11 thông số kỹ thuật trên mainboard bạn cần biết để build PC dễ dàng

Trong máy tính, mainboard là một trong những thành phần quan trọng giúp kết nối và giao tiếp giữa tất cả linh kiện như: CPU, RAM, card đồ họa, ổ cứng SSD, USB, màn hình, bàn phím, chuột… Đóng vai trò là nền tảng của máy tính và quyết định linh kiện nào tương thích, cài đặt chung trong máy tính.

Vì mỗi mainboard đều tương thích với một số linh kiện nhất định. Nên người dùng cần hiểu các thông số kỹ thuật trên mainboard, để lựa chọn các linh kiện PC phù hợp nhu cầu bản thân và cả mainboard trên máy tính của mình. Dưới đây liệt kê nhanh gồm có:

• Kích thước mainboard – ATX, MicroATX, Mini-ITX
• Đế cắm CPU – CPU Socket
• Chipset – Intel và AMD
• Cổng USB (2.0, 3.0, 3.2 Gen1, Loại C)
• Khe cắm RAM/DIMM – DDR3, DDR4
• Các kết nối âm thanh, hình ảnh – HDMI, DisplayPort, VGA, Divi
• Khe cắm mở rộng PCIe Slots – x1, x16 (3.0, 4.0)
• Wifi có sẵn
• Cổng SATA
• Hỗ trợ M.2 NVME
• Đầu cắm RGB

1. Kích thước mainboard (Form Factor)

Mainboard có 3 kích thước phổ biến là: ATX, micro-ATX (mATX) và mini-ITX (ITX). Ngoài khác nhau về kích thước, chúng còn khác về và số lượng các khe cắm (như khe cắm RAM, khe cắm PCIe, khe cắm USB) được tích hợp. Còn một kích thước lớn hơn nữa là E-ATX (hay XL-ATX) nhưng không được sử dụng phổ biến.

Chuẩn kích thước ATX

ATX là chuẩn lớn nhất trong 3 loại phổ biến, với kích thước 12 inch x 9,6 inch nên có nhiều không gian hơn cho các khe cắm. Đi kèm ATX sẽ có hơn 4 khe cắm RAM, 4 khe cắm PCI-e, PCI, và 6 cổng SATA trở lên.

Nếu bạn đang xây dựng PC cấu hình cao cho riêng mình cần nhiều linh kiện kết hợp thì ATX là sự lựa chọn phù hợp. Vì lý do đó, ATX cũng có giá thành cao hơn và một thùng máy lớn hơn.

Chuẩn kích thước mATX – Micro-ATX

Chuẩn kích thước mATX có kích thước trung bình, cũng là lựa chọn phổ biến nhất cho các máy bộ PC ngày nay. Thường sẽ có 2 hoặc 4 khe cắm RAM, khoảng 3 khe PCI-e và 4 – 6 cổng SATA. Nếu bạn đang muốn xây dựng PC riêng cho cá nhân (PC chơi game hay PC thiết kế, văn phòng…) thì mATX phù hợp nhất để bắt đầu.

Chuẩn kích thước mini – ITX

Chuẩn ITX thường dành để xây dựng những PC nhỏ gọn. Vì có kích thước nhỏ nên chuẩn ITX có thể lắp được 1 khe PCI-e, 2 khe RAM và từ 2 – 4 cổng SATA.

2. Đế cắm CPU – CPU Socket

CPU socket là một thành phần cơ học cung cấp kết nối giữa bộ vi xử lý và bảng mạch in (PCB), có socket nên CPU có thể tháo rời và thay thế mà không phải hàn chết vào mainboard. Nó cũng xác định loại CPU bạn có thể cài đặt trên mainboard, ví dụ nếu mainboard có ghi LGA 1200 thì bo mạch chủ này chỉ hỗ trợ các CPU có cùng socket là LGA 1200.

Các socket CPU của AMD Ryzen series bao gồm socket AM3 và AM4. Với AMD các socket thường tương thích được với các CPU thế hệ trước, giúp bạn chỉ cần nâng cấp CPU mà không phải cùng lúc nâng cấp cả mainboard.

