Bên cạnh chỉ số IQ còn có các chỉ số khác như IQ, EQ và AQ. Vậy chỉ số IQ, EQ và AQ là gì? Các chỉ số IQ, EQ và AQ của mỗi người được tính như thế nào và ảnh hưởng đến tính cách, suy nghĩ cũng như tương lai mỗi cá nhân ra sao?
Giữa các chỉ số IQ, EQ và AQ có những sự khác biệt nào và vì sao những chỉ số này có thể quyết định thành công của bạn?
Chỉ số IQ là gì?
Giải thích IQ là gì?
IQ là chữ viết tắt của Intelligence Quotient, dùng để nói về chỉ số thông minh của mỗi người. Chỉ số IQ được tổng hợp thông qua các bài kiểm tra tiêu chuẩn. Những bài kiểm tra này được thiết kế để đánh giá trí thông minh của con người.
Từ viết tắt “IQ” do nhà tâm lý học William Stern đặt ra cho thuật ngữ tiếng Đức là Intelligenzquotient. Đây là thuật ngữ ông đặt cho một phương pháp tính điểm cho các bài kiểm tra trí thông minh tại Đại học Breslau mà ông đã ủng hộ trong một cuốn sách năm 1912.
Chỉ số IQ trung bình của mọi người từ 85 đến 115. Đối với những người vượt trội sẽ có chỉ số IQ cao hơn mức trung bình.
Chỉ số IQ cao đồng nghĩa với việc người đó sở hữu khả năng tư duy tốt và trí tuệ vượt trội, dễ dàng giải quyết các vấn đề trong cuộc sống, và thường đạt được các thành tựu cao trong học tập và làm việc.
Điểm số trong các bài kiểm tra IQ của nhiều người đã tăng với tốc độ trung bình lên tới 3 điểm IQ mỗi thập kỷ kể từ đầu thế kỷ 20, một hiện tượng được gọi là hiệu ứng Flynn.
Việc điều tra các mô hình khác nhau về việc tăng điểm số trong bài kiểm tra cũng có thể cung cấp thông tin cho nghiên cứu hiện tại về trí thông minh của con người.
Một số điều thú vị về chỉ số thông minh
- Trong nhiều bài kiểm tra, điểm 100 được coi là chỉ số IQ trung bình.
- 60% có điểm trung bình từ 85 đến 115. Điều đó có nghĩa là gần 70% tổng số mọi người đạt điểm cộng hoặc trừ 15 điểm so với điểm trung bình.
- 95% điểm số trung bình từ 70 đến 130. Các trường hợp ngoại lệ ngoài những điểm đó chỉ đại diện cho một phần nhỏ dân số, có nghĩa là chỉ một tỷ lệ nhỏ những người có chỉ số IQ rất thấp (dưới 70) hoặc rất cao (trên 130).
- Điểm dưới 70 có thể cho thấy sự hiện diện của một số dạng khuyết tật về phát triển cơ thể. Trong khi điểm trên 130 có thể cho thấy năng khiếu thiên phú của một người.
- IQ từ 145 trở lên là mức độ của thiên tài hoặc gần như là thiên tài (khoảng 0.1% dân số).
Cách đo chỉ số IQ
Đối với cuộc sống hiện đại ngày nay, người ta thường đo các chỉ số IQ thông qua các bài kiểm tra của các chuyên gia tâm lý. Bài test sẽ bao gồm 26 câu hỏi và làm trong vòng 24 phút để đánh giá khả năng tư duy của người làm kiểm tra.
Bài test sẽ sử dụng hình ảnh, các câu hỏi so sánh, kiến thức tổng quát, tư duy logic, trí nhớ và tính toán để kiểm tra chỉ số thông minh. Sau khi hoàn thành bài test, điểm số của bạn sẽ được so sánh với nhóm tuổi phù hợp để xếp loại IQ.
Có rất nhiều bài kiểm tra IQ trên mạng xã hội và miễn phí hoàn toàn, bạn có thể làm bất kỳ lúc nào bạn mong muốn. Nhưng để có kết quả kiểm tra chính xác nhất, bạn có thể tham khảo qua một số trang kiểm tra IQ uy tín:
- Bài test Wechsler dành cho người lớn
- Bài test trí tuệ Stanford-Binet
- Bài test khả năng khác biệt
- Bài test Wechsler cho trẻ em
- Bài test Kaufman (chỉ dành cho trẻ em)
- Bài test của Woodcock-Johnson về tư duy nhận thức
- Hệ thống đánh giá nhận thức
Đọc thêm: 8 Loại Hình Thông Minh Là Gì? Bạn Sở Hữu Loại Trí Tuệ Nào?
EQ là chỉ số gì?
