Cứ nghĩ tuổi dậy thì qua đi, mụn cũng sẽ biến mất. Nhưng bước vào độ tuổi 20 hoặc thậm chí là 30. Chúng ta vẫn phải đối mặt với mụn viêm mỗi tháng, tái đi tái lại ở một vị trí. Đó không phải ngẫu nhiên đâu. Có thể bạn đang gặp phải vấn đề với mụn nội tiết (hormonal acne) đấy.
Để hiểu rõ hơn về mụn nội tiết. Cũng như biết cách chữa trị và phòng ngừa tái phát hiệu quả. Đọc ngay bài viết sau đây bạn nhé!
DẤU HIỆU CỦA MỤN NỘI TIẾT
Bạn có thể nhận biết mụn nội tiết thông qua một số biểu hiện sau:
– Mụn nổi nhiều ở nửa dưới khuôn mặt, dọc theo đường viền quai hàm, cằm. Tuy nhiên không phải mụn cứ xuất hiện ở tầng mặt dưới đều được xem là mụn nội tiết đâu nhé. Chúng ta vẫn cần phải xét đến nhiều yếu tố khác, bạn đọc tiếp bên dưới nhé. – Mụn không thuyên giảm ngay cả khi bạn đã có một quy trình skincare khoa học, đã điều chỉnh nhiều lần và sử dụng nhiều phương pháp điều trị ngoài da khác. – Mụn thường ở cấp độ từ trung bình đến nặng. – Mụn xuất hiện ở những bạn gặp vấn đề buồng trứng đa nang hoặc tăng insulin máu. – Những bạn nữ thường xuyên gặp mụn kèm tình trạng kinh nguyệt không đều/không đủ.
Nguồn ảnh: Greater Miami Skin & Laser Center
NGUYÊN NHÂN GÂY RA MỤN NỘI TIẾT
Rối loạn hormones
Nguyên nhân chính gây ra mụn nội tiết là sự thay đổi hoặc rối loạn các hormones trong cơ thể. Cụ thể ở đây là:
– Testosterone ở nam – Estrogen ở nữ
Trong đó, testosterone và estrogen là yếu tố cần thiết để cơ thể hoàn thiện về mặt giới tính cũng như các bộ phận sinh dục. Chúng sẽ bị “biến động” nhiều nhất trong giai đoạn dậy thì. Đó chính là lý do chúng ta thường bị mụn trong giai đoạn này.
Nguyên nhân nội sinh và ngoại sinh
Trải qua giai đoạn dậy thì, các hormones này sẽ ổn định hơn. Nhưng không có nghĩa chúng sẽ không bị rối loạn. Bởi sự tác động từ cả bên ngoài lẫn bên trong, người trưởng thành, trung niên vẫn có thể gặp phải tình trạng mụn nội tiết do xáo trộn hormone. Với các nguyên nhân có thể kể đến như:
Nguyên nhân ngoại sinh: Chế độ ăn uống, sinh hoạt. Đặc biệt là chế độ ăn có quá nhiều đường tinh luyện dẫn đến tăng insulin trong máu. Mà cấu trúc của insulin lại gần giống với hormone Testosterone. Do đó chúng có thể tác động đến tuyến bã gây nên tình trạng tăng tiết bã nhờn và dễ hình thành mụn.
Nguyên nhân nội sinh: Hệ thống nội tiết có sự mất cân bằng do:
– Dao động hormones trong kì thai sản. – Sự tích tụ dư thừa của testosterone ở nữ trong chu kì kinh nguyệt. Dẫn đến việc sản sinh quá nhiều dầu ở lỗ chân lông. – Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) – có thể xảy ra ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Gây ra sự dao động về hormone, kéo dài chu kỳ kinh nguyệt, tăng nguy cơ béo phì.
Từ những nguyên nhân trên, chúng ta có thể rút ra một điều: Muốn trị dứt điểm và không để mụn nội tiết quay lại, ngoài điều trị bằng đường uống và đường bôi, bạn cũng cần có một chế độ sinh hoạt hợp lý lành mạnh. Đó mới là giải pháp hiệu quả về lâu dài.
CÁCH ĐIỀU TRỊ VÀ NGĂN NGỪA MỤN NỘI TIẾT TÁI PHÁT
1. ĐIỀU TRỊ
Như Twins đã chia sẻ, mụn nội tiết là vấn đề xuất phát từ bên trong cơ thể. Do đó, để điều trị dứt điểm, bạn nên nhờ đến lời khuyên của bác sĩ da liễu. Để có được phác đồ điều trị phù hợp nhằm cân bằng lại hệ thống hormones. Nhìn chung, phác đồ điều trị này sẽ gồm cả đường bôi và đường uống.
