Hạt kê trước đây là một loại thực phẩm phổ biến với mọi gia đình, ngày nay, khi đời sống được nâng cao, mọi người ít biết đến loại hạt này hơn. Thế nhưng gần đây hạt kê vàng đã dần quay lại trên bàn ăn của các gia đình Việt bởi những công dụng đáng quý mà loại hạt nhỏ bé này đem lại. Vậy hạt kê là gì? Hạt kê có tác dụng gì? Những bài thuốc từ hạt kê và món ăn từ hạt kê sẽ được chúng tôi giới thiệu trong nội dung bài viết dưới đây.
Hạt kê là gì? Đặc điểm của hạt kê
Hạt kê là hạt của cây kê, loài cây này được trồng đầu tiên ở Ấn Độ. Ngày nay cây kê được trồng phổ biến tại các nước châu Á và châu Phi.
Thời gian gieo trồng cây kê rất ngắn, từ khi trồng đến khi thu hoạch chỉ khoảng 3 tháng. Cây có khả năng chống chịu sâu bệnh và chịu hạn rất tốt nên thường được trồng ở những vùng có khi hậu khô nóng. Tại Việt Nam, cây kê được trồng tại các tỉnh Lai Châu, Sơn La, Ninh Bình, Nghệ An, Hà Tĩnh…
Cây kê là cây lương thực khá giống với cây lúa mì, tuy nhiên cho hạt to hơn hạt lúa mì. Hạt kê có vỏ màu nâu vàng, hạt bên trong màu vàng nhạt, có hình tròn.
Giá trị dinh dưỡng của hạt kê
Kê tuy nhỏ bé nhưng lại có hàm lượng dinh dưỡng vô cùng to lớn. Nghiên cứu cho thấy trong mỗi hạt kê có chứa tới 73% tinh bột, 10,8% protein, 2,9% lipid. Lượng tinh bột trong kê cao gấp 2 lần so với lúa mì.
Trong kê cũng có rất nhiều axit amin có lợi cho cơ thể, lượng vitamin nhóm B trong hạt kê cao hơn cả các loại gạo chúng ta ăn thường ngày tới 1,5 lần. Hạt kê tuy không giàu chất xơ như các loại hạt khác nhưng lại chứa rất nhiều khoáng chất, nhất là sắt, canxi, vitamin và methioninie…
Theo Đông y, kê có vị ngọt, tính hàn, có tác dụng bổ trung ích khí rất hiệu quả.
Hạt kê có tác dụng gì?
Cung cấp nguồn dinh dưỡng cho cơ thể
Nguồn dinh dưỡng mà hạt kê cũng cấp cho cơ thể không hề kém cạnh so với các loại thịt cá, chỉ riêng kê cũng đã cung cấp đủ các vitamin B1, B2, A và E cho nhu cầu mỗi ngày của cơ thể. Ngoài ra trong kê còn có các khoáng chất mangan, sắt, canxi rất cần thiết cho hoạt động của các tế bào.
Tốt cho bộ não
Hạt kê còn chứa 2 hoạt chất quý giá là lecithine và choline tự do có công năng bồi bổ não bộ cực kì hiệu quả, kê là thực phẩm vô cùng tốt đối với những người thường xuyên hoạt động trí não, giúp não bộ linh hoạt, giảm căng thẳng tăng cường trí nhớ, đẩy lùi quá trình lão hóa thần kinh.
Chất Choline có trong kê còn giúp ngăn ngừa lão hóa động mạch và điều tiết quá trình vận hành của hệ thần kinh.
Ngăn ngừa biến chứng tiểu đường
Trong kê có chứa magie là khoáng chất có công dụng thúc đẩy quá trình sản xuất ra in-su-lin của cơ thể được trơn tru và hiệu quả. Thực tế nghiên cứu trên những người có thói quen sử dụng kê trong chế độ ăn hằng ngày cho thấy nhóm người này có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường giảm tới 30% so với những người không dùng hạt kê.
Giúp bổ máu
Trong hạt kê rất giàu chất sắt, đây là thành phần quan trọng để cấu tạo nên tế bào hồng cầu. Bên cạnh đó kê còn giàu vitamin C giúp việc hấp thu sắt được hiệu quả hơn. Vì thế hạt kê rất phù hợp để bổ sung vào chế độ ăn cho trẻ nhỏ đang trong giai đoạn phát triển cơ thể.
Tốt cho hệ tiêu hóa
Hàm lượng chất xơ trong kê tuy không được nhiều như các loại hạt khác nhưng với kích thước nhỏ bé của mình thì hạt kê cũng chứa lượng chất xơ đáng kể. Việc sử dụng kê giúp làm sạch đường ruột, khiến quá trình tiêu hóa diễn ra dễ dàng hơn đồng thời tăng khả năng hấp thụ dinh dưỡng cho cơ thể.