Các loại socket CPU của Intel khá nhiều, có thể kể một số cái tên phổ biến LGA775, LGA1151, LGA1200. Do mainboard chứa chân cắm socket hãng Intel thường không tương thích được với các CPU thế hệ trước, nên người dùng thường phải mua một mainboard mới cho một CPU mới.

3. Chipset

Chipset được gắn liền trên mainboard, là một tập hợp các thành phần điện tử trong một mạch tích hợp quản lý luồng dữ liệu giữa bộ xử lý, bộ nhớ và thiết bị ngoại vi. Nó là trung tâm giao tiếp, truyền tải các dữ liệu giữa các phần cứng với nhau, bao gồm chipset cầu bắc và chipset cầu nam.

Chip cầu bắc phụ trách các hoạt động của những thiết bị quan trọng như CPU, card đồ hoạ, RAM… Trong khi đó chip cầu nam có nhiệm vụ thực thi các việc có tốc độ chậm trong bo mạch chủ. Chip cầu nam không trực tiếp kết nối với CPU mà thông qua chip cầu bắc.

Hãng AMD

Những CPU AMD gần đầy đã dùng chung một ổ cắm AM4 và hầu hết các chipset ở mainboard AMD vẫn hỗ trợ nâng cấp CPU cao hơn.

Một số chipset AMD cho phép bạn ép xung bộ xử lý đã mở khóa và ép xung RAM. Vì vậy, hãy nhớ ghi nhớ điều đó khi chọn bo mạch chủ của bạn.

Danh sách tất cả các chipset AMD AM4 Socket:

• A320
• A520
• B350
• B450
• B550
• X370
• X470
• X570

Tại thời điểm bài viết, X570 là chipset mạnh nhất hỗ trợ đầy đủ cho PCIE 4.0 và bộ vi xử lý Ryzen 3 series mới nhất của hãng AMD.

Hãng Intel

Intel có nhiều socket và chipset tương thích hơn cho các CPU mới ra mắt. Intel hệ thứ 8 và thế hệ thứ 9 sử dụng socket LGA 1151, CPU Intel thế hệ thứ 10 sử dụng socket mới là LGA 1200. Có một số chipset của Intel cho phép người dùng ép xung CPU và cả RAM.

Danh sách chipset tương thích socket Intel LGA 1151:

• H310
• B360
• B365
• H370
• Q370
• Z370
• Z390

Danh sách chipset tương thích socket Intel LGA 1200:

• H410
• B460
• H470
• Z490

4. Cổng USB (2.0, 3.0, 3.2 Gen1, USB-C)

Bạn có thể xem các cổng USB hỗ trợ trên maiboard ở I/O panel mặt sau. Số lượng cổng USB và tốc truyền tải phụ thuộc vào CPU, chipset và kích thước mainboard.

Các chipset mới như X570 có hỗ trợ PCI-e 4.0 và trang bị nhiều cổng USB hơn các chipset cũ khác. Bo mạch chủ micro-ATX có kích thước nhỏ gọn sẽ có ít cổng USB hơn bo mạch chủ ATX.

5. Khe cắm RAM

Thông tin khe cắm RAM cho biết số thanh RAM, chuẩn DDR bao nhiêu và Bus của RAM mà mainboard hỗ trợ. Tuỳ thuộc loại mainboard mà có hỗ trợ đa kênh khác nhau như Dual Channel, Triple Channel hay Quad Channel.

Bạn có thể tìm hiểu các loại khe cắm RAM trên mainboard trước để biết có các loại nào, mainboard hỗ trợ khe cắm nào, bao nhiêu chân và chọn được RAM thích hợp khi xây dựng PC.

6. Cổng kết nối âm thanh, video

Đây là thông số kỹ thuật dành cho những bạn build PC có nhu cầu làm nhạc, render, làm phim, dựng clip youtube… cần quan tâm nhiều. Nên để ý số cổng kết nối với loa và màn hình để phù hợp với nhu cầu, tránh tình trạng lắp ráp xong PC thì kiểm tra lại thiếu.

Các cổng kết nối trên mainboard thông thường có: cổng USB, xuất máy chiếu HDMI, dây mạng, âm thanh…

7. Khe cắm PCI-e

PCIe viết tắt của Peripheral Component Interconnect express, là một tiêu chuẩn tốc độ cao để kết nối các phần cứng ngoại vi với mainboard, cùng các bộ phận khác trong máy tính.

