Chiết áp là gì? sơ đồ, cách đo chiết áp volume, dòng 3 chân, 6 chân

Chiết áp hiện đang được sử dụng rất nhiều trong các thiết bị điện tử, từ âm thanh cho đến dân dụng như ở quạt, bóng đèn hay các thiết bị mang tính kỹ thuật số cao cấp. Nhưng chiết áp là gì? linh kiện này có đặc điểm gì? là câu hỏi mà nhiều người đang thắc mắc mà chưa có câu trả lời. Vậy hãy để Lạc Việt Audio giúp bạn tìm hiểu những thông tin cô đọng và cần thiết nhất về chiết áp bạn nhé.

Chiết áp là gì ? Linh kiện này có đặc điểm gì?

Chiết áp là một dạng link kiện điện tử dùng để thay đổi cường độ tín hiệu hoặc cường độ điện cho một hệ thống điện, âm thanh hay một số thiết bị điện. Bản thân của chiết áp là một điện trở nhưng đặc biệt hơn ở chỗ nó có thể điều chỉnh giá trị để thay đổi độ lớn nguồn tín hiệu vào cho các thiết bị giống như biến trở, chiết áp là một dạng biến trở.

Đó là lý do người ta còn gọi nó là là biến trở chiết áp (một số nhầm lẫn về chính tả thì viết thành triết áp). Nó có khối lượng và kích thước khá nhỏ bé.

Mô tả một cách dễ hiểu, chiết áp giống như chiếc vòi nước có tay vặn. Nếu bạn muốn nó xả nước nhanh thì vặn hết cỡ, còn muốn xả ít thì vặn vừa phải, có thể tùy chỉnh theo ý muốn của mình. Triết áp cũng như vậy, đường dây tải tín hiệu có thể là 10A nhưng người ta có thể hạ xuống 5A, 2A dựa theo mong muốn sử dụng.

Sau khi đã hiểu chiết áp là gì thì chúng ta sẽ cùng tìm hiểu sâu hơn. Qua quá trình phân tích và nhận thấy rằng có một số chủ đề nhiều người đang quan tâm mà chưa được giải đáp nên chúng tôi sẽ đi sâu hơn để phân tích, Ví dụ như chiết áp 3 chân và chiết áp 6 chân.

Bên cạnh đó, vì có chuyên môn sâu về âm thanh nên chúng tôi cũng sẽ giải thích kỹ cho bạn về chiết áp volume để chỉnh âm lượng trong amply và những thiết bị âm thanh khác bạn nhé.

Chiết áp 3 chân

Đây là dòng chiết áp thông dụng và đơn giản nhất hiện nay đang được sử dụng để điều chỉnh tín hiệu âm thanh trên các amply, cường độ của cục đẩy công suất hay làm chiết áp âm lượng cho các loa vi tính, loa liền công suất. Chiết áp 3 chân thông thường có thể dùng trên mạch để nối với 2 loại thiết bị khác nhau nhưng chỉ có thể điều chỉnh cường độ cho 1 thiết bị mà thôi. Còn khi sử dụng trong các thiết bị âm thanh, nó chỉ dùng để hỗ trợ và điều chỉnh duy nhất 1 đường tín hiệu cho micro, cho tiếng chống, tiếng piano,…

Cách đo chiết áp 3 chân

Thông thường giá trị do nhà sản xuất đưa ra của các triết áp sẽ được ghi phía trên mặt của nó. Với một số dòng có thể không đúng 100% hoặc tương đối chuẩn, chỉ chênh lệch đôi chút. Cách đo chiết áp đơn giản nhất hiện nay xem nó có chuẩn không và còn dùng tốt hay không là bạn dùng đồng hồ vạn năng.

Dụng cụ cần chuẩn bị: chiết áp cần đo, đồng hồ vạn năng (loại điện tử có hiện số đo cụ thể sẽ dễ làm hơn các loại đồng hồ cũ – cần tính toán, hơi tốn thời gian và đôi khi không chuẩn bằng). Ở đây chúng ta quy ước 3 chân của chiết áp sẽ được đặt tên là A, B, C theo thứ từ trừ trái sang phải.

Cách đo:

• Bước 1: Để đồng hồ vạn năng ở thang đo điện trở Ω, và vặn về vị trí có giá trị cao hơn tổng trở của biến trở hoặc chọn chế độ điện trở trong (một số đồng hồ có tính năng hơi khác nhau, tùy loại để bạn điều chỉnh). Ví dụ: nếu biến trở có định mức là 1.000 ohm, hãy chọn đồng hồ ở mức 10.000 ohm.
• Bước 2: Jack đen cắm vào cổng COM chính là cực âm, jack đỏ cắm vào cổng V/Ω tương ứng với cực dương.
• Bước 3: Vặn núm của chiết áp 3 chân kịch về phía bên trái (vặn ngược chiều kim đồng hồ). Đặt 2 que đo vào 2 đầu A và B của triết áp, sau đó từ từ vặn núm điều chỉnh về phía bên phải (theo chiều kim đồng hỗ) đến hết mức. Ngược lại bạn cũng có thể vặn sang bên phải hết mức, sau đó đặt 2 que đo vào đầu B và C, vặn từ từ núm triết áp sang bên trái. (Có thể làm cách nào cũng được, hoặc muốn chính xác nhất có thể làm cả 2 cách và so sánh với nhau).
• Bước 4: Ghi số liệu hiển thị trên màn hình ra giấy. Tiến hành thêm 2 lần nữa, ghi tất cả kết quả lại.
• Bước 5: Cộng để lấy tổng biến trở của 3 lần lại, sau đó chia 3 để lấy giá trị trung bình. Nếu giá trị bằng với số liệu ghi trên biến trở thì chứng tỏ đây là dòng biến trở chuẩn và đang dùng tốt.

Lưu ý trong quá trình đo chiết áp 3 chân:

• Không được đo đo chiết áp 3 chân khi trong mạch đang được cấp điện, vậy nên, trước khi đo bạn cần ngắt nguồn điện.
• Để kết quả chính xác nhất cần để cho que đo và chân biến trở tiếp xúc tốt, tay không được tiếp xúc đồng thời vào cả 2 que đo hay chân của “triết áp”

Chiết áp 6 chân là gì

Chiết áp 6 chân là loại chiết áp có 6 tiếp điểm để nhận và chuyền tín hiệu, thông thường sẽ có 1 đến 2 chân nhận tín hiệu vào và những chân còn lại để truyền tín hiệu ra. Chiết áp 6 chân được dùng khá phổ biến và cũng có nhiều thương hiệu nổi tiếng sản xuất như Bosch, Toa,…

Hiện nay có 2 loại chiết áp 6 chân phổ biến, đang được sử dụng nhiều nhất đó là chiết áp 6 chân 2 tầng (chiết áp đôi) và chiết áp 6 chân 1 tầng (chiết áp đơn). Hai loại này dù đều có 6 chân nhưng cách thức hoạt động hoàn toàn khác nhau.

• Chiết áp 6 chân 2 tầng: Được dùng như 2 chiết áp 3 chân đơn. Mỗi tầng điều chỉnh tín hiệu âm thanh dẫn ra một kênh loa left – right. Người ta dùng như vậy để cắt giảm số lượng linh kiện, thay vì dùng 2 chiếc chiết áp 3 chân thì dùng 1 chiếc chiết áp 6 chân để diện tích gọn gàng hơn. Đây là dòng biến trở thông dụng.
• Chiết áp 6 chân 1 tầng: Đặc điểm của linh kiện này là có thể dùng điều khiển cho nhiều kênh, nhưng khá phức tạp ở cách tính toán trị số phía bên trong. Nó không đơn giản như dạng 6 chân 2 tầng ở trên. Linh kiện này dùng điều chỉnh tối đa ở 5 thiết bị (4 thay đổi và 1 cố định). Nhưng dòng này không thực sự phổ biến trong nhiều thiết bị âm thanh thông dụng.

Sơ đồ chiết áp 6 chân trong mạch

Chúng ta sẽ phân tích sơ đồ chiết áp 6 chân trong mạch để hiểu rõ hơn hình thức hoạt động của nó. Dựa trên hình ảnh phía dưới, chúng tôi sẽ mô tả trực quan bạn nhé.

Đường màu hồng tượng trưng cho loa phải (right) và đường màu xanh lá tượng trung cho loa trái (left). Các dòng tín hiệu sẽ được đi vào theo đường Input, sau đó nguồn tín hiệu âm thanh đi qua chiết áp. Tại đây có núm vặn, chính là để điều chỉnh trị số tín hiệu đi qua, nhờ đó mà tác động vào âm lượng, volume cho các loa. Tín hiệu đầu ra sẽ về hướng các mũi tên màu hồng và màu xanh còn lại. Đối với đường màu xanh da trời là đường nối đất để người dùng được an toàn khi thiết bị xảy ra các sự cố về điện.

Chiết áp 6 chân được dùng nhiều ở các thiết bị trong hệ thống xử lý âm thanh và khuếch đại công suất, đặc biệt là những loại phức tạp như bàn mixer, vang số, cục đẩy, amply karaoke,… như một phần không thể thiếu. Sở dĩ như vậy là bởi nó vừa có thể tiết kiệm không gian bên trong mà còn tạo sự đồng bộ giữa các hệ loa hai bên. Bạn chỉ cần vặn 1 cái là điều chỉnh một lúc cả hai bên trái – phải luôn, to cùng to mà nhỏ cùng nhỏ, nó tạo ra sự đồng đều.

Hi vọng những chia sẻ của chúng tôi đã phần nào giúp bạn hiểu được chiết áp là gì? linh kiện này có đặc điểm gì? và có những kiến thức cần thiết về các dòng chiết áp 3 chân và chiết áp 6 chân.