Đường bôi
Đối với đường bôi, chúng ta sẽ có những hoạt chất giúp bạt sừng, diệt khuẩn, kháng viêm và ổn định lượng dầu thừa như nhóm Retinoids, Salicylic Acid, Benzoyl Peroxide, thuốc thoa kháng sinh (Clindamycin, Dapsone,..)
Theo đó, các bác sĩ sẽ lên quy trình phối hợp các hoạt chất này tuỳ vào tình trạng và cấp độ mụn của bạn. Lúc này, bạn cần phải hết sức tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả trị mụn đạt mức tối đa nhé!
Đường uống
Cách thức này nhằm tác động thẳng lên nội tiết tố. Hiện nay, thuốc ngừa thai được xem là có thể dùng để điều trị mụn nội tiết. Vì chúng bổ sung thêm estrogen, từ đó giúp điều chỉnh và làm giảm tác dụng của hormone testosterone. Tùy trường hợp mà mỗi người sẽ có liều lượng uống khác nhau. Tuy nhiên, loại thuốc này được đánh giá là phù hợp với các bạn nữ hơn. (Twins sẽ giải thích kỹ hơn ở phần cuối nhé)
Lưu ý là bạn chỉ nên dùng thuốc ngừa thai dùng hàng ngày, chứ không phải loại cấp tốc. Và cần uống kiên trì, thường là trên 1 năm mới thấy được hiệu quả.
Ngoài thuốc tránh thai, chúng ta còn có Isotretinoin và thuốc kháng sinh được dùng để điều trị tình trạng mụn nội tiết từ trung bình đến nặng. Các thuốc uống khi dùng kết hợp với nhau cũng cần có sự hợp lý. Cụ thể:
– Tetracyclin không được uống cùng isotretinoin. Chúng có thể làm tăng áp lực lên sọ, gây nhức đầu, nôn mửa. – Thuốc kháng sinh có thể uống vài lần trong tuần, không bắt buộc phải uống mỗi ngày. Và không dùng kháng sinh dạng bôi lẫn dạng uống cùng 1 lúc, điều đó sẽ gây nên tình trạng kháng kháng sinh.
Twins xin nhắc lại là việc sử dụng các loại thuốc này nhất định phải có sự hướng dẫn từ bác sĩ. Bạn không nên tự ý mua về dùng để tránh những tác dụng phụ không mong muốn nhé!
2. HỖ TRỢ
Bên cạnh việc điều trị, 1 quy trình skincare phù hợp cùng chế độ sinh hoạt ổn định cũng rất quan trọng trong việc trị dứt điểm mụn nội tiết.
Skincare Routine
Yếu tố tiên quyết trong một routine trị mụn chính là bước làm sạch tốt để loại bỏ bã nhờn dư thừa và không biến lỗ chân lông trở thành “nhà ở” của tạp chất. Không chỉ đơn thuần là dùng tẩy trang, sữa rửa mặt. Twins khuyên bạn nên kết hợp với các hoạt chất thanh tẩy tế bào chết như BHA, AHA.
Tiếo theo là ổn định hoạt động của tuyến bã nhờn với các thành phần quen thuộc như Niacinamide, Retinol, Tretinoin, Adapalene, Tazarotene. Đồng thời cũng đừng quên cung cấp đầy đủ lượng nước cho da thông qua các hoạt chất như HA (Hyaluronic Acid), Glycerin, Urea, PG (Propylene Glycol), BG (Butylene Glycol),… bạn nha.
Cân chỉnh lại chế độ ăn uống để tránh sự mất cân bằng nội tiết tố
Chế độ ăn uống ảnh hưởng rất nhiều đến mụn nội tiết.
Thực phẩm chứa nhiều đường là một “thủ phạm”. Twins khuyên bạn nên tránh bột mì tinh chế, đồ ngọt và carbohydrate. Những loại carbs tinh chế này dẫn đến sự tăng đột biến của insulin trong máu, tăng tình trạng tiết bã nhờn, từ đó gây mụn. Ngoài ra, bạn cũng nên tránh các đồ ăn cay, nóng, nhiều dầu mỡ. Thay vào đó bạn nên uống nhiều nước và bổ sung rau xanh trong thực đơn hằng ngày.
Giảm stress và siêng tập thể dục
Stress không chỉ hại cho não bộ mà còn khiến làn da xấu dần theo thời gian. Khi bị stress, cơ thể sẽ sản sinh ra nhiều hormones hơn, làm đảo lộn nội tiết tố.