Hạt kê cũng rất giàu axit amin và silic giúp phụ nữ mang thai tránh cảm giác buồn nôn, khó chịu.
Giúp xương chắc khỏe
Kê giúp xương chắc khỏe nhờ vào nguồn canxi dồi dào. Thường xuyên sử dụng kê giúp làm chậm quá trình lão hóa xương ở người cao tuổi và giúp người trẻ phát triển chiều cao, có một khung xương rắn chắc.
Làm chậm quá trình lão hóa
Trong kê có chứa methionine và lysine là 2 chất giúp sản sinh ra collagen – hoạt chất quan trọng cho tóc, móng và da. Collagen giúp làn da căng bóng, sáng khỏe, cho tóc óng mượt, nhanh dài và móng không bị nứt gãy. Do đó việc bổ sung kê vào bữa ăn của các chị em là một cách làm đẹp hiệu quả từ tự nhiên.
Giúp giảm cân, tránh tình trạng béo phì
Kê giàu chất xơ lại có nguồn protein dồi dào nên là một trợ thủ đắc lực cho những người ăn kiêng và muốn giảm cân. Ăn hạt kê giúp bạn có cảm giác no lâu hơn, không còn thèm ăn đồ ăn vặt ngoài bữa chính. Đồng thời hạt kê cung cấp đủ dinh dưỡng cho hoạt động hằng ngày của cơ thể, bạn sẽ không phải lo lắng đến việc không cung cấp đủ dinh dưỡng cho cơ thể dù ăn ít đi. Dùng hạt kê sẽ giúp bạn nhanh chóng có được vóc dáng thanh mảnh, thon gọn như ý muốn.
Giảm mụn nhọt ở trẻ nhỏ
Hạt kê có tình hàn, bổ thận, giải độc lợi tiểu, đặc biệt có hiệu quả đối với trẻ nhỏ. Hạt kê cũng rất dễ ăn và có thể kết hợp với nhiều loại thực phẩm khác nhau, bạn có thể thêm hạt kê vào bữa ăn của bé để tránh tình trạng mụn nhọt, mẩn ngứa trên da hoặc dùng hạt kê đun nước tắm cũng rất hiệu quả.
Nâng cao sức đề kháng cho cơ thể
Nhờ có hàm lượng phong phú các vitamin nhóm B và các nguyên tố vi lượng nên kê giúp người ốm nhanh chóng phục hồi sức đề kháng. Người ốm yếu, xanh xao cũng nên sử dụng hạt kê thường xuyên.
Bổ thận dương
Hạt kê có tác dụng bổ thận, tốt cho người bị thận yếu, đau lưng mỏi gối, suy giảm chức năng sinh lý ở nam giới.
Bài thuốc từ hạt kê
Bài thuốc cầm đi lị
Hạt kê phơi khô lâu năm đun với nước, uống 3-5 lần một ngày. Lưu ý khi sử dụng kê phơi khô để đã lâu cần kiểm tra hạt thật kĩ, tránh việc dùng phải hạt bị mốc, hỏng.
Bài thuốc lợi cho đường tiêu hóa của trẻ nhỏ
Kê 100g, khoai lang 50g, cho vào nồi nấu nhừ rồi cho trẻ ăn. Ngày dùng cháo này 3 bữa, dùng trong khoảng 10 ngày trẻ sẽ thấy ăn ngon miệng hơn, tiêu hóa thuận lợi.
Trị chứng mồ hôi trộm ở trẻ nhỏ
Hạt kê đun với nước đến khi sệt như cháo thì cho trẻ ăn. Dùng khoảng 5 ngày sẽ thấy có hiệu quả.
Trị đầy bụng, đau bụng nôn mửa do tiêu hóa kém
Kê phơi khô nghiền thành bột, dùng khoáng 200g bột này cho nước vào để làm ẩm và viên thành viên tròn. Khi sử dụng bỏ những viên này ra chưng lại cho chín, có thể thêm chút muối cho dễ ăn hoặc ăn không đều được. Mỗi ngày dùng 30-50 viên nhỏ.
Bài thuốc lợi sữa cho phụ nữ sau sinh
Dùng 50g kê, 50g khoai lang nấu cháo, quấy đều đến khi thấy dỏe là được, thêm chút đường cho dễ ăn. Ngày dùng 2 lần sáng và tối, nên ăn lúc cháo còn ấm nóng. Mỗi liệu trình dùng cháo kê như vậy là 10 ngày, sau 10 ngày nên nghỉ một thời gian rồi mới tiếp tục dùng lại.
Bài thuốc chữa mất ngủ do tiêu hóa kém
Dùng 25g kê, 10g bán hạ đã chế biến để sắc nước uống.
Món ăn từ hạt kê
Cháo kê trúc diệp
40 – 60g lá đạm trúc diệp thái nhỏ, cho vào nồi nấu sôi thì lọc lấy nước. Sau đó dùng 200g kê nấu với nước này đến khi sệt thành cháo. Món an này rất tốt cho những người bị cảm nắng, say sóng, tim đập nhanh, hoa mắt, đau đầu.