Các loại chiết áp volume – âm lượng

Thực tế, để chỉnh volume của một nguồn âm chúng ta có thể điều chỉnh trên nhiều thiết bị khác nhau. Những dòng thiết bị nào có chức năng tin chỉnh đều có sử dụng chiết áp volume, nhưng có loại dùng chiết áp đơn 3 chân có loại dùng chiết áp volume đôi 6 chân tùy công năng sử dụng của từng loại.

Chiết áp volume có thể được dùng làm linh kiện được lắp trong mạch của thiết bị luôn hoặc có thể là những thiết bị độc lập được sử dụng với riêng chức năng điều chỉnh âm thanh.

Chiết áp volume trong các thiết bị âm thanh

Một số dòng thiết bị âm thanh thông dụng trong các bộ dàn karaoke hay âm thanh quán cafe. hội trường, phòng họp,… đang sử dụng chiết áp volume là:

• Bộ thu nhận tín hiệu âm thanh của micro không dây
• Mixer số và mixer liền công suất
• Amply thông báo, xem phim, nghe nhạc
• Amply karaoke
• Cục đẩy công suất
• Vang số, vang cơ
• Equalizer, crossover, compressor
• Các dòng loa liền công suất.
• Các loại cục đẩy liền vang
• …

Đa số các chiết áp volume được lắp đặt trên những thiết bị này đều là dạng xoay, muốn âm lượng nhỏ sẽ xoay về bên trái (ngược chiều kim đồng hồ), cò muốn âm lượng to lên sẽ xoay về phía bên phải. Những loại chiết áp xoay như vậy thì có thiết kế nhỏ gọn hơn và đẹp mắt hơn.

Chiết áp volume độc lập

Các loại chiết áp volume độc lập được một số thương hiệu sản xuất thành thiết bị hoạt động riêng lẻ. Nó thường được lắp đặt tại các phòng riêng, nơi người sử dụng không muốn điều chỉnh cả hệ thống mà chỉ muốn điều chỉnh riêng trong không gian của mình.

Những dòng chiết áp âm lượng này thường được lắp giữa dây nối nguồn tín hiệu âm thanh từ amply (hay cục đẩy) với loa. Thông dụng nhất hiện nay là chiết áp loa âm trần, vì loa âm trần thường được lắp cố định và trên cao nên khó điều chỉnh âm lượng trực tiếp tại loa và một hệ thống thường có nhiều loa lắp chung vào 1 amply nên khi điều chỉnh tại amply là điều chỉnh cả hệ loa. Vì thế nên người ta lắp chiết áp loa âm trần cho một số chiếc dùng riêng tại những phòng đặc biệt để điều chỉnh nhanh mà không ảnh hưởng đến những chiếc khác.

Một số sản phẩm tuyệt vời hiện đang có trên thị trường như:

STT Tên sản phẩm Mức giá 1 Potentiometer ASIMA VC-060 350.000 VNĐ 2 Chiết áp volume ASIMA VC-060F 420.000 VNĐ 3 Chiết áp âm lượng ITC T-673F 533.000 VNĐ 4 Potentiometer volume ITC T-673 408.000 VNĐ 5 triết áp ITC T-674 460.000 VNĐ 6 Potentiometer âm lượng ITC T-674F 632.000 VNĐ 7 Chiết áp volume ITC T-672 355.000 VNĐ 8 Triết áp DB VC 030 335.000 VNĐ 9 Potentiometer âm lượng Paso TL30-RE 620.000 VNĐ

Ứng dụng thực tế của chiết áp tại dự án của Lạc Việt Audio

Đặc biệt với những hệ thống phân vùng như tại các nhà hàng, hệ thống âm thanh nhà xưởng, âm thanh phòng họp,…. họ không muốn điều chỉnh âm lượng tổng của cả hệ thống, cũng không muốn phải di chuyển đến mãi phòng điều khiển để chỉnh âm lượng.

Vậy tốt nhất là sử dụng một chiếc chiết áp để phòng nào hay tầng nào muốn điều chỉnh thì chỉ cần tự vặn mà không tác động đến những nơi khác, cũng như không cần đi xa. Một số công trình mà Lạc Việt Audio đã sử dụng thiết bị này, chúng tôi giới thiệu dưới đây để bạn dễ hình dung hơn.

Mua chiết áp volume cho loa âm trần chất lượng cao

Hiện tại Lạc Việt Audio đang cung cấp các sản phẩm âm thanh chính hãng với mức giá tốt nhất, trong đó có những dòng chiết áp volume chính hãng, bảo hành lâu dài và nhiều ưu đãi tốt nhất cho các quý khách hàng trên toàn quốc.

Hãy để lại bình luận nếu bạn có bất cứ thắc mắc gì về các thiết bị âm thanh hay muốn tìm hiểu thêm về các sản phẩm của chúng tôi. Đừng ngần ngại gọi ngay số 0982 655 355 để Lạc Việt Audio có thể tư vấn miễn phí cho bạn nhé.

Gửi tới các bạn lời chúc vui vẻ và bình an!