Tất tần tật về Flow (P1): Sơ đồ Flow, beat và bar, âm tiết và nhấn âm tiết

Flow đơn giản là nhịp và vần được kết hợp lại với nhau. Nghe có vẻ giống thơ nhỉ? Nhưng khác với nhịp điệu của một bài thơ, nhịp của bài rap phải đi cùng với “nhịp cơ bản” của nhạc nền. Thứ nhịp cơ bản đó được gọi là beat.

Flow của một bài rap là một yếu tố vô cùng quan trọng, không kém gì giai điệu và nhịp điệu khi bạn chơi nhạc cụ cả. Các MC đều đồng ý rằng một cái Flow tốt sẽ làm cho bài rap của bạn trở nên giá trị hơn rất nhiều. Nó là phương tiện vận chuyển điều mà bạn đang muốn nói đến cho khán giả. Thậm chí nó cũng có thể chiếm vị trí quan trọng nhất bài để gây ấn tượng. Cả những lyrical MC cũng đều đồng ý về tầm quan trọng của Flow. Xử lý Flow luôn là một trong các vấn đề ưu tiên của rapper khi làm nhạc. Vì nó có ảnh hưởng khá lớn và quyết định bài rap của họ sẽ nghe như thế nào.

Rất nhiều người nghe thường tập trung nghe Flow trước. Và nếu Flow không thu hút được họ, họ sẽ không thích bài rap đó kể cả nội dung của nó hay tới đâu. Nếu bạn không biết Flow sao cho hay, có khi nó sẽ khiến bạn Flow như thể bạn chẳng biết rap luôn.

Một vài MC nổi tiếng thường sở hữu cho mình những cái Flow đặc trưng. Như Binz với Flow “cà giựt”, ít chữ, ngắt nghỉ nhiều nhưng tôn giọng của anh lên khá tốt. Trong khi đó Megashock lại có quả Flow nhanh và dày đặc từ ngữ. Dùng nhiều kiểu Flow khác nhau giúp bạn thể hiện trình độ của mình tốt hơn.

Sơ đồ Flow

Sơ đồ Flow là một sơ đồ giúp người xem hình dung được lyrics trên beat mà không cần phải nghe nhạc. Sơ đồ Flow của sách “How to Rap” đã được tạo nên dựa trên kinh nghiệm và những sơ đồ mà các artist khác sử dụng. Vì thế, có thể nói sơ đồ Flow của sách “How to Rap” là tốt nhất. Một số artist nhận thấy sơ đồ Flow cũng giống như khuông nhạc và các kí hiệu âm nhạc vậy.

Hãy cùng đến ví dụ thứ nhất với 4 câu verse của Karik trong “Khu Tao Sống”:

“Đây là Tân Bình, hẻm 68, Bùi Thị Xuân. Là khu nuôi đĩ điếm, quán nhậu và đủ loại thành phần. Khu này theo đạo Thiên Chúa, nên dân không có thờ đại ca. Nhưng nếu mày gây chuyện trong đây, tao thách mày mò được đường ra.“

Giờ ta sẽ thể hiện nó trên sơ đồ Flow:

Vì nhạc rap du nhập vào Việt Nam mà không có tài liệu lí thuyết cụ thể, nên các rapper đời đầu đến tận bây giờ vẫn Flow chủ yếu dựa vào cảm nhận. Qua thời gian, các rapper Việt đã dần hình thành thói quen tự cảm nhận beat và nghĩ ra Flow mà không cần sơ đồ. Thế nên, sơ đồ Flow ở Việt Nam dường như chỉ phù hợp cho những ai chưa cảm nhận được nhịp điệu, hoặc được dùng khi rapper muốn kiểm soát Flow của mình tốt hơn. Hơn nữa, để nghiên cứu thêm nhiều bài viết sau, hiểu được sơ đồ Flow là rất cần thiết.

Beat và Bar

Những con số “1, 2, 3, 4” ở trên cùng sơ đồ Flow đại diện cho beat – thứ nhịp cơ bản nhất. Và cứ mỗi dòng bên dưới là một bar. Trong hầu hết các bản nhạc hip-hop, cứ một bar là 4 beat.

Để hình dung rõ hơn, hãy thử nghe ví dụ ở phần “Sơ đồ Flow”. Ở câu đầu tiên, hãy thử rap theo Karik: “Đây… Bình… tám… Xuân…”. Nó giống như đếm “1… 2… 3… 4…” theo nhạc vậy. Đó được gọi là những điểm beat rơi.

Những từ in đậm là những từ được đặt vào điểm beat rơi

Cứ mỗi dòng, chúng ta có 4 beat hoặc 1 bar. Nhiều người vẫn hay lầm tưởng 1 bar là một câu lyrics. Nhưng thực tế thì khác. Để Flow được phức tạp và kỹ thuật hơn, các rapper thường rap nhanh chậm khác nhau, điều đó dẫn đến việc chưa hết câu lyrics đã sang bar khác hoặc 2 câu lyrics trong 1 bar, 2 bar 1 câu lyrics,… Và rất nhiều trường hợp khác nhau. Vẫn là ví dụ của Karik, chúng ta có thể thấy bar 1 là “Đây là Tân Bình, hẻm 68, Bùi Thị Xuân. Là…”, đến bar 2 mới tiếp tục là “…khu nuôi đĩ điếm, quán nhậu và đủ loại thành phần. Khu…”.

Một số MC thường viết bằng cách đếm bar. Nhưng một số người không được tiếp xúc với âm nhạc từ nhỏ hoặc không có khiếu sẽ cảm thấy rất khó trong việc canh nhịp, đếm bar. Nhưng may mắn thay, đây là một kĩ năng có thể học được, nên các bạn cứ yên tâm và tiếp tục cố gắng nhé!

Âm tiết và nhấn âm tiết

Với tiếng Anh thì âm tiết có vẻ phức tạp hơn một chút. Nhưng với tiếng Việt, mỗi từ đã là một âm tiết rồi. Nhấn một âm tiết đơn giản chỉ là rap âm tiết đó lớn hơn một chút hoặc kéo dài một chút, khiến chúng trở nên khác với những từ khác. Học được cách nhấn âm tiết một cách tự nhiên sẽ giúp bài rap của bạn trở nên hay hơn.

Nhấn còn giúp chúng ta rap đúng lúc với beat hơn.

Đọc thêm các bài viết liên quan và đón chờ part 2 tại đây.