Hiện nay PCIe có các kích cỡ đó là: x1, x4, x8, và x16. Các thế hệ khe cắm PCIe 3.0 hay 4.0 được sử dụng phổ biến hiện nay, cho tốc độ truyền tải dữ liệu cao hơn. Trên những bo mạch chủ thường có khoảng từ 1 đến 3 khe PCIe và bạn nên chọn thế hệ khe cắm PCI-e 4.0 mới nhất, tốc độ cao nhất.

8. Hỗ trợ Wi-Fi tích hợp sẵn

Wi-Fi tích hợp sẵn đang dần trở thành một lựa chọn tối ưu và thời thượng cho các tín đồ PC. Các mainboard này chủ yếu nhắm đến đối tượng người dùng chơi game, những người cần kết nối không dây dẫn.

9. Cổng SATA 3

Trên thông số kỹ thuật của mainboard bạn cần biết nó hỗ trợ kết nối SATA bao nhiêu hoặc hỗ trợ M.2 Nvme? Hiện có 3 tiêu chuẩn SATA là 1.0, 2.0 và 3.0 tương ứng với tốc độ truyền tải là 1.5 GB/s, 3.0 GB/s và 6.0 GB/s. Với những mainboard phổ thông giá rẻ như H110, H310, A320 hầu hết chỉ có cồng kết nối SATA 3.

10. Hỗ trợ M.2 Nvme

M.2 là chuẩn kết nối riêng, sử dụng tiêu chuẩn PCI-e cho tốc độ truyền nhanh hơn so với SSD 2,5″ truyền thống. M.2 có hai loại mà bạn cần phân biệt đó là: M.2 SATA và M.2 NVMe.

Tốc độ của SATA chỉ bằng tốc độ của SATA 3, tốc độ của NMVe cho tốc độ truyền tải có thể lê tới 35GB/s. Theo xu hướng hiện nay, bạn nên mua bo mạch chủ có hỗ trợ M.2 NVMe.

11. Đầu cắm RGB

Đây là một thông số kỹ thuật thêm cho nhu cầu buid PC gaming hoặc đồ họa. Mainboard có tích hợp luôn đầu cắm RGB trên mainboad sẽ giúp bạn tiết kiệm chi phí rất nhiều.

Có 2 loại đầu cắm RGB đó là: RGB 12V – đây là loại đầu cắm thông dụng và được trang bị phổ biến; đầu cắm 5V ARGB – được sử dụng để điều khiển từng đèn LED RGB riêng lẻ.

Kết luận

Nếu bạn đang có kế hoạch mua một mainboard mới để nâng cấp PC hay xây dựng hoàn toàn một PC mới, hãy tham khảo kỹ danh sách thông số kỹ thuật trên và xem thêm bài viết cách chọn mainboard để có tất cả các tính năng cần cho bạn.

Lưu ý: Toàn bộ công nghệ gồm các bản nâng cấp và thế hệ phần cứng đề cập trong bài viết được cập nhật tại điểm bài được đăng.

Hy vọng bài viết hữu ích với bạn. Nếu bạn còn câu hỏi nào trong quá trình build PC, bạn có thể bình luận phía dưới, FPT Shop sẽ giải đáp mọi thắc mắc cho bạn.

Hiện máy tính lắp ráp theo yêu cầu, linh kiện lắp ráp PC (như Mainboard, CPU, VGA, RAM, ổ cứng, vỏ case, tản nhiệt, màn hình, ổ cứng…) và phụ kiện PC (như tai nghe, bàn phím, chuột…) đều đã kinh doanh ở 3 trung tâm laptop và PC của FPT Shop, mời bạn đến trải nghiệm và khám phá tại:

• Số 45 Thái Hà, Q.Đống Đa, Hà Nội.
• Số 03 Xuân Thủy, Q.Cầu Giấy, Hà Nội.
• Số 495 Trương Định, Q.Hoàng Mai, Hà Nội.

Xem thêm: Cách chọn card màn hình phù hợp với mainboard và PC của bạn