Cơm kê
Trộn kê với gạo rồi cho vào nấu như nấu cơm bình thường, món cơm kê này thích hợp dùng cho người bị tiểu đường.
Cháo kê táo đỏ
Dùng 200g kê, 10 quả táo đỏ nấu cháo, có thể thêm chút đường cho vừa miệng. Món ăn này giúp bôt máu, tốt cho trẻ nhỏ và người cao tuổi, trị tiêu hóa kèm, mệt mỏi, tiêu chảy.
Xôi kê
Dùng 250g kê đã xát vỏ trộn với gạo nếp để đồ xôi. Món ăn này thích hợp dùng cho người bị suy nhược cơ thể, mới ốm dậy, phụ nữ sau sinh, trẻ em bị suy dinh dưỡng, kèm ăn.
Chè kê
Dùng 150g kê và 50g đường phèn. Xát vỏ kê rồi cho vào nồi nấu đến khi nhừ thì thêm đường phèn. Món chè này rất thích hợp để bồi bổ cơ thể cho người lao lực quá độ, người bình thường cũng có thể dùng chè kê để nâng cao sức khỏe. Ngoài ra cũng rất hợp dùng cho trẻ bị ra mồ hôi trộm.
Cháo kê nấu cùng hà thủ ô
Dùng 50g kê, 30g hà thủ ô, 2 quả trứng gà. Kê cho vào nồi cùng hà thủ ô, nấu đến khi kê nhừ thì gắp bỏ bã hà thủ ô, đập vào nồi 2 quả trứng gà, cho thêm chút đường trắng, đợi sôi là có thể dùng được. Món chào này những người bị sa tử cung, sa dạ dày đại trạng nên dùng khi đói để đạt hiệu quả tốt nhất.
Cháo kê thịt gà
Luộc 1 con gà ta rồi chắt lấy nước, thêm 150g hạt kê đã xát vỏ vào nấu chín. Nêm gia vị và thêm rau thơm cho dễ ăn. Khi ăn xé thịt gà để ăn cùng với cháo. Món cháo này rất thích hợp để bồi bổ cho người mới ốm dậy.
Thịt bò kho kê
Chuẩn bị 300g thịt bò, 100g kê, 200g nước cốt dừa, hành lá, rau mùi, bơ, bột cà ri, gia vị vừa ăn. Hạt kê rửa sạch, ngâm nở; thịt bò rửa sạch rồi xắt miếng vuông. Đun chảy bơ thì cho thị bò vào nấu xem cạnh thì thêm bột cà ri, hành lá xắt nhỏ vào xào. Thêm nước xâm xấp đun liu riu đến khi sôi rồi cho kê đã ngâm nở vào nấu chín, căn sao cho kê như thì nước cũng còn sền sệt là được. Khi ăn thêm rau mùi xắt nhỏ.
Salad đậu đỏ hạt kê
Chuẩn bị đậu đỏ, đậu phụ, hạt kê, rau mùi và mayonnais tươi. Luộc sơ đậu phụ rồi thái hạt lựu, Đậu đỏ ngâm nước qua đêm cho nở, rửa sạch, luộc chín rồi để ráo nước, hạt kê rửa sạch, ngâm nước cho nở rồi để ráo, rau mùi rửa sạch ngắt lấy lá. Dùng một tô to, cho tất cả các nguyên liệu vào trộn đều cùng mayonnais và thưởng thức.
Lưu ý khi dùng hạt kê
Khi chọn mua nên chọn loại hạt kê vàng, đây là loại hạt chữa nhiều dinh dưỡng hơn cả.
Không sử dụng hạt kê với hạnh nhân vì 2 loại này kị nhau, nếu ăn có thể bị tiêu chảy.
Cách bảo quản hạt kê
Hạt kê mua về không dùng hết bạn có thể bảo quản theo 2 cách sau:
Cách 1: Hạt kê cho vào túi kín, hút chân không để nơi khô ráo thoáng mát.
Cách 2: Hạt kê cho vào túi kín, hút chân không rồi bảo quản ở ngăn đông đá của tủ lạnh, cách này sẽ bảo quản được lâu hơn.
Xem thêm: 10 lợi ích cho sức khỏe của hạt sachi
Tôi là Nguyễn Văn Sỹ có 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công đồ nội thất; với niềm đam mê và yêu nghề tôi đã tạo ra những thiết kếtuyệt vời trong phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, sân vườn… Ngoài ra với khả năng nghiên cứu, tìm tòi học hỏi các kiến thức đời sống xã hội và sự kiện, tôi đã đưa ra những kiến thức bổ ích tại website nhaxinhplaza.vn. Hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ này sẽ giúp ích cho bạn!