Có nên phơi nắng cho bé yêu ? – Bệnh Viện Nhi Đồng Thành Phố

TP.HCM, 15/12/2020

1. Uống sữa giàu Canxi có thể giúp cho con đạt được chiều cao vượt trội. Thật ra điều này có đúng không thưa bác sĩ ?

Hiện nay có rất nhiều gia đình khi chọn sữa cho con thường quan tâm tiêu chí sữa giàu DHA, giàu Canxi để giúp con tăng trưởng về chiều cao. Trên thực tế, nếu quan niệm sử dụng sữa như là một biện pháp cứu cánh duy nhất để tăng chiều cao cho con em là một điều sai lầm. Chưa kể, một khi trẻ đã được cung cấp canxi và năng lượng đủ theo nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị, nhưng gia đình vẫn ép bé uống sữa thêm nhiều không cần thiết, sẽ khiến con biếng ăn, stress tâm lý …

Nên nhớ, tăng chiều cao được tác động bởi rất nhiều yếu tố: di truyền, môi trường… Cha mẹ có chiều cao tốt cũng là một yếu tố ảnh hưởng đến chiều cao của trẻ. Thứ hai về môi trường, trẻ được chích ngừa đầy đủ, dinh dưỡng hợp lý, ít ốm đau bệnh tật … con sẽ phát triển tốt và chắc chắn đạt chiều cao tốt hơn. Yếu tố tiếp theo là vận động thể dục thể thao, sẽ kích thích đĩa sụn tăng trưởng đầu xương dài giúp xương phát triển nhanh chiều dọc.Tất cả những điều trên cần phải được phối hợp thực hiện đồng bộ. Cha mẹ cần theo dõi cân nặng, chiều cao theo chuẩn biểu đồ tăng trường của Tổ chức Y tế thế giới.

1. Như một thói quen, trẻ sơ sinh nào cũng mang ra tắm nắng vào sáng sớm. Điều này có cần thiết không, thưa bác sĩ?

Đây không phải là thói quen, mà là một hoạt động nằm trong chương trình giáo dục truyền thông chăm sóc sức khỏe cho trẻ nhỏ nhằm phòng ngừa còi xương do thiếu vitamin D, được phổ biến trong cộng cộng trước đây – Theo đó, khi em bé vừa chào đời và 2 tuần sau khi sinh, nên cho trẻ tắm nắng. Dưới tác động của ánh sáng mặt trời lên cơ thể, sẽ tạo ra Vitamin D có hoạt tính sinh học trong cơ thể, đó chính là chiếc chìa khóa mở cửa cho Canxi lắng đọng vào xương làm gia tăng mật độ xương giúp cho xương chắc khỏe và phát triển chiều cao. Cách phơi nắng thường là thực hiện trong khoảng thời gian từ 6 giờ đến 8 giờ sáng (lúc này nắng dịu và không làm nóng trẻ), khi phơi phải cởi toàn bộ quần áo của con cho ánh nắng trực tiếp chiếu lên da giúp các tiền vitamin D trên bề mặt của da chuyển thành vitamin D hoạt tính.

Tuy nhiên, hiện nay, các nước tiên tiến đã nghiên cứu, điều này khiến da em bé phải chịu tác động quang học không tốt của các của tia cực tím trong khi làn da trẻ trước 6 tháng tuổi còn quá mỏng manh dễ bị tổn thương. Tia cực tím có ba loại phổ biến: UVA, UVB, UVC. UV được viết tắt của chữ Ultra-violet nhưng chỉ có UVB mới có thể chuyển tiền vitamin D dưới da trở thành vitamin D hoạt tính.

Khi mặt trời ló dạng, tia UVA sẽ được mặt trời phóng thẳng xuống trái đất và là nguyên nhân thầm lặng gây những ảnh hưởng xấu đến cơ thể như lão hóa, đồi mồi, ung thư da,… UVC là loại tia rất nguy hiểm gây ra ung thư da mạnh nhưng may mắn đã bị ngăn lại bởi tầng Ozon.

