Cùng ngắm nhìn những mẫu nhà thờ họ đẹp nhất Việt Nam

Nhà thờ họ là một trong những công trình kiến trúc khá đặc biệt, bởi nó vừa thuộc kiểu kiến trúc dân gian truyền thống, lại vừa là kiến trúc tâm linh mang nhiều lớp ý nghĩa đặc biệt. Sự có mặt của những công trình này thể hiện một nét văn hóa tín ngưỡng đặc trưng của người Việt – văn hóa “uống nước nhớ nguồn”, nó không chỉ thể hiện lòng biết ơn của thế hệ con cháu với ông bà tổ tiên, những người có công ơn sinh thành, những người đã đem đến vinh quang cho dòng họ và đó cũng là nơi thể hiện sự phát triển, sự giàu có và văn hóa lịch sử lâu đời của cả một dòng họ…

Sự thiếu vắng của công trình này sẽ làm mất đi cả một bề dày lịch sử truyền thống của cha ông ta để lại. Đó là lý do mà mỗi người Việt Nam đều phải có trách nhiệm gìn giữ và phát huy nét đẹp văn hóa. Để chúng ta có thể hiểu hơn về kiến trúc nhà thờ họ, hãy cùng chúng tôi ngắm nhìn những mẫu nhà thờ họ đẹp nhất Việt Nam để có thể tích lũy thêm cho mình những kinh nghiệm quý báu hơn nhé.

Ngắm nhìn mẫu nhà thờ họ đẹp nhất Việt Nam

Về kiến trúc, mẫu thiết kế nhà thờ họ thứ nhất được nhận xét là tương đối giống với kiến trúc nhà gỗ nông thôn truyền thống Bắc Bộ xưa. Kiểu nhà thường có 3 hoặc 5 gian, lợp mái tranh hoặc mái ngói… việc sở hữu kiểu kiến trúc này mang đến cảm giác thanh tịnh, nhẹ nhàng đúng nghĩa cho không gian nhà thờ họ.

Về công năng, nhà thờ họ là công trình tín ngưỡng được những người trong gia tộc xây cất để thờ cũng tổ tiên. Theo đúng phong tục thờ cúng dân gian thì nơi đây thờ “Tứ đại mai thần chủ” (nghĩa là từ 4 đời trở đi thì sẽ không cần thờ nữa) vì vậy trong nhà thờ họ thường chỉ thờ không quá 5 đời tổ.

Nhà thờ họ xưa nay chủ yếu sử dụng kết cấu khung gỗ, thể hiện nét cổ kính từ kết cấu, công năng thậm chí đường nét chạm khắc… tạo nên sự hài hòa giữa công trình kiến trúc nhân tạo với tự nhiên, hài hòa và cân xứng. So với các công trình tín ngưỡng khác, nhà thờ họ có kiến trúc khá đơn giản, quy mô nhỏ hơn so với công trình kiến trúc công chứ không hoành tráng, rộng lớn. Kể cả đường nét chạm khắc cũng hạn chế những hình hoa văn, chạm khắc mang hình ảnh cung đình, vua chúa như rồng, phượng…

Một nhà thờ họ điển hình thường có dạng hình chữ Nhất ( – ) nằm ngang với 2 mái trước và sau. Phần mái thu theo kiểu bít đốc, ngày xưa thường lợp bằng tranh, lá cọ hoặc những dòng họ khá giả hơn thì lợp ngói – loại ngói lưu ly đặc biệt chứ không phải loại ngói thông thường.

Các ban thờ trong nhà thờ họ (hay còn gọi là nhà từ đường) thường được bố trí theo chiều ngang. Ban thờ chính giữa là nơi đặt ngai của vị tổ sư, ban thờ các vị thấp hơn sẽ được bài trí đăng đối ở các gian 2 bên, tạo nên một trục đối xứng, hài hòa.

Hai mẫu nhà thờ họ được nhiều người lựa chọn hiện nay

Nhà thờ họ được chia làm 2 loại: Loại chuyên dụng chỉ để thờ, còn loại thứ hai là kết hợp vừa để thờ với không gian sinh hoạt.

Đối với nhà thờ họ kết hợp nhà ở, không gian thờ cúng vẫn nhất thiết phải được bố trí ở các gian giữa, không gian ở sẽ được bố trí ở hai bên gian khứ hồi, tùy vào mục đích sử dụng của gia chủ mà nó sử dụng vào phòng nào. Tuy nhiên, theo đúng chuẩn thiết kế nhà thờ họ xưa thì nhà thờ họ nên được xây tách khỏi khu vưc nhà ở, có thể vẫn trong khuôn viên đất của vị trưởng họ nhưng tách biệt hoàn toàn với khu nhà ở, gian nhà ở sẽ xây ngang. Vì nhà thờ họ tuy quy mô không lớn nhưng cũng là nơi thờ cúng tổ tiên của cả họ và cũng cần đáp ứng những yêu cầu về mặt phong thủy khá cao, nơi đây đòi hỏi một sự yên tĩnh tuyệt đối.

Phong thủy nhà thờ họ là yếu tố cực kỳ quan trọng và được quan tâm hàng đầu khi chọn đất xây dựng nhà thờ tổ cho một dòng họ, dù lớn hay nhỏ. Để chọn đất xây cất nhà hờ họ có 2 điểm cần lưu ý đó là hướng đất và thế đất – một trong những yếu tố quyết định sự thành công của dòng họ đó. Hơn nữa, đất thường được chọn là hướng Nam. Thế đất có thế tựa nghĩa là 2 bên có thế tỳ, mặt chính diện thông thống “tụ thủy” được coi là thế đất đẹp, mang đến sự thình vượng, giàu sang cho cả dòng họ.

Nhà thờ họ là nơi để thờ cúng tổ tiên thể hiện lòng hiếu kính chứ không phải nơi để thể hiện uy quyền, hay thể hiện một điều gì đó quá lớn lao… vì vậy hình tượng rồng, đặc biệt là rồng 5 móng ít xuất hiện trong kiến trúc nhà thờ họ. Tuy nhiên các đồ thờ nhưng ống quyển, hộp son thiếp vàng đựng gia phả… vẫn có thể sử dụng hoa văn chạm rồng, điều đó vẫn có thể được chấp nhận, bởi nó tượng trưng cho sự thịnh vượng, may mắn của dòng họ.

Ngày nay, việc xây dựng nhà thờ họ không còn tuân thủ chặt chẽ nhưng quan niệm xưa hay những quy ước vốn rất nghiệm, thay vào đó là những hình thức đa dạng hơn, thậm chí về quy mô, kiến trúc …. thế nhưng chúng tôi thiết nghĩ, việc giữ gìn nét truyền thống, bản sắc dân tộc vẫn nên được đặt lên hàng đầu.

Xem thêm: Theo bạn nhà thờ họ thờ ai?

Công ty Kiến trúc – Nội thất Vietnamarch

Địa chỉ: Số 61 Nguyễn Xiển, Thanh Xuân, Hà Nội Tel: 04.6681.2328 – Hotline: 0918.248.297 (24/7) Lịch làm việc: 8h30 – 17h30 từ T2 – T6 8h30 – 12h30 T7 Website: vietnamarch.com.vn Email: [email protected]