nào ở các nước khác?
Người Ấn Độ thường sử dụng loại lá này để làm thuốc ngoài da. Họ lấy lá chà nát rồi đắp vào những vết thương bên ngoài, các vết bầm sẽ tan rất nhanh. Có nơi sử dụng một loại bột nhão làm từ lá để điều trị các vết cắt và vết thương.
Người dân ở Java thì dùng loại lá này như một loại thảo dược có hiệu quả với các bệnh như: tiêu chảy ra máu, bệnh trĩ. Các bệnh ngoài da thì được chữa theo cách giống như ở Ấn Độ.
Một cách phổ biến hơn để sử dụng ở nhiều nước là sắc các bộ phận để uống. Người ta tin là uống nước sắc này có thể hỗ trợ điều trị bệnh sỏi mật, tiểu đường. Uống lá trà dr thanh có thể giúp kiểm soát lượng đường trong máu. Ngoài ra, vì chứa nhiều kali nên chúng lợi tiểu. Vì thế, chúng được coi là một loại thảo dược hữu ích và dễ sử dụng.
Trà dr thanh – cây trang trí ấn tượng
Màu sắc đặc biệt của lá trà dr thanh chính là lý do để chúng trở thành một loài cây trang trí đẹp mắt. Tuy là thảo dược, nhưng chúng còn được biết đến dưới loại cây cảnh vì tán lá nổi bật. Nếu kết hợp trồng xen kẽ với các màu lá khác, hoặc xen kẽ các loại hoa thì không gian càng thêm sinh động. Nhiều người còn trồng chậu treo để làm điểm nhấn cho ban công, các bức tường trắng hoặc trồng đường viền, bồn hoa.
Cách chăm sóc cây trà dr thanh
Ánh sáng
Cây trà dr thanh phù hợp với khu vực có ánh sáng nhẹ hoặc nhiều ánh nắng không gay gắt. Sẽ tốt hơn cho cây phát triển nếu không gian thoáng mát.
Nước tưới
Cây không chịu được hạn. Cần chú ý tưới đủ nước khi vào mùa nắng gắt. Vào mùa mưa, có thể ngưng tưới nếu giá thể không bị khô.
Các thành phần giá thể tối ưu
Cũng như nhiều loại thảo dược khác, chúng ưa đất tơi xốp và thoát nước tốt. Tỉ lệ tối ưu mà Mộc Nhiên sử dụng như sau:
10 Đất trộn = 2 Phân bò + 4.5 Trấu hun + 1.5 Cát + 2 Đất thịt
Một số lưu ý về các thành phần giá thể
Phân bò
Phân bò nên được ủ hoai trước khi sử dụng. Nếu chưa ủ hoai, cần tưới đẫm trichoderma để chúng nhanh mục. Phân bò chưa ủ sẽ có nhiều sùng đất ăn rễ và làm cây kém phát triển. Có thể thay thế bằng phân trùn quế hoặc bã thực vật đã ủ hoai mục.
Theo công thức ở trên, nếu không có phân bò thì chỉ cần các thành phần còn lại là đủ. Nếu muốn thay thế đất thịt bằng phân bò thì thay theo tỉ lệ tương đương 2 đất = 2 phân.
Phân bò rất lành, sẽ không làm cho giá thể bị vượt mức dinh dưỡng cần thiết. Nếu đã được ủ hoai, chúng không làm nóng rễ. Vì vậy, đây là loại phân cần có khi trộn giá thể và không nên thay thế bằng các loại khác. Nếu thay thế các loại khác thì chỉ nên sử dụng dưới 3%. Các loại phân khác phù hợp để bón thúc định kỳ hơn.
Trấu hun
Có thể thay thế bằng tro đen và vỏ trấu tươi dù xét về chất lượng thì trấu hun vẫn tốt hơn. Lưu ý không nên dùng tro xám (là loại tro còn lại sau khi chất đốt đã cháy hết hoàn toàn).
Cát
Nên sử dụng cát xây nhà hoặc cát biển. Đối với cát biển, cần rửa để giảm mặn trước khi trộn. Cát xây nhà nên chọn loại hạt to vì sẽ tạo độ thông thoáng cho giá thể hơn so với loại cát biển hoặc cát nhỏ để tô tường.
Những thành phần có thể thay thế cát: trấu hun, đá perlite, than tổ ong đập nhỏ.
Bón phân và cắt tỉa cho cây bán tự cảnh
Đây là loại cây rất dễ trồng và không tốn nhiều công chăm sóc. Có thể cung cấp dinh dưỡng cho cây mỗi tháng 1 lần hoặc trước khi cắt tỉa. Trên thực tế, lá cây bán tự cảnh rất ít khi cần phải cắt trừ khi người trồng muốn sử dụng hoặc thu hoạch để bảo quản.
Một trong những cách để cây bán tự cảnh trông xum xuê lá là ngăn sự phát triển ở đầu cành. Để thực hiện, cần dùng kẹp và kẹp các đầu cành lại để chúng không nảy chồi lá ở đầu cành, mà sẽ dồn xuống phần giữa cành để phát triển tán lá mới. Điều này cũng có thể làm cây chậm phát triển hơn nhưng sẽ cho thành quả là những bụi cây trà rất rậm rạp.
Tổng kết
Để tạo điểm nhấn cho khu vườn, đây là một loài cây vô cùng thích hợp với sắc lá đặc biệt. Không chỉ làm đẹp khu vực trồng, chúng ta còn có thể tận dụng để có những ly nước mát trong trưa hè oi ả. Với nhiều công dụng hữu ích như thế, cây trà dr thanh rất xứng đáng được là một lựa chọn của bạn phải không nào?
©Copyright by Moc Nhien Farm
Tôi là Nguyễn Văn Sỹ có 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công đồ nội thất; với niềm đam mê và yêu nghề tôi đã tạo ra những thiết kếtuyệt vời trong phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, sân vườn… Ngoài ra với khả năng nghiên cứu, tìm tòi học hỏi các kiến thức đời sống xã hội và sự kiện, tôi đã đưa ra những kiến thức bổ ích tại website nhaxinhplaza.vn. Hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ này sẽ giúp ích cho bạn!