Định nghĩa, nguồn gốc của EQ
EQ có tên đầy đủ là Emotional Quotient, là viết tắt của thuật ngữ để nói về chỉ số cảm xúc, được định nghĩa là khả năng của một người trong việc xác định cảm xúc của chính mình và của người khác.
Nó là thước đo mức độ thông minh cảm xúc của một cá nhân, phân định giữa các cảm giác khác nhau và sử dụng trí thông minh này để hướng dẫn suy nghĩ và hành vi. Thuật ngữ này lần đầu tiên được phát triển vào năm 1995, bởi nhà tâm lý học Daniel Goleman trong cuốn sách của ông về trí tuệ cảm xúc.
Đó là khả năng của một người giúp họ xác định, diễn đạt và kiểm soát suy nghĩ và hành động của mình, hiểu người khác và giải thích đúng tình huống của họ, đưa ra quyết định đúng và nhanh chóng, đối phó với áp lực và khủng hoảng, v.v.
Người ta đã nghiên cứu rằng những người có EQ cao có sức khỏe tinh thần, hiệu suất công việc và lối sống tốt hơn.
Điều bạn có thể chưa biết về EQ
- EQ là chỉ số quan trọng không kém so với IQ, chỉ số này thể hiện năng khiếu sáng tạo và mức độ phản ứng của mỗi con người. EQ được chia thành nhiều nhóm khác nhau dựa trên chỉ số mỗi người.
- EQ dưới 85: số lượng người có EQ dưới 85 chiếm một phần nhỏ dân số thế giới. Những người này có tư duy sáng tạo kém và đây là nhóm có mức EQ thấp.
- EQ từ 86 đến 115: đây là mức chỉ số trung bình nhiều người đạt được trên toàn thế giới. Mức độ này cho thấy khả năng sáng tạo của người làm kiểm tra nằm ở mức độ tương đối.
- EQ trên 115 đến 131: chỉ khoảng 15% dân số trên toàn thế giới đạt được chỉ số EQ này. Những người có chỉ số EQ cao thường rất dễ thành công trong cuộc sống.
- EQ trên 131: nhóm người có chỉ số EQ trên 131 cực kỳ đặc biệt và hiếm chỉ chiếm khoảng 2% dân số trên toàn thế giới.
Cách đo chỉ số EQ
Hiện nay có vô số các mô hình kiểm tra chỉ số EQ. Tuy nhiên, không phải mô hình nào cũng được chấp nhận rộng rãi trong các tài liệu khoa học và các tổ chức lớn. 2 loại mô hình cảm xúc được sử dụng phổ biến nhất là mô hình Năng Lực (ability EI model) và mô hình cảm xúc Đặc Điểm (trait EI model).
Chính vì vậy, các bài kiểm tra EQ cũng dựa trên 2 dạng này. Mô hình Năng Lực thường được sử dụng các bài test EQ về hành vi. Đối với mô hình đặc điểm sẽ sử dụng các câu hỏi tự trả lời. Ngoài ra, để biết tính cách của một người, các nhà khoa học cũng sử dụng bài trắc nghiệm MBTI.
Với những người sở hữu chỉ số EQ cao sẽ biết cách đánh giá điểm mạnh, điểm yếu của bản thân mình và những người xung quanh. Đồng thời, họ cũng thấu hiểu cảm xúc người khác và có khả năng đồng cảm cao.
Họ giữ được sự lạc quan và tích cực khi đối mặt với thử thách. Người có chỉ số EQ tự nhiên cao sẽ có đủ tố chất trở thành nhà lãnh đạo.
Đọc thêm: Bánh Xe Cảm Xúc Là Gì? Lý Thuyết Và Ứng Dụng Thực Tế
AQ là chỉ số gì?
Giải thích AQ là gì?
Thương số nghịch cảnh hay còn gọi là Adversity Quotient (AQ) là điểm số đo lường khả năng đối phó với nghịch cảnh trong cuộc sống của một người. Thuật ngữ này được Paul Stoltz đặt ra vào năm 1997 trong cuốn sách “Adversity Quotient: Biến chướng ngại vật thành cơ hội”.
Để định lượng thương số của nghịch cảnh, Stoltz đã phát triển một phương pháp đánh giá được gọi là hồ sơ phản ứng với nghịch cảnh (ARP). Chỉ số AQ là một trong những chỉ số thể hiện sự thành công trong cuộc sống của một người, đặc biệt ở trẻ em.
Trẻ em có chỉ số AQ cao sẽ dễ thành công trong học tập và trên con đường sự nghiệp. Chỉ số AQ có thể được nâng cao ngay từ khi các bé còn nhỏ bằng cách luyện tập. Chỉ số này sẽ phát triển mạnh mẽ nhất trong 6 tháng đầu đời của mỗi đứa trẻ, tạo tiền đề cho sự thành công trong tương lai.