Đặc biệt, UVB được xem là tia có lợi nhất nhưng có cường độ cao đến mặt đất trong khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 2 giờ chiều. Tuy nhiên, ở khoảng thời gian này, nhiệt độ nắng rất gắt không phù hợp cho cả người lớn lẫn trẻ em. Chưa kể, nếu phơi nắng trong khoảng thời gian này, bé sẽ “được khuyến mãi” tia UVA (ngoài tia UVB) nên càng hại cho sức khỏe gấp bội.

Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra những lợi bất cập hại lên trẻ khi phơi nắng sớm, nên đưa đến khuyến cáo cho trẻ dưới 6 tháng tuổi có thể chỉ sử dụng vitamin D trung bình 400 IU hằng ngày, không cần phải phơi nắng và có thể uống vitamin D kéo dài ít nhất đến 12 tháng (theo khuyến cáo của viện Hàn lâm Y khoa Hoa Kỳ). Sau khi bé đã lớn trên 12 tháng tuổi và đã có thể sử dụng sữa công thức hoặc sữa bò đảm bảo 1 ngày có thể uống được 1 lít trở lên, xem như lượng vitamin D trong sữa đủ cho cơ thể. Tuy nhiên, rất ít bé có thể uống đạt đến 1 lít trong một ngày. Vì vậy, khuyến cáo với trẻ trước 6 tháng tuổi nên uống vitamin D trung bình 400 IU/ngày và có thể uống kéo dài ít nhất đến 12 tháng tuổi, và nếu có điều kiện có thể cho trẻ uống đến 2 tuổi.

Cần lưu ý, những trẻ uống sữa mẹ càng phải bổ sung uống vitamin D vì trong sữa mẹ có rất nhiều kháng thể, dưỡng chất, chất béo … nhưng ngược lại vitamin D rất ít.

1. Nhiều người quan niệm, tắm nắng càng nhiều trẻ càng tạo ra nhiều vitamin D và có như vậy có khả năng gây độc cho trẻ, có đúng không thưa BS?

Tắm nắng có thể chuyển tiền vitamin D trong da thành vitamin D hoạt tính nhưng không đồng nghĩa tắm nắng càng nhiều càng tạo nhiều vitamin D làm trẻ ngộ độc.

Lý do là do cơ chế của chuyển hóa của con người rất “vi diệu”, khi vitamin D hoạt tính đã đạt đến ngưỡng cần thiết, sẽ phát tín hiệu báo cho não bộ “ra lệnh” không tạo ra thêm D nữa nên không sợ thừa hay “ngộ độc” vitamin D do tắm nắng. Vitamin D trong cơ thể con người 80% được tạo ra nhờ sự quang hóa trên bề mặt da, phần còn lại do chúng ta ăn từ những thực phẩm bên ngoài.

1. Khi uống Canxi, chúng ta cần phải uống vào buổi nào là tốt nhất: buổi sáng, trưa, chiều, uống trước hay là sau khi ăn, thưa BS?

Canxi khi được tạo ra có 2 dạng, một dạng được tạo nên nhờ uống sữa, trứng,… được gọi là canxi hữu cơ. Còn có một số loại canxi được đặc chế trong các dược phẩm sử dụng ở dạng hữu cơ hoặc vô cơ, sẽ phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố để có thể tối ưu trong cơ thể. Một trong những yếu tố có tác động quan trọng chính là độ pH của dạ dày, còn được gọi là độ acid của dạ dày. Canxi thường được hấp thụ tối ưu ở pH acid, nghĩa là lúc bụng đói

Lời khuyên dành cho mọi người khi uống Canxi là nên hỏi bác sĩ chuyên khoa Nhi hoặc chuyên khoa dinh dưỡng để biết loại nào là Canxi vô cơ và loại nào là Canxi hữu cơ để có thể sử dụng trước hay sau khi ăn giúp có thể hấp thụ tốt, hoặc đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trên hộp thuốc. Cách dễ thực hiện nhất, hãy uống sau ăn khoảng 1 tiếng hoặc trước bữa ăn 30 phút, lúc đó pH dạ dày phù hợp nhất chấp nhận được cho sự hấp thu canxi.

ThS.Bs.CK2.Dương Công Minh – Trưởng Khoa Khoa Dinh dưỡng – Tiết chế Bệnh viện Nhi Đồng Thành Phố