Qủa canh ki na – Cách ngâm rượu và tác dụng của quả canh ki na

Bài viết sau đây, chúng tôi sẽ giới thiệu đến quý vị và các bạn những thông tin liên quan đến quả canh ki na cũng như những tác dụng tổng quan của vị dược liệu này đối với sức khỏe con người.

I.GIỚI THIỆU QUẢ CANH KI NA

– Tên gọi: Canh ki na

Bạn muốn mua Canh ki Na có thể mua tại đây

– Tên thường gọi: Cây ô môi (theo tên gọi Việt Nam)

– Tên khoa học: Cinchona spp.

– Họ Cà phê (Rubiaceae).

– Các loại cây canh ki na thường gặp:

+ Canh ki na đỏ (Cinchona succirubra Pavon.)

+ Canh ki na vàng (Cinchona calisaya Weddell.)

+ Canh ki na xám (Cinchona officinalis L.)

+ Canh ki na lá thon (Cinchona ledgeriana Moen.

Cây canh ki na dùng làm dược liệu trong Đông y

1. Đặc điểm cây canh ki na

Có tới khoảng hơn 40 loài cây canh ki na. Đây là giống cây bụi lớn hoặc cây thân gỗ có chiều cao từ 15-20m, lá xanh quanh năm, phần lá mọc đối xứng và có cuống, với 2 lá kèm sớm rụng. Phiến lá canh ki na có nguyên hình trắng, phần gân lá có hình lông chim. Loại canh ki na xám tại góc có gân chính và gân phụ, có túi to nhỏ mang lông.

Hoa thường mọc thành chùm xim và mọc đến tận cùng, hoa đều, cánh hoa thường có màu trắng hoặc hơi hồng, tạo thành các chùy, hoa có mùi thơm. Quả canh ki na hay còn được gọi là quả ô môi là những quả nang nhỏ, bên trong có chứa nhiều hạt. Hạt nhỏ và dẹt có dìa hơi có răng.

1. Đặc điểm quả canh ki na

Quả canh ki na có hình trụ và cong giống như lưỡi liềm, đường kính dài khoảng 3-4cm, chiều dài từ 50-60cm, màu lục. Khi quả già thì khô cong, có từ 50-60 ô, ngăn cách nhau bởi một vách dày khoảng 0,5mm, giòn. Mỗi một ô chứa một hạt dẹt và cứng. Ở các vách ngăn có lớp cơm mềm, màu nâu đen, mùi hắc, vị ngọt chát nhẹ. Chính bỏi thứ cơm có màu nâu đen và đặc sền sệt trong quả canh ki na được sử dụng để ngâm rượu làm thuốc bổ chăm sóc sức khỏe. Mùa thu, khi quả canh ki na đã chín thì hái quả mang về, bỏ vỏ, bỏ hạt và chỉ lấy phần cơm bên trong ngâm rượu.

1. Phân bố địa lý

Cây canh ki na có nguồn gốc tại các vùng nhiệt đới Nam Mỹ và phân bố cũng chủ yếu tại các vùng này. Ở đây, những loại cây canh ki na đều mọc hoang dại tại những sường phía Đông của dạy núi chạy dài khoảng 4000km, rộng 75 đến 100km từ vĩ tuyến 10° bắc đến vĩ tuyến 22° nam thuộc các nước Colombia, Equator, Peru, Bolivia. Vùng có nhiều canh ki na mọc hoang nhất thường có độ cao từ 1500m – 3000m, nhiệt độ trung bình hàng năm là 15 độ C, độ ẩm cao, ít chênh lệch nhiệt độ và mưa nhiều.

Tại nước ta, vỏ cây canh ki na mới được biết đến và sử dụng vào khoảng đầu thế kỷ 20, trồng nhiều nhất là vùng cao nguyên Lang Biang (Trung Bộ). Tuy nhiên, toàn bộ vị thuốc này đều phải nhập khẩu vì vốn nguồn gốc của loại thuốc này là thuộc Nam Mỹ. Vào khoảng năm 1925, thực phân Pháp đã trồng thí nghiệm thành công cây canh ki na tại một số vùng miền thuộc miền Nam và miền Bắc nước ta nhưng không phục vụ đủ nhu cầu.

Hiện nay, một số nước sản xuất cây canh ki na là Peru, Bolivia và Ecuador (Nam Mỹ), Guatemala và một số nước Trung Mỹ. Ngoài ra, còn có một số nước khác như châu Phi (Congo, Guinea, Cameroon, Tanzania), Indonesia….

1. Thu hái và chế biến

Thông thường, cây canh ki na được hái vỏ vào năm thứ 10 do tỉ lệ quinin không bị giảm. Lúc này, vỏ cũng dày và dễ bóc hơn. Tuy nhiên, người ta cũng có thể hái vỏ cây sớm hơn vào khoảng năm thứ 3-4 do những cây này mọc chen nhau và tranh giành không khí, ánh sáng. Ở trường hợp này, người ta sẽ chặt những cây quá nhỏ, gầy và những cây mọc quá nhanh. Bỏ vỏ vào khoảng mùa xuân hoặc mùa thu.