Cách đo chỉ số AQ
Bài tập ứng phó với nghịch cảnh
Để đo chỉ số AQ của một người, bạn có thể nhìn cách họ đối mặt với nghịch cảnh. Vào thời điểm khó khăn, sẽ thường có 2 nhóm người:
- Nhóm người bi quan: những người này thường khá sợ hãi khi đối mặt với thử thách và họ hoàn toàn muốn trốn tránh thoát khỏi các khó khăn. Họ luôn nghĩ rằng kết quả của tất cả thử thách đều là tiêu cực và luôn dẫn đến một kết quả xấu nhất.
- Nhóm người lạc quan: đối với nhóm người này, thử thách là tạm thời trong cuộc sống, Họ sẽ luôn tìm cơ hội trong những khó khăn để vượt qua và đi từng bước nhỏ nhất để thành công. Họ không ngại đối mặt với thử thách và luôn chấp nhận các kết quả xấu có thể xảy ra.
3 kiểu người thường thấy
- Cắm trại (Camper): đây là những người có tính cách kiên trì cao và luôn đảm bảo sự an toàn. Họ sẽ nhẫn nại theo đuổi một điều gì đó đến mức độ vừa đủ và bắt đầu duy trì nó. Khi đạt được thành tựu nhất định, họ sẽ dễ thỏa mãn với nhu cầu vừa đủ ấy để đảm bảo cảm giác an toàn.
- Nhà leo núi (Climber): những người này thuộc nhóm có bản lĩnh và mơ ước lớn. Họ là những người luôn cố gắng trau dồi và luyện tập, tập trung học hỏi và phát triển đạt được thành công sớm nhất. Tham vọng của những người này là cực kì lớn.
- Người bỏ cuộc (Quitter): họ luôn tìm cách chối bỏ thử thách ngay từ khi khó khăn vừa xuất hiện. Họ là những người luôn sợ hãi và dễ buông xuôi. Họ không có ý chí bền bỉ và kết quả của họ thường không như ý.
Đọc thêm: Nên Làm Gì Khi Đối Mặt Với Thất Bại?
AQ đang dần trở nên quan trọng hơn IQ và EQ?
Chỉ số thông minh (IQ) vẫn đứng đầu danh sách những phẩm chất mà các nhà quản lý tuyển dụng đang tìm kiếm. Những năm gần đây, EQ hay trí tuệ cảm xúc cũng trở nên quan trọng trong tuyển dụng. Nó đề cập đến khả năng nhận thức, kiểm soát cảm xúc một cách có ý thức, và thể hiện chúng một cách đúng đắn.
EQ ảnh hưởng rõ ràng đến các kỹ năng mềm, chẳng hạn như khả năng lãnh đạo và kỹ năng giao tiếp. Nhưng trí tuệ cảm xúc hiện đang mất dần vị thế do tầm quan trọng ngày càng tăng của AQ. AQ đề cập đến khả năng đối phó với sự thay đổi và nghịch cảnh.
Nó được đo bằng tốc độ một nhân viên có thể lấy lại sự tập trung và thành công trong môi trường thay đổi liên tục. Đại dịch Covid-19 đã khiến nhiều nhà lãnh đạo phải thay đổi suy nghĩ một cách linh hoạt hơn, từ đó thích nghi với các quy định và môi trường mới.
Các công ty phải đánh giá và điều chỉnh các quy trình làm việc và phạm vi sản phẩm. Các nhà tuyển dụng cũng tìm người chủ yếu dựa vào khả năng thích ứng của nhân viên. Đó là lý do tại sao 65% các nhà quản lý nghĩ AQ có vai trò rất quan trọng, đặc biệt là sau đại dịch Covid-19.
Do đó, đánh giá AQ của một nhân viên ngày càng đóng một vai trò quan trọng trong quá trình tuyển dụng. Trên thực tế, chỉ số IQ, AQ và EQ gần như quan trọng như nhau, và chúng được thể hiện rõ qua các kỹ năng mà các nhà tuyển dụng đang tìm kiếm ngày nay.
Tại sao bạn cần các chỉ số IQ EQ AQ để thành công
Chỉ số IQ đã trở thành đặc điểm ít được quan tâm nhất ở các nhà lãnh đạo doanh nghiệp, nhưng nó chắc chắn không bị bỏ rơi. Lĩnh vực kinh doanh luôn cần một nền tảng tri thức chuyên môn tốt và trí thông minh cao để xử lý các vấn đề phức tạp.
Ví dụ, giải quyết vấn đề và tạo nên sự thay đổi có thể cần phải sử dụng IQ và là điều cần thiết cho bất kỳ nhà lãnh đạo nào.