Siêng tập thể dục cũng là cách cải thiện làn da. Tập thể dục làm tăng lưu lượng máu, giúp nuôi dưỡng các tế bào da và giữ cho chúng luôn khỏe mạnh.
Một điều quan trọng nữa chính là giấc ngủ. Giấc ngủ đẩy lùi stress rất hiệu quả và giúp ổn định lại nội tiết tố, kiểm soát mụn nội tiết.
SAI LẦM TRONG VIỆC TRỊ MỤN NỘI TIẾT
– Bỏ giữa chừng khi đang trong quá trình điều trị. Twins hiểu tâm lí các bạn muốn lấy lại làn da đẹp càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, để trị dứt điểm mụn nội tiết thì cần từ 3 đến 6 tháng để các hormones có thể được ổn định. Vì thế, đừng vội bỏ cuộc khi chưa thấy sự cải tiến rõ rệt sau 1 tháng bạn nhé.
– Không dưỡng ngoài da mà chỉ tập trung vào việc uống thuốc. Để trị mụn nội tiết, đường uống thôi chưa đủ, bạn cần phải kết hợp với đường bôi. Khi bạn chỉ uống thuốc thôi thì khi dừng thuốc, tỉ lệ tái phát là rất cao. Do đó, bạn nhớ luôn skincare đầy đủ mỗi ngày, kể cả khi bạn đã dừng uống thuốc.
– Ỷ y trong việc điều trị. Twins để ý thấy có nhiều bạn vẫn giữ thói quen thức khuya, ăn đồ dầu mỡ cay nóng vì nghĩ uống thuốc là đủ để trị mụn nội tiết. Nhưng bạn biết không, những thói quen độc hại kể trên rất có thể là nguyên nhân khiến bao nhiêu công sức điều trị của bạn trở nên vô ích đấy. Hãy cố gắng điều chỉnh lại thói quen ăn uống, sinh hoạt của mình ngay từ giờ bạn nhé!
SỰ KHÁC BIỆT GIỮA NAM VÀ NỮ KHI TRỊ MỤN NỘI TIẾT
Cơ thể nam và nữ có sự khác nhau về hormones, nên việc điều trị mụn nội tiết giữa 2 giới tính này cũng có phần khác nhau.
Hiện nay, các thuốc uống dùng trị mụn nội tiết đa phần bổ sung thêm estrogen nhằm giảm tác dụng của testosterone. Vì estrogen là hormone nữ nên nó sẽ không gây nên quá nhiều sự thay đổi trên cơ thể. Do đó có thể nói, con gái có nhiều sự lựa chọn hơn khi lựa chọn thuốc uống.
Còn đối với con trai thì ngược lại, họ không thể bổ sung thêm hormone nữ giới này vào cơ thể được. Bởi tác động của estrogen là tác động lên toàn thân, điều này rất dễ dẫn đến tình trạng “nữ tính hoá” đối với những bạn nam sử dụng thuốc tránh thai để trị mụn. Thậm chí còn dẫn đến hậu quả rối loạn cương dương, tinh trùng khó trưởng thành, tăng cân,…
Thay vào đó, nam giới cần tập trung vào các phương pháp điều trị chung nhiều hơn là việc tác động vào nội tiết. Ví dụ: sử dụng dược mỹ phẩm hoặc dùng thuốc kháng sinh, retinoic…
Để nắm rõ hơn về việc NÊN và KHÔNG NÊN khi trị mụn nội tiết, bạn có thể xem video rất chi tiết sau đây:
TỔNG KẾT
“Chìa khóa” duy nhất giúp chế ngự được mụn nội tiết chính là cân bằng được hệ thống nội tiết tố của cơ thể. Để mụn nội tiết mãi là quá khứ, bạn nhớ áp dụng các phương pháp đã được Twins nêu phía trên nha.
Hòm thư tư vấn nhà Twins vẫn luôn mở, giải đáp cho bạn mọi vấn đề về da. Đừng ngần ngại hỏi Twins qua fanpage: https://www.facebook.com/twinsskin.vn
Chúc bạn mãi xinh tươi!
Tôi là Nguyễn Văn Sỹ có 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công đồ nội thất; với niềm đam mê và yêu nghề tôi đã tạo ra những thiết kếtuyệt vời trong phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, sân vườn… Ngoài ra với khả năng nghiên cứu, tìm tòi học hỏi các kiến thức đời sống xã hội và sự kiện, tôi đã đưa ra những kiến thức bổ ích tại website nhaxinhplaza.vn. Hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ này sẽ giúp ích cho bạn!