Hàm lượng các hoạt chất trong cây phụ thuộc vào loài canh ki na được trồng và chất đất tại những độ cao khác nhau. Khi chặt cây, cành để bóc vỏ, cần phải chừa lại gốc để cây tạo ra thân cành mới.

1. Bộ phận sử dụng

Vỏ cành, vỏ thân, vỏ rễ sấy khô, phơi khô, quả canh ki na của một số loài canh ki na như: canh ki na đỏ, canh ki na xám, canh ki na vàng…

1. Thành phần hóa học

Vỏ canh ki na có chứa rất nhiều thành phần tanin catechic (chiếm tới 3-5%), khi oxy hóa sẽ trở thành phlobaphen màu đỏ của canhkina. Ngoài ra, vỏ cây còn chứa một số ít các thành phần khác như tinh dầu, acid hữu cơ (acid quinic) và một heterosid triterpenic (quinovosid). Bên cạnh đó, trong vỏ còn có chứa nhiều alcaloid (có thể chiếm tới 15%) trọng lượng của vỏ. Những alcaloid chính này có thể tạo thành tới 2 cặp đồng phân lập thể gồm quinine và cinchonine.

Cây canh ki na có thể sử dụng cả quả, vỏ cây để làm thuốc

II.TÁC DỤNG CỦA QUẢ CANH KI NA

1. Công dụng của quả canh ki na

Theo các nghiên cứu, quả canh ki na được sử dụng ngâm rượu sẽ mang đến công dụng phòng chống suy nhược, tăng sức đề kháng cho cơ thể, đặc biệt là công dụng đối với bệnh sốt rét. Bên cạnh đó, loại quả này còn mang đến công dụng bổ máu, phòng chống mất máu và thiếu máu rất hiệu quả. Đặc biệt, ngâm rượu canh ki na còn có tác dụng kích thích hệ tiêu hóa, điều trị các vết thương, vết loét, nhanh chóng làm liền sẹo.

Có thể thấy, canh ki na là một trong những loại quả mang đến nhiều công dụng dành cho sức khỏe, nhất là khi được ngâm cùng rượu. Cách ngâm rượu quả canh ki na cũng rất đơn giản.

1. Cách ngâm rượu quả canh ki na

Nhìn chung, thực hiện ngâm rượu quả canh ki na cũng không quá khó, khá giống với những cách ngâm loại quả khác, người làm chỉ cần thực hiện tỉ mỉ và cẩn thận một số bước như sau:

– Chuẩn bị nguyên liệu:

+ 1kg quả canh ki na tươi hoặc khô

+ 500g đường tinh luyện hoặc đường phèn.

+ 1 lít rượu trắng 40 độ

Qủa canh ki na ngâm rượu

– Thực hiện ngâm rượu quả canh ki na để chăm sóc sức khỏe

+ Bước 1: Mang rửa sạch quả canh ki na và để cho ráo nước.

+ Bước 2: Cho tất cả quả canh ki na và đường vào trong bình ngâm rượu, ngâm theo cách: cứ 1 lớp đường rồi đến 1 lớp canh ki na. Sau đó, đổ rượu vào trong bình và đậy nắp kín.

+ Bước 3: Để bình rượu tại nơi thoáng mát, khô ráo ngâm trong 20 ngày là đã có thể mang ra sử dụng. Tuy nhiên, càng để lâu thì rượu càng ngon.

– Liều dùng: ngày uống hai lần, mỗi lần một chén nhỏ trước bữa ăn.

1. Lưu ý khi ngâm rượu canh ki na

Để quả canh ki na thực sự mang đến công dụng tốt, người dùng cần phải thực hiện lưu ý một số điểm sau:

– Mua quả canh ki na về sử dụng có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.

– Khi sơ chế cần phải đảm bảo rửa sạch sẽ quả canh ki na, rửa thật nhiều lần với nước.

– Đảm bảo là rượu trắng được chưng cất nguyên chất, nồng độ cồn trong rượu <40 độ C.

– Bình ngâm là loại bình sứ hoặc bình thủy tinh, tuyệt đối không ngâm bằng loại bình có chất liệu nhựa.

– Tỷ lệ ngâm bình rượu theo đúng chuẩn và hài hòa.

Trên đây là những thông tin liên quan đến quả canh ki na, công dụng và cách dùng hiệu quả nhất, hy vọng sẽ mang đến thông tin hữu ích dành cho quý vị và các bạn.

Xem thêm 1 số loại rượu khác như : Rượu sâm hàn quốc tại đây<<<