EQ tập trung vào khía cạnh con người của tất cả các trách nhiệm lãnh đạo. Khả năng giám sát và quản lý một nhóm là điều bắt buộc để phát triển doanh nghiệp. Các đặc điểm của EQ cho thấy nhà lãnh đạo hiểu rằng mỗi người, bao gồm cả chính họ, đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển của một tập thể.
AQ là sức mạnh duy trì. Trở thành một nhà lãnh đạo có nghĩa là nhận các “cú đánh” bất ngờ và trở nên mạnh mẽ hơn trước. Con đường đến thế giới kinh doanh chắc chắn có đầy chướng ngại vật. Khi một nhà lãnh đạo có chỉ số AQ cao, họ có nhiều khả năng sẽ vượt qua thử thách.
Cách cải thiện các chỉ số IQ EQ AQ
Nâng cao chỉ số IQ như thế nào?
Tuy chỉ số IQ của mỗi người là được “trời cho” khác nhau, chúng ta vẫn có những cách nâng cao chỉ số IQ.
- Ăn uống đủ chất: ăn uống đủ chất sẽ giúp phát triển và kích thích trí não, đồng thời còn tốt cho sức khỏe của bản thân bạn.
- Bổ sung vitamin D: bạn luôn cần nạp đầy đủ các loại vitamin, đặc biệt là vitamin D vì sự chuyển hoá của vitamin D ở vùng hải mã và tiểu não cao. Đây là những vùng não tiếp nhận và xử lý thông tin.
- Bổ sung dầu cá: dầu cá hỗ trợ tăng sức đề kháng cho cơ thể và giúp chỉ số IQ tăng cao hơn.
- Tập thể dục thể thao: việc này không chỉ giúp bạn tăng cường sức khỏe mà còn giúp não bộ thoải mái và đẩy chỉ số IQ lên cao.
- Ngủ đủ giấc: điều này vô cùng quan trọng vì ngủ đủ giấc giúp đầu óc tỉnh táo, cơ thể được nghỉ ngơi và não bộ khoẻ hơn.
Cải thiện chỉ số EQ như thế nào?
Để cải thiện chỉ số EQ, bạn có thể rèn luyện qua các cách sau:
- Tập luyện sự tập trung để tâm trí luôn ổn định và đưa ra các quyết định sáng suốt
- Học thiền chánh niệm
- Suy nghĩ và duy trì năng lượng tích cực
- Rèn luyện tư duy nhận thức
- Kiểm soát các cảm xúc tiêu cực
- Nhận các lời phê bình từ người khác một cách có chọn lọc.
Cách nâng cao chỉ số AQ
Dưới đây là một cách giúp bạn nâng cao chỉ số AQ hiệu quả.
- Tích lũy niềm tin: sẽ có rất nhiều khó khăn xảy ra trong cuộc sống chúng ta. Do đó, mỗi người luôn cần tự kích thích tinh thần bản thân mình, tích lũy niềm tin về các cơ hội mới và suy nghĩ tích cực khi thực hiện đương đầu với các thách thức.
- Nhận thức đúng về trở ngại và tìm ra các phương hướng: thất bại nào cũng sẽ qua. Tuy nhiên, chấp nhận thất bại không phải là cách hay để nâng cao chỉ số AQ. Ngoài việc học cách chấp nhận, bạn còn cần tìm kiếm các phương hướng khắc phục vấn đề và lên kế hoạch dự trù cho những tình huống tương tự.
Lời kết: chỉ số nào quan trọng nhất?
Khi xác định xem ai đó có những gì cần thiết để phát triển thành một nhà lãnh đạo tuyệt vời hay không, hãy tìm chỉ số IQ, EQ và AQ. Mặt khác, có thể nói chính những nhà lãnh đạo đối mặt với thất bại và trở lại mạnh mẽ hơn mới là người tạo ra tác động lớn nhất.
Các nhà lãnh đạo càng kiên cường thì càng có mức AQ cao hơn. Từ đó, có thể thấy AQ đang dần trở thành chỉ số được quan tâm nhiều nhất, nhất là khi tính kiên cường và vượt khó đang dần trở nên rất quan trọng trong thời đại hiện nay.
Để tìm hiểu các công việc đang được tuyển dụng và tìm kiếm các công việc phù hợp với chỉ số bản thân mình, bạn đừng quên tham khảo Glints Việt Nam nhé.
Tác Giả
Tôi là Nguyễn Văn Sỹ có 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết kế, thi công đồ nội thất; với niềm đam mê và yêu nghề tôi đã tạo ra những thiết kếtuyệt vời trong phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, sân vườn… Ngoài ra với khả năng nghiên cứu, tìm tòi học hỏi các kiến thức đời sống xã hội và sự kiện, tôi đã đưa ra những kiến thức bổ ích tại website nhaxinhplaza.vn. Hy vọng những kiến thức mà tôi chia sẻ này sẽ giúp ích cho bạn!